Tíminn Sunnudagsblað - 21.01.1968, Síða 13

sumar. Ríkisjörðin Hafnarnes
hafði þá nýlega losnað úr ábúð,
og fengu búendur á Höfnum ráða-
rétt á nokkrum hluta jarðarinnar.
Meginhluti þorplandsins var tek-
inn í skipulega ræktun og félag
stofnað í þorpinu, sem hafði all-
an veg og vanda af ræktunarfram-
kvæmdum. Nýr málmfákur geyst-
ist um holtin og mýrarnar með
plóg og herfi og blandaði vorilm-
inn~. beiskum olíuþef. Plógurinn
bylfi jörðinni og herfið tætti plóg-
strengina, en á eftir fóru ham-
ingjusamir verkamenn með sáð-
vörur og áburð. Draumar alda-
mótaljóðanna voru að rætast, og
sáðmannsins hamingja var sú að
vera samverkamaður guðs í sköp-
un nýrrar jarðar.
Um veginn fór nýlegur vöru-
bíll, eign Óskars Guðnasonar á
Höfn, og sveitamenn með ullar-
lestir í taumi bölvuðu þessu nýja
farartæki, sem fældi hesta þeirra
út af veginum. Það hafði jafnvel
hvfirflað að einstaka manni, hvort
ekki mætti banna þessu nýja far-
artæki afnot vegarins. En þegar
Óskar dró upp ökuskírteini sitt,
undirritað af sýslumanninum í Vík
í Mýrdal, dirfðist enginn að neita
bílnum um afnot vegarins framar.
Þetta vor var nokkur óróleiki
í íslenzkum stjórnmálum, með
því að kvisazt hafði, að dómsmála-
ráðherrann yfir íslandi væri orð-
inn geðveikur. Út af því spunn-
ust heiftúðug blaðaskrif og fund-
arhöld voru víða um land. Þetta
fór ekki fram hjá Austur-Skaft-
fellingum, því að einn daginn fóru
hraðboðar um allar sveitir og til-
kynntu, að sjálfur ráðherrann ætl
aði að sýna af sér það lítillæti
að heimsækja Austur-Skaftfellinga
og halda fund á Höfn í Hornafirði.
Menn flykktust á fundinn austan
frá Lónsheiði og vestan frá Jök-
uisá á Breiðamerkursandi, ,því að
allir vildu sjá og heyra þennan
furðulega mann. Flestir komu á
hestum á fundinn, en nokkrir
skildu hesta sína eftir i Hólum
eða Bjarnanesi og fengu bíl Ósk-
ars Guðnasonar til að aka með sig
síðasta áfangann í þorpið. Einn
bóndi úr Mýrahreppi, Dagbjartur
Eyjólfsson í Heinabergi, fór þó
á hestum sínum alla leið. En til
þess að forðast fjanda þann, sem
fór um vegina og fældi hesta
sveitamanna, fór Dagbjartur út af
veginum í Dilksnesholti og þræddi
hæstu hóla og hraunlendi eftir það
JÓNAS JÓNSSON
— Morgunblaöið fullyrti, a8 hann
væri orðinn brjálaður.
í þeirri von, að þangað myndi bíl-
skrattinn ekki elta sig. En falleg
var hún, fölrauða hryssan hans
Dagbjarts, sem titraði af angist við
óminn frá þessari náttgömlu öld.
Fundurinn var haldinn í gamla
stúkusalnum á Miklagarði. Þangað
komu þeir Jónas Jónsson og Har
aldur Guðmundsson, leiðtogi jafn-
aðarmanna, en Ólafi Thors var
sjmjað um far með íslenzku varð-
skipi, að sögn vegna grunsemda
um, að hann befði leiðbeint Kveld-
úlfstogurum með dulmálsskeyt-
um inn í íslenzka landhelgi. Fund-
urinn fór friðsamlega fram, og
héraðsbúar fóru heim, sannfærð(ir
um að þeir ættu óvitlausan dóms-
málaráðherra.
Sumarið 1930 var eitt mesta úr-
komusumar þessarar aldar í Aust-
ur-Skaftafellssýslu, enda varð hey
fengur bænda bæði lítill og illa
gerður. Það var alveg sama, þó
að veðurstofan spáði sólfari og
þurrki þetta sumar. Efndirnar
urðu alltaf rigning og enn meiri
rigning. Um þessar mundir starf-
aði hjá veðurstofunni ungur veð-
urfræðingur, sem getið hafði sér
"gott orð fyrir veðurathuganir oa
veðurspár. Sá hét Jón Eyþórsson
Veðurspár voru þá nýlega farnar
að berast með landsímalínum út
um land. Gamall bóndi í minni
sveit, sem orðinn var undrandi á
veðurfarinu, kom eitt sinn sem
oftar á landsímastöð sveitarinnar
til að fá nýjustu veðurfregnir.
Frétzt hafði, að Jón Eyþórsson
væri i sumarleyfi uppi á hálendi
íslands um þessar mundir. Nú
ÓLAFUR THORS
— ekki kom til mála, að hann fengi
far með varðskipi.
tekur gamli bóndinn að spyrja um
veðurhorfur. og er honum sagt,
a ný lægð náigist landið á hraðri
leið norðaustur, og útlit sé fyrir
skýfall á Suðausturlandi næsta
sólarhring. Andvarpar þá bondi
og segir:
„Ódæmis ógn eru að heyra þetta!
Ætli hann Jón Eyþórsson fari ekki
bráðum að koma heim?“
Reiddu þig upp á
Norðlinginn
Þegar lokið var sumar- og haust
önnum á Hornafirði, innheimti ég
kaupið mitt, rúmar fjögur hundr-
uð krónur, tók saman föt mín og
námsbækur, er ég lagði niður í
gamalt koffort, og lét úr höfn frá
gömlu bryggjunni á Höfn í Horna-
firði tveim vikum fyrir veturnæt-
ur. Ferð minni var heitið í ann-
an bekk héraðsskólans á Laugum
í Suður-Þingeyjarsýslu, en þar
hafði ég dvalizt í yngri deild vet-
urinn áður. Daginn, sem Esja átti
að koma til Hornafjarðar, var aust
anstormur og úfinn sjór, svo að
strandferðaskip gat ekki komið
inn á Hornafjörð. Við sigldum út
tneð „nj'ja Björgvin“,'sem var utn
tólf lesta vélbátur, og fólum allt
ráð okkar Birni Eymundssyni hafn
sögumanni og Sigurði Ólafssjmi,
skipstjóra Björgvins, og gegnum
vind og . vélargný heyrðum við
eitthvað minnzt á „storm" og „hel-
víti“, sem hvort tveggja getur vak-
ið geig hjá ístöðulausum farþeg-
um. En slíkt varðar engan um.
Þegar Sigurður Óléifsson er við
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
61