Tíminn Sunnudagsblað - 28.04.1968, Síða 9
Og úthaldið um er skrafað,
afla og lekahrip,
rótt eins og gera ætti út
Atlantshafs línuskip.
Guðmundur Thoroddsen.
í kofa við höfnina híma
hálfbognir, gamlir menn,
þeir eru að rabha og riða net,
því rauðmaginn kemur senu.
Hann er nú úti á hafi
en hleypur á grunnin brátt,
þar sem hann púar hægt í hrogn
hafa þeir leikið hann grátt.
an vafa um, að í janúar 1848 hafi
hinn mikli Kossút dvalizt hér í
Szakallos-veitingahúsinu í bæ okk-
ar uin þriggja daga skeið.“
Bæjarstjórnarforsetinn hallaðist
fram á borðið af öllum sínum
þunga meðan hann las rækilega
hið iúða bókfell, sem þefjaði l'íkt
og fúinn hálmur.
„Pelsot,“ hrópaði hann loks á-
nægjuiega, „þér eruð mikilmenni.“
Honum varð litið út yfir mann-
fjöMann, sem gekk leiðar sinnar
uim Aðaltorgið, án þess að hafa
hugmynd um þá staðreynd, að í
janúar 1848 hafði sjálfur Lúðvílk
Kossút dvalizt þrjá daga í Szkall-
osgistihúsinu, sem árið 1949 hafði
verið breytt í sölubúð, árið 1950
í lyfjabúð fátæklinga og 1953 aft-
uir í smávörubúð. Og fyrir hug-
iskotssjónum sínum sá Paradi
frændi þegar í stað gullna Kossút-
töflu á húsveggnum og heilmurgt
fleira.
Á svipstundu sá hann gamla, ó-
þrifalegia markaðsborgið gerbreytt
og prýtt — bígulega standmynd
af Kossút á því miðju og grænar
filatir með gönguistígum, en með-
fram þeim blómabeð, þakin blóð-
rauðum salvíum og akasíum. Þarna
stæði minnismerki, gert af einum
bezta listamanni þjóðáiinnar undir
biáum himni Kosgobókis.
Við næstu fjárhagsáætlun bæj-
arins var tillögu hans vel tekið.
Roðið var til samkeppni um líkn-
eskju af Kossút, vinna hafin þeg-
ar í stað við hið nýja skipulag
gamla markaðstorgsins óg Kossút-
plata fest upp við aðaltörgið á
grunni hins forna Szakallos-gisti-
staðar, sem nú hafði enn ' verið
breytt í verzlun. Bela Pelsot var
sæmdur heiðursmerki, og í tilefni
af öl'lum þessum tíðindum var
sbórfengleg Kossútveizla haldin í
„Hinni virðulegu páhænu“.
Verkinu miðaði vel áfram. Um
mibt sumar var skipuiagning borgs
ins lokið og var þeirrar fram-
kvæmdar minnzt með nýrri veizlu.
Nú áttu bæjarráðsmenn aðeins eft-'
ir að tilnefna listamann þann, er
verðlaun skyldi hiljóta í keppn-
inni um stybtuna. En þegar hér
var komið sögu, lýsti bæjargjald-
kerinn, félagi Vikari, ýftóf"því öld-
ungis utan við sig, að lcomið væri
alvarlegt babb í bátinn, varðandi
málefni þessarar mýndastyttu. ypp
hæð sú, er veitt hafði verið, reýnd
ist nú ekki orðin nema 2 500 for-
intur. ýj
Alla sína ævi hafði P-a|adi
frætidi verið heiðarlegúr maður.
Um fimmtíú ára skeið hafði 4wmn
átt við sárustu fátækt að búav og
úkammt var síðan hann hafði ð)m-
izt í kynni við sólarhliðar tiwer-
unnar.
„Hvað hefur orðið af peningun-
uim?“ spurði hann skjálfraddaður.
„Heyrið þér, féliagi bæjarstjórn-
arforseti,“ mælti gjaldkerinn,
hann hafðl vagl á öðru auga, 9vo
að það var eins og hann væri allt-
af að depla því. „Sjóðirnir eru
svo til á þrotum. Torgið hefur
kostað meina en við gerðum ráð
fyriir . . .jöfnun, aðkeyrsla, til-
færsla. . . .“
„Ómögulegt!“ hrópaði bæjar-
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
297