Tíminn Sunnudagsblað - 11.08.1968, Blaðsíða 19

Hinn fr^gi Húsafellsklerkur og
mikli ættfaðir, séra Snorri, fæddist
í Höfn. Eitt af því, sem sífeldlega
minnir á séra Snorra, eru kvíahell-
an, sem enn liggur hjá garði á
'Húsafelli — ekki annarra meðfæri
en þeirra, sem harla vel eru að
manni.
Það er fátítt, að konur færist það
i fang að hefja úr grasi þennan afl.
raunastein séra Snorra. Þó ber við,
að svo hugumstórar konur komi að
Húsafelli,
er svo glatt“. Sennilega hefur það
verið í hans tíð að Sigurður Breið-
fjörð kom að Höfn og orti þessa
vísu:
Sýslumaður situr í Höfn,
sem við greina viljum,
að heimisins gervöll
hundanöfn
hanga á stofuþiljum.
Á þennan hátt lærði óg vísuna,
en tel vafasamt, að hún sé rétt eft-
ir höfð svona, því að ekki ber hún
keim kveðskapar Sigurðar.
Síðasti sýslumáður í Höfn var
Böving, danskur að ætt og upp-
runa. Ékki fara neinai sögur af
embættisverkum Bövings sýslu-
manns eða neinum stórvirkjum,
sem hann gerði. Sennilega hefur
Böving þótt- smáskxítinn, þvi að
þannig sögur hafa myndazt um
hann. Benedikt Gröndal segir eina
slíka sögu. Ekki verður hún rakin
hér, en önnur saga sögð í hennar
stað.
Á þeim tíma er Böving var sýslu
maður 1 Höfn, bjó sá maður á móti
honum, senniíega á hálfri jörðinni,
sem Magnús hét. Magnús var
Einarsson írá Kalmanstungu, bróð
ir Halldórs sýslumanns, og hafði
hann einnig búið í Höfn nokkuö af
þeim tíma, er Halldór var þar.
Magnús bjó víðar um sunnan verð-
an Borgarfjörð, meðal annars á
Bekansstóðum og Hrafnabjörgum,
og við þann bæ er hann alla jafn-
an kenndur. Ma-gnús var um margt
öðru vísi en fólk er flest. Hann
var afburða kraftamaður og mat-
maður úr nófi, höfðingjadjarfur og
oft óblíður í máli, sérstaklega við
þá, sem meira máttu sín.
Eins og við sjáum er Borgar-
fjörður mjög skerjóttur, og þó er
efcki minna af blindskerjum í firð-
inum, svo að skipaleiðir um hann
eru ærið vandrataðar. Þegar farið
var á smáskipum um fjörðinn frá
Akranesi upp í Borgarfjarðarhér-
að, alt vestur að Langá, var hald-
ið inn með austurlandinu svo köl-
uð grunnleið. Þar voru víða blind-
sker og boðar á báðar hendur, og
varð þá að stýra eftir miðum, ým-
ist á landi eða hólmum í firðinum.
Á einum kafla leiðarinnar var
stýrt eftir því miði sem kallað var
„að dyra hólmana“ Það var, að
svo væri sem dyr á milli Mel-
hólma og annars lítils hólma, sem
Landhólmi heitir.
Nú var það eitt sinn. að Böving
sýslumaður var að koma sjóleið
frá Akranesi heim til sín. Magnús,
var góður sjómaður, mun hafa ver-
ið formaður á báti þeirra, en hafði
látið undan þrábeiðni sýslumanns
að lofa honum að stýra bátnum.
Segir nú ekki af ferðum þeirra
fyrr en þeir voru þangað komnir
á ferð sinni, sem skerið Klofning-
ur er við leið. Sker þetta er ekki
nema fáa faðma frá réttri leið.
Hér vldi sýslumaður fara nokkuð
út af réttri stefnu, en Magnús vildi
beina honum aftur á rétta leið og
segir því, hógvær í bragði:
„Dyrið þér hólmana, sýslumað-
ur góður“
En Böving hélt sinni stefnu.
Þá segir Magnús snöggt:
„Dyrið bér hólmana, sýslumað
ur“.
Enn fór sýslumaður sinu fram.
Þá hrópaði Magnús með þjósti
miklum:
„Ætlarðu ekki að dyra hóhnana,
mannskratti?“
Um leið þreif Magnús stýrið úr
höndum Bövings — en of seint.
Báturinn tenndi á Klofninginn í
sama bili.
Á þessu sama skeri hafa tveir
bátar strandað í mínu minni. Úra-
nía fes.tist þar í blíðskaparveðri á
björtum degi 1919. Mannbjörg
varð, og báturinn náðist út mikið
skemmdur eftir hálfan mánuð. Vél
báturinn Hegri frá Borgarnesi
strandaði á Klofningi í nóvember
1923. Af honum var fimm mönn-
um bjargað, en tveir drukknuðu.
Frásögn af þessum slysum má lesa
í Sunnudegi Þjóðviljans, ritaða af
mér.
Árið 1703 fæddist í Höfn dreng-
ur, sem siðar varð frægur fyrir
kveðskap, aflraunir og galdra. Það
var Snorri Björnsson, prestur á
Húsafelli. Nú mun Snorra aðallega
vera minnzt vegna kvíahellunnar á
Húsafeli. — Fyrir rúmum hundr-
að árum seypti Pétur Sívertsen
Höfnina, og nú býr þa. þriðji ætt-
liðurinn.
Við skulum nú ekki hafa lengri
viðdvöl hér, en halda sem leið
liggur niður á Vesturlandsveg. Við
ökum eftir Birgisásnum ofan við
skeiðvöl Dreyra og áfram yfir
Bugalæk og á þjóðveginn ofan við '"
Móhól. Síðan höldum við spölkorn
suður Vesturlandsveg á Narfastaða
melum. Hér austan vegar er flug-
völur á iitili melöldu, Þrívörðu-
hæð. Þessi flugvöllur er merktur
á skýrslum og kortum flugmála-
stjórnar og kallaður flugvöllurinn
á Hafnarmelum. Ekki veit ég, hvað
an flugmálastjórnin telur sig hafa
heimild til þeirrar nafngiftar.
Þessi flugvöllur er á Narfastaða-
melum, og það nafn ber að setja
á hana. Það mun vera algerlega
* ólöglegt að breyta örnefnum, án
leyfis tl þess kjörinnar nefndar.
En þess leyfis hefur ekki verið
leitað.
Leiðsögumaður ferðamanna
leyfði sér jafnvel að kalla þessa
mela Hafnarsand. Hvaðan honum
hefur komið sú hugmynd, að búa
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
595