Tíminn Sunnudagsblað - 02.02.1969, Blaðsíða 2

Bréf til
Við sleppum í dag aliri
kerskni og tilslettni og setjum
andlitið í alvairlegar stelling-
ar, ef ungfrúin vill láta þér það
lynda. Því að allt er lífið stríð
og vandi og hótfvndnin ein ó-
sköp lágsigld. Snúum okkur svo
að efninu.
Ég býst við, að á allmörgum
stöðum á landinu sé í ráðagerð
að reisa dvalarheimili og hjúkr-
unarheimili handa öldruðu fólki.
Þessar ráðagerðir eiga mis-
jafnlega langt í land: Sums stað
ar eru þetta hugmynlir einar,
en annars staðar hafa slíkar
óskir manna þegar tyllt tá á
jörðina.
Vandinn er alls staðar hinn
sami: Að draga saman nægjan-
legt fé til þess, að unnt sé að
hefjast handa með einhverja
skynsamlega von um það, að
við yztu sjónarrönd hilli undir
líkur til þess, að framkvæmd-
irnar verði til lykta leiddar.
Margs er í leitað, þar sem á ann-
að borð er unnið að slíkum mál-
um af fullri alvöru: Sveitarfélög
og sýslur leggja nokkuð að
mörkum árlega, félög ýms og
samtök reyna að hlaupa undir
baggann og einstaklingar gefa
á stundum í byggingarsjóðinn.
Þrátt fyrir góðan vilja vill þó
ganga seint að öngla svo sam-
an, að dugi til stórvirkja.
f fyrri daga var það títt, að
klaustrum gáfust miklar eign-
ir, svo sem allir vita. Sumir
kunna að hafa vænt sér þar
skjóls í elli sinni, ef með þyrfti,
en fyrst og fremst munu þeir,
sem þessar gjafi-r gáfu, hafa
verið að kaupa sér himneska
sælu meðal útvaldra á þeim
dýrleiga stað, þar sem lamb og
Ijón lékust á í sakleysi. í
klaustrunum voru ártíCaskrár,
svo áð ekki gleymdust þeir
dagar, er velgeirðafólki þeirra
skyldi minnzt með bæn og söng
og öðru því tiliæti, sem átti
að greiða því veg í námunda
Bjargar
við hástól alvalds.
Nú eru þeir sennilega ekki
afarmargir, sem trúa á eilífa
sæluvist á völlum Paradísar, er
fáir virðast hafa efazt um á
kaþólskri tíð, og enn færri, er
ætla sér þá dul að kaupa hana
eins og hrærivél í búð eða hluta
bréf í fyrirtæki. Eigi að síður
kynni hin gamla hugmynd að
vera nýtileg í breyttu gervi.
Mér hefur flogið í hug, að
ef til vill gæti það orðið ein-
hverjum hvöt til þess að láta
fé af hendi rakna til stofnana á
borð við dvalarheimilin, ef upp
yrðu teknar eins konar minn-
ingarskrár í sambandi við gjafir
til þeirra. Fyrirkomulagið væri
það, að gefendur gætu látið
minnast einhvers, sem væri
þeim kær, til dæmis föður eða
móður, á einhverjum þeim degi,
er þeir veldu — afmælisdegi,
brúðkaupsdegi eða dánardegi.
Fylgdi þá gjöfinni stutt frásögn
um þá, sem minnast ætti, til
afnota, þegar til þyrfti að taka.
Einhverjir sjá kannski á þessu
þann ljóð, að framkvæmdin
yrði þung í vöfum og fyrirhafn
arsöm, ef margir löðuðust til
þess að gefa minningargjafir
með slikum kvöðum. Það færi
þó eftir tilhöguninni. Einfald-
ast sýndist, að minningin væri
fá orð við matborð, og ef það
yrði of viðamikið, mætti hafa
töflu í setusal, þar sem gefend-
anna eða þeirra, sem þeir báru
fyrir brjósti, væri minnzt á til
settum degi. Það mætti til dæm-
is gera með því að setja þar
mynd af þeim, ásamt þeim ævi-
atriðum, er fylgdu minningar-
gjöfinni.
Ég er að vísu ekki kunnugur
á dvalarheimilum aldraðs fólks.
Þó ætla ég, að þar sé af mörg-
um vel þegið að hafa einhverj-
um skyldum að gegna eða störf
að rækja, svo lengi sem fólk
er fært um slíkt. Ósennilegt
eT, að nokkur vandi væri að
finna fólk á dvalarheimilunum,
þegar þau hafa tekið til starfa,
tii þess að sjá um, að kvöðum
þeim, sem minningargjöfunum
fylgdi, væri fullnægt á tilskil-
inn hátt, svo að starfsfólkið
þyrfti ekki að hafa af því tafir
eða neinn kostnaður af að hljót-
ast. Kannski gæti þetta jafnvel
orðið hugfólgið trúnaðarstarf,
sem veitti ánægju.
Mér er auðvitað Ijóst, að hér
væri öðrum þræði höfðað til
fordildar og metnaðargirni,
svona viðlíka og klausturgjaf-
irnar gömlu munu, að minnsta
kosti meðfram, hafa verið gefn-
ar í eigingjörnu skyni og í von
um ríkulega uppskeru annars
heims. Þó er þetta eins og það
er metið: Hér kæmi einnig til
greina ræktarsemi við minningu
foreldra, áa eða annarra, er
fólk teldi sig eiga skuld að
gjalda og eitthvað við að virða.
En mergurinn málsins er sá, að
þetta kæmi þeim að gagni, sem
enn lifa og þarfnast vistar á
dvalarheimiii. Spurningin er
svo, hvort unnt er að vekja
slika hreyfingu og gefa henni
það afl, að eitthvað fljóti af
henni, er um munar. Það er
þeirra að meta, sem af áhuga
og góðvilja spara hvorki tíma
né orku til þess að þoka áleiðis
byggingu þvílíkra heimila, er
hér hafa verið höfð í huga. Það
er eitt að láta sér detta sitt af
hverju í hug og annað og vanda-
samara að gera það að veruleika.
Kannski er þetta allt út í blá-
inn mælt: Eitt af því, sem kann
að líta þolanlega út á pappírn-
um, en fær ekki staðizt í reynd.
En þá eru svo mörg ónytjuorð-
in, sem töluð eru og skrifuð, að
ósaknæmt ætti að minnsta
kosti að vera, þótt þessi fljóti
með.
Dvalarheimili margs konar
og vistheimili eru þær þarfa-
stofnanir eins og nú er háttað
þjóðfélaginu, að þess er veirt
að leita ráða, sem líkleg kynnu
til þess að vera að hraða því, að
þau geti risið upp. Það er mín
afsökun, ef ég hef reifað hug-
mynd, sem ekki er til annars
enn að skella skollaeyrum við,
sökum vankanta og agnúa, er á
því kann að vera að fram-
kvæma hana. j.H.
74
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ