Tíminn Sunnudagsblað - 20.04.1969, Síða 16

Or minningum Jónasar Jónas-
sonar, fyrrverandi skipstjóra
Um og sf'tii aldamótin 1900 var
orðið ærið kviUasamt hór i Reykja-
vík Mest mun þó hafa verið um
taugaveiki. og voru þau brögð að
til að stjórna verkinu. Kom hann
haustið 1904, og var þá þegar byrj-
afð að bora.
Áhöldin, sem notuð voru, þóttu
nokkuð fábrotin og frumstæð.
Voru reistar trönur allháar fyrir
borinn, sem var ekki annað en
járnrör með bor neðan í. Fór bor-
unin þannig fram, að honum var
lyft upp með vogarafli og Mtinn
detta niður af eigin þunga. Var
hann þvi léttur fyrst í stað, en
þynigdist eftir því, sem fleiri rör
bættust við hann Þegar átti að ná
upp því, sem borinn losaði, var
notuð dæla, sem driifin var af
þumlunga þykkt lag af þessu gull-
kornaefni.
Þegar hér var komið, var vatns-
dælan, sem átti að þvo upp það,
sem borinn losaði, hætt að ná nema
hreinu vatni. Þar sem borinn vann
ekki lengur á berginu, og ekkert
uppsprettuvatn hafði fundizt, var
hætt að bora, og Hansen fór heim,
án þess að nokkur vissa fengist
um það, hvaða efni það var, sem
þarna var skilið við og er þar að
líkindum enn. Var leitt ýmsum
getum að óvi hvað það hefði verið,
sem síðast varð eftir í holunni og
dælan náði ekki upp sökum eðlis-
henni, að fólki stóð mikill stugguT
af. Læknai bæjarins héldu því
fram, að sóttkveikjan lifði i neyzlu-
, vatninu, sem var sótt i brunna hér
. og þar um bæinn Þó vildu þeir
meina, að brunnurinn i Skugga-
: hverfinu væri verstur, og kom það
fyHilega i ljós síðar að þeir hðfðu
á réttu að vtanda
Af þessum ástæðum fóru hugs-
andi menn að athuga, hvort ekki
væru mögulegt að fá neyzluvatn
handa bænum annars staðar. Fóru
, ráðandi menn bæjarins að rökræða
; þetta, og komu fram ýmsar tillög
, ur, sem ekki verður sicýrt frá hér
, En árangur varð sá að samþykkt
: var að bora eftir vatni í Vatns-
1 mýrinni vestan Öskjuhlíðar í til-
j raumaskyni og fá damskan mann,
’ sem var sérfróður á þessu sviði
bandafli. Hún átti að skola þvi upp,
sem losnað hafði. Gekk þetta verk
nokkuð seint.
Maður 9á, er verkinu stjórnaði,
hét Han9en og virtist vera starf-
ing fyllilega vaxinn Var haldið
áfram að bora alla virka daga, þeg
ar veður leyfði Svo var það föstu-
dagskvöldið síðasta marz, að bor-
amir voru sem oft áður sendir til
Ólafs Þórðarsonar til skerpingar,
þvi han.n hafði þann starfa með
höndum Tók hann þá eftir kyn-
legum, gylltum rákum á einum
bornum, og fann •lann gyllt kom,
sem han.n hugði gullkorn vera, í
hrafum á stálinu ÞegaT þetta
gerðist, var búið að bora niður á
118 feta dýpi, og virtist borinn
hafa farið þar í gegnutn tveggja
þunga. Varð þetta þess valdandi,
ásamt útliti borsins, að 1. april
1905 barst út fregn um, að gull
hefði fundizt í mýrinni vestan und-
ir Öskjuhlíð
Eins og að l'íkum lætur setti
æsifregn sem þessi nokkra ólgu í
bTóð margra manna, og afleiðing-
arnar komu fljótt í ljós Lóðir. sem
þarna voru nálægt hækkuðu mjög
í verði, og 'óði: sem áður vom
Iitt selianlegar. runnu nú út fyrir
okurverð Einuig hækkuðu hús i
nágrenninu mjög í verði og mikill
spenningur komst hér í flesta
h'Tuti, sem nokkuð áttu skylt við
Vatnsmýrina eða umhverfi hen.n-
ar.
Sumir spáðu óvi að hér myndu
hefjast mikill námagröftur og inn
í landið streyma alls konar trant-
Árið 1905 dreymiíí marga Reykvíkinga gull, baeði í vöku og svefni. Sérkennilegastur var draumur
Magnúsar gullsmiSs: Hann dreymdi, að lawiir væru aS bora gegn um þorskhausabagga í Vatnsmýrinni.
328
T I M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ