Tíminn Sunnudagsblað - 10.03.1973, Blaðsíða 19

■ Séra Jóhannes Pálmason:
I Kirkiu-
J þáttur

I Efesusbréfinu minnir
höfundurinn kristna menn á, aö
baráttan, sem þeir eiga í, sé ekki
viö hold og blóö, heldur viB
tignirnar og völdin, viB heims-
drottna myrkursins, viB andaverur
vonzkunnar i himingeimnum. Þó
aB hátt i tvö þúsund ár séu sIBan
þetta var ritaö, heföi þaö efnisins
vegna alveg eins getaö veriö
skrifaö I gær og stilaö til okkar
Islendinga. Svo brýnt sem erindi
þessara orBa var viö Efesus-
borgarmenn á sinum tima, þá er
þaö engu slöur brýnt viö okkur og
aöra ibúa þessarar jaröar á ofan-
verBri tuttugustu öldinni. Þó aö
aöbúnaöur okkar mannanna og
lifshættir allir hafi tekiö miklum
stakkaskiptum frá þvl, sem var I
Litlu-Asiu á dögum postulanna, þá
virBast mannleg vandamál svipaös
eölis. Barátta viö andaverur
vonzkunnar I himingeimnum —
barátta viB ill öfl, sem erfitt er aö
festa hendur á, og eru þvi háska-
legir andstæöingar viö aö eiga.
Þessi öfl eru lika kölluö heims-
drottnar, en þaö gefur til kynna, aö
þau eigi sér ekki svo litil itök I
heimi mannanna. — É)g þykist vita.
aö þeir muni til vera, sem hrista
höfuöiö meö góölátlegu vorkunnar-
brosi viö aörar eins bollaleggingar
og þetta: Hver eru þau þá eigin-
lega, þessi illu öfl, sem hann þykist
hvarvetna vita af I kringum okkur,
blessaBur? Hverjar eru þessar
andaverur vonzkunnar, sem eiga
aö smjúga ósýnilegar manna á
milli eins og sóttkveikjur næmra
sjúkdóma eöa háskaleg mengun,
sem lætt er út I andrúmsloftiö eöa
umhverfiö?
Þegar rithöfundinum
Solzhenitsyn voru veitt bók-
menntaverölaun Nobels, samdi
hann ávarp til þess aö flytja viö
móttöku þeirra. Glefsur úr þvi
ávarpi hafa birzt i blööum og tima-
ritum. I ávarpinu var m.a. vikiö aö,
hvert væri hlutverk rithöfunda og
listamanna i veröld, þar sem ,,of-
beldiö skákar i skjóli lyginnar, og
lygin á sinn máttugasta bakhjarl I
ofbeldinu.” Hér eru óneitanlega
nokkrir skuggalegir drættir i
myndinni af mannheimi nútimans
— næstum þvi eins og viö skynjum
þarna á flökti andaverur
vonzkunnar I himingeimnum —
heimsdrottnana, sem hafa náö
töluveröu taki á hugsunarhætti
nútimamannsins. Hann er töluvert
uggvænlegur sá ofbeldishugsunar-
háttur, sem nú veöur uppi. Þaö
llöur varla sá dagur, aö ekki berist
til eyrna fregnir af einhverjum
þeim atburöum þar sem einstakl.
eöa hópar hafa tekiö sér vald til aö
hamra sinn vilja I gegn og skirrast
ekki viö aö beita þeim aöferöum,
sem einatt bitna meira á alsak-
lausu fólki en þeim, sem ofbeldis-
mennirnir telja sig eiga sökótt viö.
Þess er ekki þörf aö telja upp dæmi
sliks. Þau hljóta ab vera öllum fjöl-
mörg I fersku minni. En af slikum
vinnubrögöum sjáum viö þaö svart
á hvitu, aö hugtökin rétt og rangt
hafa meira en litiö afbakaöa
merkingu meöaí sumra i samtiö
okkar. En þaö mun mála sannast,
að ef menn hætta að beygja kné sin
fyrir Guöi og biöja hann: Veröi
þinn vilji, — en taka i staöinn aö
steyta hnefann hver gegn öörum og
segja: Nú skal minnvilji verba —
þá hefur maöurinn látiö alvarlega
undan siga i viöureigninni viö
andaverur vonzkunnar, þær sem
talað var um i hinu postullega riti.
Hugsuöurinn og uppalandinn
Siguröur Guömundsson skóla-
meistari svaraöi eitt sinn
spurningunni um þaö, hver væri
versti óvinur mannsins þessu
stutta laggóöa svari: Maöur
sjálfur. Án efa er svariö reist á
vandlegri Ihugun mannlegra
vandamála. Ýmsum kann aö þykja
þar kynlega að oröi komizt um
okkur mannverurnar, þvi aö
nokkur deili megi til þess sjá, aö
viö berum eigin hag og velfarnaö
rækilega fyrir brjósti og unnum
eigin persónu öörum fremur hvers
þess meðlætis. er veröa má. En i
heillögu oröi er kennt, að fyrir
okkur sé lagt lifið og dauöinn.
blessunin og bölvunin — þaö sé
okkar að velja. Ef maöurinn
varpar frá sér þeirri ábyrgö, sem
hér er á hann lögö, en lætur I staö
þess berast viönámslitiö meö þeim
straumum, sem um hann leika er
hann á undanhaldi. En leiði mann-
leg skammsýni eöa glapskyggni
hann til aö velja sér til tjóns, er
hann I reyndinni oröinn eigin
óvinur.
Baráttan gegn andaverum
vonzkunnar geisar enn I veröldinni,
og þó aö höföatala okkar, sem gegn
þeim eigum aö berjast, sé drjúgum
hærri en á tiö þeirra Efesusmanna,
þá er engan veginn vist, aö staöan i
leiknum hafi skánab til muna. Til
þess gæti margt borið. Liö okkar er
stundum sundraö, og baráttu-
gleðin og djörfungin ei alltaf eins
og skyldi. Vopn og áróöurstæki
hafa fullkomnazt. Þegar hin mikil-
virku fjölmiölunartæki komu til
sögunnar, jókst kappiö um aö nýta
hin nýju tækifæri sem allra bezt.
öld fjölmiölanna er öld skefjalitils
Flutt á bls. 238.
Gegn heimsdrottnun myrkursins
Sunnudagsblað Tímans
235