Tíminn Sunnudagsblað - 10.03.1973, Blaðsíða 20

Tíminn Sunnudagsblað - 10.03.1973, Blaðsíða 20
Nýlega er komin út svonefnd gjafabók Almenna bókafélagsins, en slík kver hefur félagiö gefiö út upp úr hverjum áramótum í fimmtán ár. Aö þessu sinni er birt í gjafabókinni leikrit eftir klerkinn og sálmaskáldiö Valdimar Briem, og nefnist þaö t jólaleyfinu, og er gamansamur farsi 1 anda sins tima, áöur óprentaö. 1 leikritinu er allmikiö af rimuöum skáldskap, veraldlegum i bezta máta, léttum og gamansömum, ,,og stingur aö þvi leyti gagngert I stúf viö almennar hugmyndir um alvöru- gefiö sálmaskáld og trúarleiö- toga”, eins og Tómas Guömunds- son segir i formála sinum. Og þarna er margt býsna vel kveöiö og hnyttilega, og sést þar enn gerla, hve gamanskáldum þessara tima var matarást hinnar fátæku þjóöar sitækt efni til gamanmála. Þessi boröbæn i leikritinu er til aö mynda dæmi um þaö, og kalla mætti hana litt prestlega, en manni veröur miklu hlýrra til sálma- skáldsins fyrir þaö aö vita, aö hann átti til aö bregöa sliku fyrir sig: Drottinn blessi rnatinn minn magál speröla og hákarlinn, hangiket og súrsuö sviö, siróp köku og bræöing viö, en þó einkum flotiö góöa og feitmetið. Leikrit þetta hefur lengi legiö óprentaö, og sá grunur læöist aö manni, aö séra Valdimar hafi ef til vill ekki veriö óöfús aö láta á þrykk þetta æskuverk sitt, eftir aö viröu- leikinn tók aö fþyngja honum. Þessa visu lætur Valdimar leik- persónu kveöa gegn óhreinku: Ári, ég hræöist ekki þig, enga ég skelfist hættu, æ, komiö nú allir utan um mig engiarnir tindilfættu. 1 leikritinu situr Þorleifur i baö- stofu, fléttar reipi og kveöur þegar þorri fer i hönd: Nú er dýröin úti öll, út eru jóiin liöin, gengu upp sextán sauöaföll aö seöja á fólki kviöinn. Mörvarnir, ef man ég rétt, meir en átján fóru, þá hafa lika margan mett magálarnir stóru. Upp af sprcölum æriö gekk, ógn af floti og keti. Hver einn álnar kerti fékk aö kveikja á sinu fleti. Nú er loksins oröiö autt eldhúsiö i Strillu, búriö lika bert og snautt, nema blóömörslangi á syllu. Nú eru jólin úti, æ, alit er tómt og þrotiö, ógrátandi aldrei fæ umþenkt blessaö flotiö. En kveöskapur séra Valdimars I leikritinu er ekki allur skimp um matarástina. Þessar fallegu visur leggur hann einni persónu sinni i munn: Perlu veit ég einni af undur fagri og skærri, ölium helgur guö er gaf gumum lægri og hærri. Fátæklings og fylkis barm fögrum ljóma prýöir, ýmist glcöi eöa harm oss hún hjartans þiöir. Hún er hiö eina, eina skraut, er i heim vér bárum. Alislaus fer ég og á braut, aðeins skreyttur tárum. Skal þá ekki meira innt frá þess um skáldskap aö sinni, en þætt inum hefur borizt bréf frá Albert Jóhannssyni, ritstjóra Timaritsins „Hesturinn okkar”. Vikur hann þar að visum, sem birtar voru hér um Glettu og Sigurð Ólafsson um dag- inn. Voru visurnar teknar með bessaleyfi úr þessu ágæta og fallega riti. Albert segir: „Þvi miður urðu þau mistök i sambandi við visur þessar, sem enn hefur ekki gefizt tækifæri til að leiðrétta, en verður gert i næsta blaði „Hestsins okkar.” En þar sem vis- urnar eru einnig komnar i visna- þætti Timans, þykir mér rétt að senda leiðréttingarnar einnig þangað. ókunnugir gætu haldið, að báðar umræddar visur væru eftir Valdimar Benónýsson, en svo er ekki. Aðeins fyrri visan er eftir hann. Hin er eftir Pétur Jónasson á Sauðárkróki. Henni fylgdi önnur visa, og réttar eru þær þannig samkvæmt eiginhaldar leiðrétt- ingu Péturs: ^Greiðar sléttar leiöir lands lýst skal rétt i stefi. Skeiðar Gletta i fáka fans fremst meö léttu skrefi. Samt skal meta sönginn fyrst sorg er kann að létta. Þau eru sönn i sinni list Sigurður og Gletta.” Ég þakka Albert bréfiö. Gnúpur. * 236 Sunnudagsblað Tímans

x

Tíminn Sunnudagsblað

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn Sunnudagsblað
https://timarit.is/publication/301

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.