Morgunblaðið - 06.05.2004, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 FIMMTUDAGUR 6. MAÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
5. FLOKKUR 2004
ÚTDRÁTTUR 5. MAÍ 2004
Kr. 3.000.000 / 42871
Kr. 100.000 / 7816 30183 40852 47941 58067
Aukavinningar kr. 100.000 / 42870 42872
Þjóðsagnasafn Jóns Árnasonar númer sem
hafa eftirfarandi endatölu: 82
Vöruúttekt hjá Skeljungi að upphæð kr. 10.000
númer sem hafa eftirfarandi endatölu: 54
Kr. 15.000
24 6358 13735 20038 25781 31381 36070 43378 51315 58608 65311 71817
244 6365 13752 20212 25782 31422 36391 43992 51448 58843 65428 71998
254 6985 13858 20523 25908 32023 36396 44633 51759 59171 65539 72217
620 7043 13859 20678 26131 32255 36478 44905 51799 59183 65610 72908
790 7046 13899 20887 26220 32431 37142 45081 52085 59436 65650 73226
827 7676 14020 20931 26253 32722 37179 45254 52514 59604 65732 73562
898 8128 14119 20965 26642 32947 37456 45301 52544 60107 65825 73586
1124 8139 14261 20988 26669 33053 37599 45303 52594 60135 65904 73757
1213 8166 14297 21071 26866 33211 38144 45460 52652 60226 66182 73930
1349 8281 14309 21320 27072 33228 38729 45588 52889 60364 66340 74019
1477 8348 14500 21425 27116 33301 38839 45951 53481 60530 66656 74278
1578 8451 14555 21875 27190 33379 39093 46392 53751 60634 67091 74674
1861 8613 14774 22019 27261 33491 39326 46401 53830 60669 67153 74675
1986 9233 14945 22363 27943 33654 39336 46574 54000 60856 67559 74955
2552 9354 15442 22497 27953 33692 39355 46617 54050 61195 67620 74982
2834 9549 15702 22731 28368 33722 39408 46838 54171 61275 67758
2929 9662 15979 22737 28804 34053 39432 47306 54174 61396 68094
3039 9679 16514 23053 28910 34058 40070 47392 54199 61553 68250
3446 10023 16567 23477 28987 34123 40174 47397 54465 61808 68292
3655 10076 16655 23482 28992 34139 40526 47520 54836 62107 68428
3802 10456 17838 23707 29001 34388 40739 48031 54872 62156 68491
4119 11030 18325 23952 29189 34540 41186 48033 54908 62174 68515
4354 11318 18590 23953 29216 34553 41769 48041 55737 62514 68625
4996 11544 18594 24060 29387 34658 41871 48286 55815 62724 68636
5097 11955 18603 24127 29509 34766 41995 48414 56406 62918 68755
5108 11956 18758 24160 29916 34867 42146 48840 56520 62959 69119
5121 11983 18803 24285 30157 35057 42203 49307 56659 63176 69379
5457 12670 18983 24302 30191 35149 42240 49317 56843 63189 69430
5487 13008 19255 24429 30217 35413 42413 49694 56917 63956 69518
5495 13161 19267 24515 30272 35443 42429 49879 57156 64079 69726
5610 13189 19362 24898 30274 35489 42854 49998 57192 64330 70131
5878 13245 19697 25036 30534 35844 42996 50090 57573 64690 70167
5902 13285 19756 25146 30658 35986 43032 50881 58025 65094 70531
6220 13339 19990 25317 30751 36042 43190 51130 58359 65216 70704
6305 13627 20021 25421 31192 36053 43212 51208 58438 65301 71463
Kr. 5.000
276 7484 14159 20539 27371 33456 39249 45432 51561 56576 64054 70261
339 7572 14479 20645 27517 33605 39357 45474 51765 56581 64058 70337
508 7612 14518 21055 27525 33689 39400 45510 51780 56666 64060 70422
613 8136 14814 21119 27602 33771 39609 45731 51860 56746 64115 70910
743 8222 14835 21164 27609 33789 39622 45733 51876 57005 64123 71018
879 8616 14931 21178 27936 33796 39667 45829 51941 57279 64212 71083
1048 8624 15090 21433 28178 33898 39731 45835 52088 57499 64217 71109
1326 8660 15145 21517 28197 33925 39881 45940 52178 57677 64295 71426
1379 8741 15176 21532 28213 34178 39892 45961 52259 57822 64524 71461
1611 9047 15228 21563 28354 34235 39927 46003 52292 57846 64559 71861
1655 9242 15330 21584 28383 34912 40035 46010 52309 57984 64636 71960
1704 9608 15559 21594 28449 34996 40047 46117 52405 58188 64657 72073
1713 9613 15682 21603 28516 35084 40092 46376 52938 58263 64686 72230
1978 9761 16072 21652 28682 35135 40206 46528 53108 58355 64715 72270
2287 9818 16094 21742 28718 35151 40316 46538 53230 58680 64723 72561
2661 9834 16185 21823 28732 35193 40574 46606 53308 59010 65011 72567
2779 10090 16231 21938 28750 35245 40586 46664 53449 59066 65269 72826
2822 10355 16260 22064 28890 35354 40620 46694 53504 59194 65353 72944
2891 10465 16456 22098 28908 35370 40831 46717 53523 59211 65354 72953
2977 10529 16527 22238 28922 35588 40873 46928 53589 59274 65592 73070
3117 10789 16534 22412 29075 35724 40967 47137 53615 59547 65667 73075
3224 10810 16689 22442 29104 35735 41040 47163 53622 59635 65761 73076
3233 10829 16748 22468 29142 35853 41234 47342 53717 59638 65800 73108
3430 10833 16803 22471 29308 35897 41299 47570 53736 59649 66198 73128
3513 11093 16838 22511 29571 35978 41328 47571 53758 59737 66230 73232
3726 11113 16961 22622 29663 35997 41375 47861 53923 59742 66317 73314
3739 11257 17044 22644 29674 36162 41636 47970 53980 59767 66495 73317
3927 11350 17089 22647 29744 36371 41655 48012 54057 59865 66613 73564
3931 11374 17124 23084 29769 36383 41883 48160 54121 60271 66614 73569
4146 11376 17225 23475 29879 36395 42077 48220 54128 60489 66672 73584
4173 11615 17468 23517 30067 36678 42175 48260 54136 60795 66747 73597
4201 11658 17801 23617 30074 36863 42529 48588 54138 60808 66772 73699
4470 11680 18033 23664 30185 36868 42652 48664 54165 60968 66784 73750
4520 11696 18197 23771 30417 37158 42707 48691 54387 61102 66900 74047
4693 11749 18252 24043 30444 37165 42821 48950 54522 61121 67057 74048
4714 11763 18277 24170 30494 37182 42860 48956 54537 61234 67159 74084
4905 11788 18281 24195 30549 37191 42881 48957 54596 61359 67187 74326
5111 11814 18319 24224 30787 37204 42952 49376 54674 61370 67452 74669
5349 11902 18417 24313 31147 37242 43163 49385 54722 62058 67575 74724
5363 11905 18517 24415 31355 37304 43228 49498 54824 62578 67639 74964
5381 11973 18658 24448 31399 37370 43394 49548 54860 62648 67736
5480 12035 18709 24779 31458 37375 43397 49749 54886 62657 68047
5507 12161 18775 24958 31548 37459 43451 49983 54926 62683 68434
5516 12278 18810 25030 31842 37628 43668 50023 54975 62762 68444
5562 12365 18966 25032 31992 37767 43751 50104 54982 62979 68544
5590 12388 19083 25102 31993 37840 43816 50169 55028 63046 68549
5680 12408 19236 25257 32115 37935 43884 50467 55041 63064 68728
5731 12560 19304 25450 32209 37986 43891 50491 55109 63172 68739
5771 12677 19353 25719 32318 38064 43961 50509 55126 63248 68963
6136 12875 19451 25773 32320 38414 44158 50525 55396 63258 69010
6143 12942 19520 25874 32366 38420 44201 50549 55476 63340 69128
6230 13248 19781 26112 32528 38555 44372 50815 55689 63471 69227
6329 13281 20044 26157 32554 38605 44490 50829 55822 63532 69425
6588 13475 20058 26622 33003 38818 44494 50874 55907 63550 69580
6656 13817 20107 26761 33099 38824 44553 50991 56116 63650 69609
6817 13864 20171 26778 33137 38937 44629 51001 56121 63665 69658
6905 13895 20221 26846 33163 39002 44763 51042 56134 63699 69872
7168 13919 20405 26936 33248 39160 44799 51058 56219 63859 70004
7364 13973 20450 27098 33380 39222 45124 51084 56248 63913 70033
7477 14006 20518 27208 33396 39227 45320 51392 56420 64026 70035
Afgreiðsla vinninga hefst 21. maí 2004
Birt án ábyrgðar um prentvillur
Kr. 25.000
1216 8471 15016 22410 30962 33741 39232 52224 59422 66790
1583 9565 15130 23704 30976 34900 41468 53421 62715 69877
4042 10317 16494 26667 32438 34995 44751 53465 65280 74344
6780 11105 20883 27511 32912 37227 44997 55189 65794 74462
Morgunblaðið leitaði í gær eftir skoðun þriggja lögfræðinga á áliti
umboðsmanns Alþingis um skipan í stöðu hæstaréttardómara.
Skiptar skoðanir
RAGNHILDUR Helgadóttir, lektor
við lagadeild Háskólans í Reykjavík,
segir það vera grundvallarreglu að
velja beri hæfasta
umsækjandann í
starf. Umboðs-
maður gangi út
frá því að það
geti verið mál-
efnalegt sjón-
armið að líta til
sérþekkingar á
einstöku sviði við
skipan í embætti
hæstaréttardómara. Það fari samt
eftir aðstæðum og verði að leggja
góðan grunn að ákvörðun um að
byggja á slíku sjónarmiði.
„Hann gefur í skyn að það hefði átt
að leita umsagnar Hæstaréttar um
það hvort það vantaði í réttinn sér-
þekkingu á sviði Evrópuréttar,“ seg-
ir hún og vitnar í álit umboðsmanns
þar sem fram komi að ráðherra hafi
lagt mat á þörfina fyrir það, án fyr-
irliggjandi umsagnar Hæstaréttar,
að í réttinn yrði skipaður maður með
sérþekkingu á þessu tiltekna rétt-
arsviði. Auk þess sem ráðherra hafi
einhliða lagt mat á þekkingu um-
sækjenda á Evrópurétti. Þannig hafi
bæði átt að rannsaka betur hvort það
vantaði sérþekkingu á þessu sviði og
þekkingu annarra umsækjenda á því.
Rannsóknarreglan hafi í raun verið
enn almennari því einnig sé fundið að
því að umsækjendur hafi ekki verið
bornir saman á öðrum sviðum.
Bendir hún á að umboðsmaður
nefni að við stöðuveitingu megi ekki
horfa svo mikið á eitt sjónarmið að
samanburður fari ekki fram milli
umsækjenda, til þess að sjá hver sé
hæfastur. En þar sem umsögn
Hæstaréttar vantaði, um hversu
brýnt það var að fá starfsmann með
þekkingu á Evrópurétti, sé ómögu-
legt að segja hversu mikið vægi þetta
sjónarmið hafi átt að hafa við val á
milli umsækjanda.
Hún segir umboðsmann telja að
Hæstiréttur hafi, skv. dómstólalög-
unum, átt að fá tækifæri til að meta
hæfi og hæfni umsækjenda út frá
þessu sjónarmiði, að það vantaði í
réttinn þekkingu á Evrópurétti, eins
og dómsmálaráðherra hafi metið
það. „Hann segir að það sé ekki nóg
að fá almennt mat hjá Hæstarétti á
hæfi og hæfni umsækjenda ef það
eigi svo að byggja ákvörðunina á
þekkingu á tilteknu réttarsviði. Þetta
kemur tiltölulega skýrt fram í nið-
urstöðu umboðsmanns.“ Spurð segir
hún túlkun umboðsmanns á lögunum
vel rökstudda. Álitið velti ekki bara á
túlkun á dómstólalögum heldur
byggist líka á rannsóknarreglu
stjórnsýslulaga.
Rannsóknar-
reglu ekki
fullnægt
Ragnhildur Helgadóttir
JÓN Steinar Gunnlaugsson, prófess-
or og hæstaréttarlögmaður, segir að í
áliti umboðsmanns sé lagt mikið upp
úr því, að með
lagabreytingu
1998 hafi verið
aukin áhrif
Hæstaréttar á val
dómara við rétt-
inn. Það hafi verið
gert með því að
útvíkka umsögn
réttarins í að
fjalla bæði um
hæfi og hæfni umsækjenda og svo því
að ekki megi veita umsækjanda emb-
ætti ef í umsögn réttarins kemur
fram það álit að hann fullnægi ekki
skilyrðum dómstólalaga um að vera
hæfur til að gegna embættinu í ljósi
starfsferils síns og lögfræðilegrar
þekkingar.
„Hér stendur svo á, að Hæstiréttur
veitti umsögn samkvæmt lögunum og
taldi alla umsækjendur uppfylla kröf-
ur um hæfi og hæfni. Með þeim hætti
hafði rétturinn öll þau auknu áhrif
sem lögin kveða á um. Það er und-
arlegt, að umboðsmaður skuli nota
þetta til að álykta sem svo að rétt-
urinn eigi að hafa meiri áhrif á veit-
ingu embætta við dóminn en felst í
skýrum texta laganna,“ segir Jón
Steinar.
Hann telur það málefnalegt sjón-
armið í stjórnsýslu ráðherrans að
leggja áherslu á menntun og þekk-
ingu á Evrópurétti við val á milli um-
sækjenda. Á því sé enginn vafi.
Enga lagareglu að finna
„Það er sérkennilegt, að telja brot-
ið gegn rannsóknarreglu með því að
leita ekki frekari gagna um þekkingu
annarra umsækjenda á Evrópurétti,
fyrst ráðherra taldi þá þekkingu nýja
dómarans ráða úrslitum við veitingu
embættisins,“ segir Jón Steinar.
„Virðist umboðsmaður meðal annars
gefa í skyn, að ráðherra hefði borið
að leita upplýsinga um þetta hjá um-
sækjendunum sjálfum. Þetta fær ekki
staðist. Með umsókn sinni senda um-
sækjendur gögn og upplýsingar um
námsferil, störf og fræðiiðkun eins og
vera ber. Teljist ráðherra hafa verið
skylt að gera þetta hefði honum allt
eins orðið skylt að leita sérstakra
upplýsinga um kunnáttu annarra um-
sækjenda í réttarfari, ef hann hefði
ákveðið að velja annan þeirra um-
sækjenda, sem Hæstiréttur taldi
heppilegastan. Niðurstaðan væri þá
sú, að ráðherra hefði ekki án frekari
rannsóknar mátt skipa annan þeirra
umsækjenda sem rétturinn taldi að
heppilegast væri að skipa. Hvorug
þekkingin var nefnd í auglýsingu um
embættið.“
Jón Steinar segir hvergi að finna
lagareglu sem styður það óvænta
sjónarmið umboðsmanns, að afla
hefði þurft sérstakrar umsagnar
Hæstaréttar um þýðingu þekkingar á
Evrópurétti, fyrst ráðherra vildi
leggja upp úr henni. Enginn vafi sé á
því, að ráðherra uppfyllti í málinu
lagaskyldu sína um að leita álits
Hæstaréttar, áður en hann veitti
embættið.
Hann segir að vel megi taka undir
sjónarmið hjá umboðsmanni um að
æskilegt sé að huga að breytingum á
reglum um skipun hæstaréttardóm-
ara. Ein af ástæðunum fyrir þörf á
þessu sé sú, að það hljóti að teljast lítt
viðunandi að sá sem fari með veit-
ingavaldið þurfi eftir á að sæta álits-
gerðum eins og þeirri sem nú leit
dagsins ljós, þar sem meira virðist
vera um nýsmíði lagareglna en beit-
ingu þeirra sem í gildi séu. „Menn
hafa allan rétt á að vera á annarri
skoðun en ráðherrann um hvern
helst hefði átt að skipa í umrætt emb-
ætti hæstaréttardómara. Það er hins
vegar að mínu mati fjarri öllu lagi, að
ráðherrann hafi ekki farið að lögum
er hann skipaði Ólaf Börk Þorvalds-
son.“
Jón Steinar Gunnlaugsson
Hæstiréttur
hafði þau áhrif
sem lögin
kveða á um
DÖGG Pálsdóttir hæstarétt-
arlögmaður segir ábendingar sem
fram koma í áliti umboðsmanns at-
hyglisverðar og
kalla á umræður.
Ekki síst þegar
horft sé til fram-
tíðar og hvernig
standa eigi að
skipun í embætti
dómara við
Hæstarétt. Velt sé
upp athygl-
isverðri spurn-
ingu um hvort fleiri greinar rík-
isvaldsins þurfi að koma að slíkri
skipan. „Mér sýnist að umboðsmaður
telji að rökstuðningur um sérþekk-
ingu í Evrópurétti sé málefnaleg
ástæða fyrir skipun í embættið. Um-
boðsmaður bendir á að rannsókn-
arregla hefði átt að leiða til nánari
skoðunar á Evrópuþekkingu annarra
umsækjenda.
Umboðsmaður telur að eftir að
ráðherra ákvað að þekking í Evrópu-
rétti myndi vega þyngst við mat á
umsækjendum hefði ráðherra borið
að láta Hæstarétt gefa á ný umsögn
um umsækjendur og kalla jafnvel eft-
ir nánari gögnum frá þeim. Í álitinu
virðist mér ekki dregin í efa hæfni
þess sem skipaður var í Evrópurétti.
Einungis er ábending um að ekki hafi
verið könnuð hæfni annarra umsækj-
enda á þessu réttarsviði. Umboðs-
maður virðist ekki gera athugasemd-
ir við að sérþekking á tilteknu sviði
innan lögfræðinnar hafi ráðið úrslit-
um í vali milli umsækjenda. Hann tel-
ur hins vegar að þegar svo háttar
ætti að geta þess strax í auglýsingu.“
Bendir Dögg á að Hæstiréttur hafi í
umsögn sinni talið tvo umsækjendur
heppilegri vegna þarfa réttarins.
Vegna þeirrar ábendingar að krafa
um sérþekkingu ætti að koma strax
fram í auglýsingu, vakni sú spurning
hvort jafnvel eigi í hvert sinn áður en
embætti Hæstaréttardómara sé aug-
lýst að meta hver sé talin þörf rétt-
arins hverju sinni og geta þess í aug-
lýsingunni. „Við hljótum að ætla að
mat Hæstaréttar á því hvaða sér-
þekkingar sé helst þörf í réttinn
byggist á mati á stöðunni áður en
embætti er auglýst laust til umsóknar
en ekki á slíku mati eftir að fyrir ligg-
ur hverjir hafa sótt um embættið.“
Dögg Pálsdóttir
Krafa um
sérþekkingu
málefnaleg