Morgunblaðið - 25.06.2004, Side 29

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. JÚNÍ 2004 29
Asni klyfjaður gulli
„Enginn múr er svo hár að asni
klyfjaður gulli komist ekki yfir
hann.“ Þetta á vel við í íslensku sam-
félagi.
Ef þú átt peninga
kemstu allt og ef þú ert
nægilega mikill asni
ferðu allt, yfir alla og
lítur á lýðræði og
mannréttindi sem sér-
hagsmunamál, ætlað
þinni asnahjörð.
Þessi „asnahópur“
teygir sig nú í ótrúleg-
ustu áttir og mega Ís-
lendingar hafa sig alla
við að skilja tengsl
hópsins. Langflestir
nenna því ekki og telja
þessi mál ekki koma sér við.
„Asnarnir“ eru allir karlkyns og
stórhættulegir jafnréttisbaráttunni
sem er að sögn sérfræðinga á und-
anhaldi.
Nú eru það sérhagsmunir við-
skiptablokkar og fjölmiðlafjötrar
hennar sem og ótvíræð tengsl henn-
ar við forsetann sem neyða kjós-
endur til þess að hugsa upp á nýtt.
Eigum við að treysta þessum for-
seta aftur?
Flestir hafa áttað sig á að asni er
alltaf asni sama hvað hann á mikið af
peningum. En greinilega ekki allir.
Íslenski „asninn“ opinberast best
í nýlegu heimsmeti okkar á stjarn-
fræðilegum hækkunum á gengi
hlutabréfa í íslenskum útrásarfyr-
irtækjum.
Erlendir hagfræðingar halda að
við séum að grínast. Íslensku „asn-
arnir“ fá lán út á einhverjar við-
skiptalegar væntingar, eða „good-
will“ í erlendum bönkum og nú er
forsetinn óbeint að skrifa undir lánin
fyrir vini og vandamenn í skjóli
fornra ónýttra lagaákvæða, verra
þó, í skjóli friðhelgi embættis for-
seta.
Hvað er það?
Tækifærismennskan er algjör.
„Jafnaðarmenn“ í
álögum viðskiptablokka
Fjölmiðlalögin koma í veg fyrir
hringamyndun, fákeppni og vald-
níðslu eigenda. Andstæðingar lag-
anna eru bandamenn viðskipta-
blokka og telja sig geta myndað
ríkisstjórn með efnamönnum.
Fréttablaðið og formaður Blaða-
mannafélagsins (starfsmaður Norð-
urljósa) hafa í raun meðvitað mynd-
að skoðanir almennings á
fjölmiðlalögunum án þess að kynna
þau.
Allir ættu að kynna sér þessi lög
því vald fjölmiðlanna er hættumest
lýðræðinu.
Nú er verið að misbeita þessu
valdi.
Valdaafsalið hefur farið fram; Jón
Ólafsson þoldi ekki dagsljósið og
flutti „þýfið“ úr landi og þá má for-
setinn spyrja sjálfan sig, þola nýir
eigendur Norðurljósa það betur?
Það er kórvilla að halda að þessi
lög séu slæm. Þau eru
góð.
Stjórnarandstaðan
er að láta blekkjast
enda komu engin hald-
bær rök gegn frum-
varpinu sjálfu heldur
var málsmeðferðin bor-
in á borð fyrir almenn-
ing nokkurn veginn
orðrétt upp úr Frétta-
blaðinu.
Þeir einir lögsækja
og vanvirða ríkið sem
hafa vald eigin fjöl-
miðla og fjármagn til
þess sem og nú einnig forsetinn.
Stjórnmálamenn á Íslandi vissu
að atkvæðið sem þú settir í kjörkass-
ann í síðustu alþingiskosningum var
í raun valið um auðhringa. Ingibjörg
Sólrún innsiglaði það að vísu í Borg-
arnesræðunni en allt of fáir tóku
mark á þeirri viðvörun hennar um
tengsl Samfylkingarinnar við ákveð-
in fyrirtæki. Þar var skóflustungan
tekin að litaðri framtíð varafor-
mannsins í stjórnmálum.
Flytja fjölmiðla sína úr landi
Alþjóðlegar eftirlitsstofnanir eins og
t.d. The World Trade Organization
hafa ekki náð að framfylgja reglu-
gerðum í alþjóðaviðskiptum. Það er
augljóst hér að stóru fyrirtækin eru
með skammbyssuhlaupið bak við
eyrað á stjórnvöldum og hóta að
flytja reksturinn úr landi, þangað
sem eftirlitið er veikt. Við þekkjum
dæmi um þetta í ýmsum greinum
framleiðslu og verslunar á Íslandi og
ekki óalgengt að menn flytji rekstur
til landa sem við köllum vanþróuð,
en eru fyrst og fremst eftirlitslaus.
Nú er okkur neytendum, kjósendum
hótað að þeir flytji fjölmiðlana úr
landi, bæði af forseta og eigendum.
Það duga því engin fjölmiðlalög
lengur ef við kjósum forsetann yfir
okkur aftur.
Stjórnvöld á blóðvellinum
Það er stöðugt kvartað undan af-
skiptum ríkisstjórnarinnar af við-
skiptablokkum, en hvað vilt þú, kjós-
andinn og neytandinn? Viltu að
forsætisráðherra fylgist með eða
ekki? Ef honum koma átökin í við-
skiptalífinu ekki við, átök sem hafa
meiri áhrif á stöðu lands og þjóðar
en nokkuð annað, nú hvað þá? Við
getum ekki bæði átt forsætisráð-
herra sem gerir og gerir ekkert.
Við eigum forsætisráðherra sem
gerir ýmislegt umdeilanlegt en að
hindra fákeppni hlýtur að vera í
hans verkahring.
Landráð heitir það að leggja Ís-
land undir sig.
Ríkisstjórnin á heiður skilinn fyrir
að fylgjast nú loksins með á blóðvell-
inum. En hún á líka skilið skömm í
hattinn fyrir að hafa byrjað of seint
á spillingarvaktinni.
Skrautpappír forsetans
Synjun forsetans á fjölmiðlalög-
unum (þó svo að hann kalli það öðru
nafni) er ekki bara stríð á hendur
ríkisstjórninni heldur líka dónaskap-
ur við okkur sem kusum þessa rík-
isstjórn til valda. Það má færa þessa
ákvörðun hans í skrautpappír til
þjóðarinnar en upp úr stendur að
hann hafnaði lögunum í eiginhags-
munaskyni.
Forsetinn stendur vörð með vin-
um sínum um fákeppni í fjölmiðla-
rekstri og gefur andstæðingum Dav-
íðs Oddssonar byr undir báða vængi.
Er það hlutverk forsetans að grafa
undan forsætisráðherra?
Lygin á sér mörg andlit og ber er
hver að baki nema sér bróður eigi,
en þetta! Kjósum allt annað yfir okk-
ur en svona augljósa valdaspillingu
„asnahersins“.
Leggjum eigin hagsmuni til hliðar
í þessu máli og kennum forsetanum
slíkt hið sama á laugardaginn.
Vantraust á forsetann
Jónína Benediktsdóttir
skrifar í tilefni forsetakosninga ’Leggjum eigin hags-muni til hliðar í þessu
máli og kennum forset-
anum slíkt hið sama á
laugardaginn. ‘
Jónína Benediktsdóttir
Höfundur er íþróttafræðingur.
Í FRÉTTASKÝRINGU í Morg-
unblaðinu 23. júní á bls. 8 er rifjað
upp atvik í íslenskri stjórnmálasögu
sem ætti ekki að gleymast heldur
vera til ævarandi áminningar um
það ofbeldi sem ríkisvaldið beitir
þegna sína á stundum. Fréttaskýr-
andi rifjar það upp að Matthías
Bjarnason hafi hótað
afsögn í embætti sam-
gönguráðherra þegar
þáverandi forseti Ís-
lands, Vigdís Finn-
bogadóttir, tók sér um-
hugsunarfrest áður en
hún undirritaði lög um
verkfall flugfreyja sem
þá stóð yfir. Grein-
arhöfundur telur að at-
vikið hafi átt sér stað á
kvenréttindadaginn 19.
júní 1985. Það er rangt.
Ríkisstjórnin valdi enn
„heitari“ dag til þess að
beita konur kúg-
unarvaldi og lítillækka forsetann.
24. október 1985
Dagurinn var 24. október. Þann dag
voru 10 ár liðin frá því að tugþús-
undir íslenskra kvenna lögðu niður
vinnu og kröfðust jafnréttis og virð-
ingar á við karlmenn. Á Lækjartorgi
hafði fjölmennasti baráttufundur Ís-
landssögunnar, 24. október 1975,
vakið heimsathygli og blásið íslensk-
um konum þreki og þori í brjóst,
fundurinn fæddi af sér kvenna-
framboð og leiddi til þess að Vigdís
var kosin forseti fimm árum síðar.
Kjör Vigdísar vakti sömuleiðis
heimsathygli og var lengi vel það
eina sem útlendingar vissu um Ís-
land og Íslendinga. Það var landið
og þjóðin sem fyrst allra hafði kjörið
konu til forseta í lýðræðislegum
kosningum. Vigdís varð alþjóðleg
stjarna.
Íslenskar konur knésettar
Þegar ríkisstjórn Steingríms Her-
mannssonar valdi 24. október til
þess að láta konuna í embætti for-
seta Íslands undirrita lög gegn fá-
mennri kvennastétt var það ögrun
við allar íslenskar konur og kvenna-
hreyfingu og eitt versta verk þeirrar
stjórnar. Táknræn merking þess var
sú að traðkað væri á íslenskri
kvennabaráttu og henni sýnd fyllsta
lítilsvirðing. Íslenskt karlveldi beitti
því ofbeldi sem því var tiltækt. Það
að Vigdís skyldi verða knésett urðu
sár vonbrigði þeim konum sem
treystu á eða vonuðu að
hún myndi beita áhrifa-
valdi sínu og virðingu
embættisins þeim til
varnar og tefja málið í
það minnsta fram á 25.
Þjóðfélagið stóð á önd-
inni fram yfir hádegi
24. október og konur
fögnuðu hverri mínútu
sem forsetanum tókst
að standa af sér þrýst-
inginn frá ríkisstjórn-
inni. Spennan var svo
mikil að minnti á um-
sátursástand.
Þegar fréttin um
samþykki Vigdísar barst út grétu
margar konur.
Íslenskar konur höfðu verið
beygðar í duftið af ríkisstjórn lands-
ins.
Vörn gegn ofríki ríkisstjórna
Á miðnæturgöngu í Reykjavík
lengsta dag ársins rakst ég á miða á
húsvegg í Bankastræti þar sem gat
að lesa þessa tilvitnun í 18. aldar
hugsuðinn Thomas Paine. „Það er
skylda hvers föðurlandsvinar að
verja land sitt fyrir ríkisstjórn
þess.“ Það er auðvitað ekki tilviljun
að óþekktur vegfarandi lími þessa
visku á vegg um þessar mundir. Rík-
isstjórn Davíðs Oddssonar hefur í
þaulsetu sinni ítrekað farið fram af
mikilli hörku gegn andstæðingum
sínum og ákveðnum þjóðfélags-
hópum og skellt skollaeryum við
hvers kyns andófi og málefnalegri
gagnrýni. Að auki gengu forsætis-
ráðherra og forseti alþingis ásamt
forseta Hæstaréttar freklega inn á
valdsvið forseta Íslands í tengslum
við 100 ára afmæli heimastjórnar í
febrúar í ár. Táknræn merking þess
var lítilsvirðing við þjóðina og rétt
hennar og aðferð til að kjósa sér for-
seta að vild.
Það er nauðsyn hverju lýðræð-
isríki að leiðir til að tempra ofríki
ríkisstjórna séu fyrir hendi og unnt
sé að beita ólíkum aðferðum eftir að-
stæðum og eðli átaka og deilumála.
Synjunarvald forseta Íslands er einn
slíkur varnagli, fólginn í stjórn-
arskrá landsins. Meðferð Vidísar
Finnbogadóttur og Ólafs Ragnars
Grímssonar á þessu valdi við ólíkar
kringumstæður og sú umræða og
þær tilfinningar sem atvikin hafa
vakið, sýna að málskotsrétturinn er
mikilvægt pólitískt varnartæki með
sterkt táknrænt gildi. Forseti Ís-
lands er ekki aðeins sameining-
artákn þjóðarinnar, í embætti for-
setans felst einnig vörn gegn ofríki
þeirra sem ríkjum ráða.
Málskotsréttur gegn ofríki
Steinunn Jóhannesdóttir
gerir athugasemdir við
fréttaskýringu ’Ríkisstjórnin valdi enn„heitari“ dag til þess að
beita konur kúgunar-
valdi og lítillækka for-
setann.‘
Steinunn
Jóhannesdóttir
Höfundur er rithöfundur.
FORSETI lýðveldisins, tákn
þess og skjöldur er eina embættið
sem þjóðin sjálf á Íslandi kýs í per-
sónubundinni kosningu. Forsetinn
er okkar fulltrúi og sendiboði,
óháð persónu á hverjum tíma. Það
er aðför að lýðræði, stjórnskipan
og atkvæðisrétti okkar þegar for-
sætisráðherra, dómsmálaráð-
herra og forseti alþingis langtím-
um og árum saman niðurlægja
embættið og forseta Íslands með
óviðeigandi háttsemi, tali og ítrek-
uðu skítkasti. Lítilsvirðingu þess-
ara forystumanna gegn forseta
okkar, Ólafi Ragnari Grímssyni,
virðast ennþá engin takmörk sett.
Sjálfir bera þessir þrír stjórn-
málamenn einungis fá prósent at-
kvæðisbærra landsmanna á bak
við sig persónulega. Sjálfir upp-
skáru þeir í síðustu kosningum
minna fylgi en áður, persónulega!
Sjálfir ætla þeir sjálfum sér samt
máttinn og dýrðina til að eyði-
leggja ímynd forsetaembættis
okkar Íslendinga.
Þremenningarnir eru greini-
lega í háttum „börn síns tíma“.
Frekar ættu þeir að þekkja sinn
vitjunartíma í pólitík í stað þess að
búa til nýja ímynd, „stjórnmála-
bulluna!“
Í takt við höfuðin þrjú dansa
limirnir. Þekktur og valinkunnur
fréttamaður, margfaldur frétta-
stjóri, nú útvarpseigandi, hefur
verið einn harðasti skjaldsveinn
forsætisráðherra og margnotað
þætti sína við að lofa meistarann,
æði oft á kostnað annarra.
Í útvarpi Sögu sýnir gamall
fréttahaukur hvernig eigendur
geta hagnýtt sér eigin miðil við að
dreifa einsleitum áróðri yfir land
og lýð, jafnvel atandi aðra auri.
Skjaldsveinn forsætisráðherra,
útvarpseigandinn og þáttastjórn-
andinn kallar forseta Íslendinga:
„mannkerti, manngerpi, forseta-
fíflið“ o.s.frv. og „mesta pólitíska
óþverra sem Ísland hefur alið“
og … „maður á ekki að gera þess-
um manni það til geðs að yfirleitt
tala um hann“ og segir forseta ís-
lenska lýðveldisins að lokum í
beinni útsendingu að „halda
kjafti“. Þegar forsætisráðherra,
dómsmálaráðherra, forseti alþing-
is og fjölmiðlakanóna missa sig
ítrekað aftur og aftur mánuðum/
árum saman niður í skítlegt tal og
lítilsvirðingu fyrir æðsta embætti
okkar þegnanna er eitthvað veru-
lega illt að hjá þeim innvortis …
þetta lyktar sem hreinræktaður
SKÍTAMÓRALL.
Guð gefi þeim styrk til að
höndla það sem þeir fá engu um
breytt, gæfu og kjark til að sætta
sig við það sem þegnarnir kjósa og
greind til að skilja þrönga stigu
lýðræðisins.
Ólafur Ragnar Grímsson er frá-
bær fulltrúi íslensku þjóðarinnar!
Atkvæði greidd Ólafi Ragnari í
þessum forsetakosningum eru
stuðningur við forsetaembættið og
gildi þess. Stuðningur við Ólaf
Ragnar Grímsson, forseta Íslands,
er um leið vantraust á hroka og lít-
ilsvirðingu gagnvart embætti for-
seta lýðveldisins, forseta fólksins!
Gleðilegan kosningadag.
Vegum skítamóralinn
Höfundur er markaðsstjóri.
Pálmi Pálmason
Í GREIN sem birtist í Mbl. 23.
júní sl. lýsir varaformaður Sam-
fylkingarinnar því hvernig hún
telur að skilja eigi margumtalaða
26. gr. stjórnarskrárinnar. Þar
kemst hún að þeirri niðurstöðu að
þar sé smáorðið „það“ lykilatriði,
þar sem það vísi til lagafrum-
varpsins en ekki til laganna. Þetta
telur hún sanna að það sé laga-
frumvarpið sem eigi að leggja
undir þjóðaratkvæði en ekki lögin.
Þetta er einfaldlega vitleysa.
Forseti Íslands fær ekki laga-
frumvörp til undirskriftar. Vara-
þingmaðurinn hlýtur að vita að
lagafrumvörp eru lögð fram á Al-
þingi. Í meðförum þingsins eru
oftar en ekki gerðar breytingar á
frumvörpum, fjallað um efni
þeirra í nefnd eða nefndum og
umræðum í þinginu. Þegar frum-
varp hefur síðan verið samþykkt,
með eða án breytinga, er það af-
greitt til ríkisstjórnarinnar sem
lög frá Alþingi er leggur síðan lög-
in fyrir forseta lýðveldisins til
staðfestingar. Þannig eru það lög,
sem löglega kjörið Alþingi hefur
samþykkt á stjórnskipulega rétt-
an hátt, sem lögð eru fyrir forseta
Íslands til samþykktar eða synj-
unar, en ekki lagafrumvarp, enda
er talað um að lögin falli úr gildi ef
samþykkis er synjað við atkvæða-
greiðslu allra kosningabærra
manna.
Það eru því að sjálfsögðu lögin
sem lögð verða í dóm kjósenda til
samþykktar eða synjunar – ekki
lagafrumvarpið.
„Það“ Ingibjörg
Sólrún
Höfundur er lögfræðingur.
Kristján Torfason