Morgunblaðið - 09.07.2004, Blaðsíða 14

"' $ ( ()*+  #' , ( ()*+ 
"'
"'
#'
  



-

-.

 

/(0

  
   
 !" 
! # 



-   

 $%#&
! '() &
*  '(
+ '(
'( '#
 , 

 




! 



- 0( 

 * &
1


 -
 . '#/
1


2

 .'-#/
 !#
 01'-#/
 . (
 ,-&
  2(3
 . &
4'  5*



  
   
  



 ()3
#!!$
4()3
"#!!$
$%!
$%$!
&%#!
$%,!
,%"!
,%5!
,%!
"% !
"% !
$%&!
$% !
"%!
$%#
#% !
#%&!
#% !
&%5!
&%5!
"%5!
$%$!
"% 
%
!% !
!%!
$%&!
$%!
"% &
$%!
,%#!
,%"!
 


/<
>6 :




 ()3
#!!$
4()3
"#!!$
 


5 '(
   ')
-

6

  ,1#3
 !#&
!)/'(
4'   5&3
 4 7') 5
7
 8
7
 88
 2/-/
 ,%/
 /' 5
  8"7%/
 9 ') 5
4'  0'' 7
4'  : + 8' '
 ;" :
  *(
 *7
4'   < 5
4'  !+ ') !#
4'  2(3-
  =3#
 !:&
  01 7
 $7
4'   > /3 5
  . (3-
  2 7" 
'("#   ? &&@
'("# # +3(/# 
'("# + +3(/# 
 

 


 
 

  A  "%!
"%!
#%,!
&%&!
#%"!
!%,!
"%5#
$% !
#%!!
&%$!
!%$!
,%!
#%&!
!%#
$%5!
!%5!
&%5!
$%!
,%!
&% !
"%,!
"%&!
,%!
5%!
,%,!
$%"!
#%!!
"%&!
VERULEGUR viðsnúningur hefur
orðið á ávöxtun lífeyrissjóða. Hrein
raunávöxtun miðað við neysluverðs-
vísitölu var 11,3% árið 2003 en var
neikvæð í þrjú ár þar á undan, um
3,0% árið 2002, 1,9% árið 2001 og
0,7% árið 2000.
Af fullstarfandi sjóðum var Frjálsi
lífeyrissjóðurinn með hæstu hreinu
raunávöxtunina, 16,4%, en hann er sá
níundi í röðinni yfir stærð sjóðanna.
Lökustu ávöxtuninni skilaði Lífeyris-
sjóður starfsmanna Vestmannaeyja-
bæjar, eða -3,9%, og var hann eini
sjóðurinn sem ekki skilaði jákvæðri
raunávöxtun. Lífeyrissjóður starfs-
manna Vestmannaeyjabæjar er 49. í
röðinni yfir stærð lífeyrissjóðanna.
Meðaltal hreinnar raunávöxtunar
íslenskra lífeyrissjóða síðastliðin 5 ár
var 2,8% og meðaltalið síðastliðin 10
ár var 5,0%. Kemur þetta fram í sam-
antekt Fjármálaeftirlitsins úr árs-
reikningum lífeyrissjóða árið 2003.
Uppsveifla á mörkuðum
Lífeyrissjóður starfsmanna ríkis-
ins, stærsti lífeyrissjóður landsins
með hreina eign upp á tæpa 143 millj-
arða króna, var með 10,5 prósenta
raunávöxtun í B-deild á síðasta ári og
11,1% raunávöxtun í A-deild.
Albert Jónsson, forstöðumaður
eignastýringar hjá sjóðnum, segir al-
mennri hækkun á hlutabréfamörkuð-
um hér á landi og erlendis aðallega að
þakka gott gengi lífeyrissjóðanna á
síðasta ári. „Lífeyrissjóðir hafa al-
mennt á síðustu fimm árum verið að
breyta eignasamsetningu sinni þann-
ig að um síðustu áramót voru erlend
hlutabréf orðin um 20% af heildareign
lífeyrissjóða. Því segir það sig sjálft
að þegar þessir markaðir hækka þá
hækkar ávöxtunin, en lækkar að
sama skapi þegar markaðirnir
lækka,“ segir Albert. „Eftir erfið þrjú
ár hafa fjárfestingar okkar á erlend-
um hlutabréfamörkuðum loksins skil-
að sér. Þá var árið 2002 erfitt á ís-
lenska hlutabréfamarkaðnum og við
fórum ekki varhluta af því.“
824 milljarðar
Samkvæmt skýrslu Fjármálaeftir-
litsins nam hrein eign til greiðslu líf-
eyris í árslok 2003 samtals 824,0 millj-
örðum króna, samanborið við 678,9
milljarða kr. í árslok 2002. Aukningin
er 21,4% sem samsvarar 18,2% raun-
aukningu miðað við vísitölu neyslu-
verðs. Ráðstöfunarfé samkvæmt
sjóðstreymi á árinu 2002 nam samtals
273,2 milljörðum. samanborið við
253,7 milljarða árið á undan. Iðgjöld
milli ára jukust lítillega úr 67,0 millj-
arða á árinu 2002 í 73,6 milljarða á
árinu 2003. Gjaldfærður lífeyrir var
28,7 milljarðar 2003 en var 22,2 millj-
arðar árið 2002.
Tryggingafræðileg staða lífeyris-
sjóðanna hefur batnað verulega á
milli ára. Í árslok 2003 var staða 24
samtryggingardeilda af 43 án ábyrgð-
ar neikvæð en engin deild var þó með
halla yfir 10%, 11 voru með halla á
bilinu 5%-10% og 13 voru með halla á
bilinu 0%-5%. Staða 19 deilda var já-
kvæð og voru þær með afgang á bilinu
0,1%-8,6%.
Lífeyrissjóðir rétta úr kútnum
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
14 FÖSTUDAGUR 9. JÚLÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ

 

 
     

?9:; 3
"@
7;<

< 

-9 )
 : ;

<<)* : ;

(
=(
3 - <
:

><

?
<

2<
>
4 49 =
@ <
;

@;
 <

 0

   =(
 A 
A=@
 

- (
B =
< <  >
= 



 ;

  
C

 3 D0 E

?< 
?* 
2F G<
 

HI0

>=
F)
  ( B   
G;
*
 * 0
03
1

1

 *

6
  *

D 3 
G 1 = 

 9,9
-  <<

=
<
 2F
>   ( <  1G<
G

6( 
B >
F )
<3) ,"%$!
#5%&!
"!%#!
$% $

%&&
,#$%!!
%#&
,%$!
5%,!
$%,$
#,%,!
"!%5!
%"!
5%&!
#%$"
,%"!
% !
5%!!
#%!

"%!
5%&
$ %&!

%!
,% &









!%!



$5%!!


   )
<3) "%"!
!%"!
!%,!



"$%!!

!%$!
!%"!
!%!"
!%"!

!%!&
!%&!
!%!#
!%"!




!%"!
!%!&


!%"!
!%#"













$%,!
J #%'
J !%,'
J ,%"'



J $%#'

J !%5'
J "%&'
J !%$'
J !%,'

J !%'
J !%'
J !%'
J #%&'




J !%&'
J !%'


J "%$'
J ,%&'













J "!%,'


)
<
;



1
 F < 
? ; 
53$
"5#3"5"
"5,3&
,3&,&

#53$""
"3$" 3!!
&&3,#
"3 "
#3$ 5
"$3,&
&3 #
"!3&5
""35,
#,3,"
#&
#!&
53&"!
3,
"3#

,3&!
!
&$

"3#5,
,3#









,



",3$#
,"%#!
#5%,!
"!%#!
$% $
&%!
%&&
,#!%!!
%#&
,%$!
5%,!
$%,$
#,%$!
"!%5!
%"!
5%!!
#%$"
,%"!
% !
&%&!
#%!

"%!
5%&
$ %&!
#%&!
% !
,%

"%!!
&%$&
&%&&

"5%,!
$%$!

,#%&!

%&!
!%,!
!% "
$,%!!
,"%$!
#5%!
"!%$!
$% &
5%$&
%5!
,#$%!!
%$&
,%&!
5%&!
$%,,
#,%5!
"!%!
%"&
5%&!
#%$&
&%!!
%!
5%!!
#%"$

"%!
%!!
$ % !
#%!
%!
,%!
,%!

5%&!
&%5&
"%5&
"%!!
$%&!
$%&!
,$%&!
!%!
%&
!%,&
!% &
$%!!
6
<
;
F .C3 < -1
3 K - 0  

=*

)
<
; #5
#5
$#
5

"
&#
"
&
$
5
5
,

"#
"
"
#
5
"!

&
"
"

"
,









"



&
ÞETTA HELST …
VIÐSKIPTI
● Hlutabréf Vátryggingafélags Ís-
lands, VÍS, hækkuðu í gær um
10,4%. Þetta er langmesta hækk-
unin í Kauphöllinni í
gær, þar sem almenn
hækkun var þó á
hlutabréfum og Úrvals-
vísitalan hækkaði um
1,7% og fór í 2.978 stig.
Hlutabréf í VÍS höfðu ekki hækk-
að mikið fram til þessa á árinu.
Gengið var 31 um áramót og 32,6 í
lok dags á miðvikudag, en var kom-
ið í 36 við lok viðskipta í gær. Tvær
skýringar eru líklegar á þessari
skyndilegu hækkun. Annars vegar
eru viðskipti með bréfin lítil og þess
vegna þarf lítið til að hreyfa verðið. Í
gær voru fimm viðskipti fyrir tals-
verða fjárhæð, eða tæpar 150 millj-
ónir króna.
Hins vegar hefur eignasafn VÍS
hækkað mikið frá áramótum. Sem
dæmi má nefna að verðmæti hluta-
bréfa VÍS í KB banka hefur hækkað
um 4,3 milljarða króna frá áramót-
um og um 11⁄2 milljarð króna frá
kaupum KB banka á FIH. Markaðs-
verð VÍS er nú 19,6 milljarðar
króna.
VÍS hækkar um 10%
LÍFEYRISSJÓÐIR fjárfesta meira í
erlendum skulda- og hlutabréfum til
að ná fram meiri áhættudreifingu
og hærri ávöxtun en ella. Þá kemur
til greina að gera lífeyrissjóði frek-
ar upp í markaðskröfu í framtíðinni
í stað kaupkröfu eins og verið hefur.
Voru hugmyndir í þessa átt reifaðar
í greininni Lífeyrissjóðir og lægri
raunvextir eftir þá Þorkel Magn-
ússon og Arnór Gunnarsson, sem
birtist í Viðskiptablaði Morg-
unblaðsins í gær. Samkvæmt þeim
Þorkatli og Arnóri fara raunvextir
hér á landi lækkandi og því er hugs-
anlegt að lífeyrissjóðir þurfi að
breyta starfsháttum sínum að ein-
hverju leyti og reglum verði að
breyta.
Bjarni Brynjólfsson fram-
kvæmdastjóri Lífeyrissjóðsins
Framsýnar segir það rétt að raun-
vextir skuldabréfa hafi verið að
lækka undanfarið, en ekki sé enn
ástæða til að breyta 3,5% reglunni
svokölluðu sem gerir þá kröfu að líf-
eyrissjóðir nái 3,5% raunávöxtun á
ári til lengri tíma. „Nú eru raunvext-
ir farnir að nálgast þetta 3,5 pró-
senta mark, en ég tel ekki ástæðu til
að breyta vaxtaviðmiðuninni nema
um varanlega breytingu á raunvöxt-
um sé að ræða. Ef þetta er bara
tímabundin lækkun er ekki ástæða
til þess,“ segir Bjarni.
Albert Jónsson, forstöðumaður
eignastýringar hjá Lífeyrissjóði
starfsmanna ríkisins sem tekur und-
ir þá punkta sem höfundar grein-
arinnar koma með. „Hugsanlega er
ástæða til að endurskoða vaxta-
viðmiðið. Fyrirtæki hér á landi og
annars staðar taka fljótlega upp nýj-
ar uppgjörsreglur og ekki er ólík-
legt að lífeyrissjóðir fylgi í kjölfarið.
Það mun væntanlega leiða til auk-
innar umræðu um vaxtakröfuna og
hver hún eigi að vera,“ segir Albert.
Þeir Albert og Bjarni taka undir
það að lífeyrissjóðir muni auka fjár-
festingar í útlöndum, en segja
ástæðurnar fyrir þeim ekki endilega
meiri áhættusókn. „Heildareignir
lífeyrissjóðanna eru í ár í kringum
850 milljarðar og hafa verið að vaxa
miklu hraðar en aðrar stærðir í hag-
kerfinu. Maður sér það fyrir sér að
heildareignir sjóðanna muni tvö-
faldast á næstu sex til sjö árum, fari
upp í svona sextán hundruð millj-
arða króna, og verða kannski um
130 til 150 prósent af landsfram-
leiðslu,“ segir Albert. „Þegar svo er
komið sér maður fyrir sér skort á
fjárfestingarmöguleikum hér á
landi og vöxturinn verði þá í erlend-
um fjárfestingum, s.s. erlendum
hlutabréfum og skuldabréfum auk
nýrra eignaflokka s.s. framtaks-
vogunarsjóða, sem geta aukið ávöxt-
un og minnkað áhættu. Með auknum
fjárfestingum erlendis næst meiri
áhættudreifing, sem er nauðsynleg
fyrir lífeyrissjóði sem starfa í smáu
og einhæfu hagkerfi þar sem
áhættuþættir eru töluverðir yfir
lengri tíma.“ Hvað varðar þá hug-
mynd að sjóðirnir færi sig meira út í
fjárfestingar í erlendum vogunar-
og framtakssjóðum segir Bjarni líf-
eyrissjóðinn þegar fjárfesta í slíkum
sjóðum. „En það er gert til að draga
úr áhættu með því að kaupa afurðir
sem ekki hafa sömu fylgni og núver-
andi eignir sjóðsins. Þannig náum
við meiri dreifingu á áhættu og þar
með eru minni líkur á að upp komi
þrjú slæm ár í röð eins og gerðist ár-
in 2000 til 2002.“
Meiri fjárfesting á erlendum mörkuðum
Bjarni
Brynjólfsson
Albert
Jónsson
● Straumur Fjárfestingarbanki hf.
hyggst flytja höfuðstöðvar sínar í
Borgartún 25 á haustmánuðum, en
bankinn hefur stofnað fasteigna-
félag, Fasteignafélagið Sjávarsíðu
hf., sem keypt hefur um 95% af
fasteigninni. Um er að ræða eina af
stærri skrifstofubyggingum í Borg-
artúninu, rúmlega 5.500 fermetra
að flatarmáli. Aðspurður segir Þórð-
ur Már Jóhannesson forstjóri
Straums að núverandi húsnæði að
Borgartúni 30 beri ekki starfsemi
bankans lengur og því vanti bank-
ann annað húsnæði sem henti
starfseminni betur. Hann segir að
sá hluti hússins sem bankinn nýtir
ekki verði leigður út fyrst um sinn,
en húsið bjóði upp á stækk-
unarmöguleika fyrir bankann til
framtíðar. Seljandi Borgartúns 25
er ÍAV og kaupverð er trúnaðarmál.
Morgunblaðið/Árni Torfason
Straumur stækkar
við sig
Marks & Spencer
hafnar tilboði Greens
● Stjórn Marks & Spencer hafnaði í
gær nýjasta tilboði Philips Greens í
fyrirtækið. Milljarðamæringurinn
Green, sem er eigandi að versl-
anakeðjunum Arcadia og Bhs, reynir
yfirtöku á Marks & Spencer. Green
hafði fyrir fáeinum dögum hækkað
tilboð sitt í þriðja og að hans sögn
síðasta sinn.
Tilboð Greens var meðal annars
háð skilyrði um samþykki stjórnar
Marks & Spencer, en stjórnin segir
að tilboð hans vanmeti fyrirtækið
verulega. Tilboð Greens hljóðar upp
á 400 pens á hlut en viðskiptin síð-
ustu daga hafa farið fram á um 360
pensum á hlut. Áður en tilkynnt var
um tilboð Greens fyrir nokkrum vik-
um var gengið um 270 pens.
H MN &!!



 

=1
7-O
  

P-P ,!
@4O



   

?=O
H
<<

 






8P O "&
7Q E