Íslendingaþættir Tímans - 04.03.1970, Blaðsíða 2

1917 er gJítist áriö 1937
Ole Færrfi, dönskuim tannlækni, og
fluttist til Danmerk-ur og Kjartan
fæddur 11. janúar 1919, kvæntist
Báru Si-gu-rjónsdóttur ættaðri úr
Hafinarfi-rði. Kjartan lézt í London
8. maí 1945.
Sigurjón Kjarta-nsson var glæsi-
m-enni, myndarlegur á velli, prúð-
ur í framgöngu og yfirlætislaus
en bar þó svi-pmót aðalsmanns.
Hann bjó yfir miMum listrænum
hæfileikum er komu f-ra-m á ýms
an hátt. Hann var laghentur og
smiðu-r góður, drátthagur svo af
ba-r, listfeingur sem málari og sið-
ast en ek'ki sízt u-nnandi tónlistar,
lék vel á hljóðfæri og fékkst einn-
ig við tónsmíðar. Allt handbragð
Sigurjóns var þannig, að unun var
á að líta, enda bar hann með sér
snyrtimennsku og vandvirk-ni í
Ihivtívetna.
Sigurjón Kj-artansson var einn af
frumlbyggjum Víku-rkauptúns.
Þangað fluttist ha-nn mmllega tví
tuigur að aldri og þar eyddi hann
bezttu áru-m ævi sin-nar. Hann setti
sérstakt svipmót á Hfið í Vík. Þar
átti hann mikinn þátt í ýmsu menn
ingariífi, sem þar þróaðist á þeim
árum. Hann bar uppi hljómlistar-
líf kauptúnsins, ekki sizt sem
söngstjóri og undirleikari á sam-
komu-m og stjórnandi lúðrasveitar.
Hanm var organisti Víkurkirkju,
frá því kirkjan var byggð 1934 og
þar til hann flutti frá Vík 1948.
M tók hanm virkan þátt í mennt
umarmálum kauptúnsins, bæði sem
stiundakennari og formaður skðla-
nefndar í mörg ár.
Sigurjón samdi mörg lög og eru
sum þeirra vel þekkt. Annars var
Si-gurjón mjög hlédrægur og ekki
fyrir að flíka því, sem hann samdi.
Nú þegar hann er horfimn af
sjónarsyiðinu, má ekki láta hjá
Hða, að tónlist hans verði, af til
þess hæfum mönnum, tekin til at-
hU'gunar og varðveizlu svo kom
andi kymslóðir fái að njóta verka
hans.
Þau Halila og Sigurjón eignuð-
-ust fallegt og vinalegt heimili,
fyrst í húsinu, sem Sigurjón byggði
áfast við hús tengdaiföðor síns ár-
ið 1921, en hús þetta hét Lundur,
og svo síðar í kaupfélagsstjóra
fbúðinni efitr að Sigurjón varð
kaupfélagsstj-óri. — Heimili þeirra
HöHu og Sigurjóns bar vitni um
snyrtimennsku og fegurðarsmekk
húsbændanna. Gestrisni og hlýtt
viðmót sat þar í fyrirr-úmi. Þar var
og oft gestkvæmt. Innanhéraðs og
utanhéraðsmenn þágu þar oft gist-
ingu og söngæfingar voru þar dag-
legur viðlburður á kvöldin.
Sá, sem þetta ritar, eyddi æsku
ár-unum í Vfk. Minningar þessara
ára eru margar ljúf-ar, ekki sízt
í sambandi við börn þeirra Höllu
og Sig'urjóns, en Kjart-an soinur
þei-rra va-r -leikbróðir og æskuvin-
ur. Það var gott að korna á heirn-
iið þeirra og blanda þar geði.
Söingur og hljómlist fyllti oft and
rúm-sloftið sérstöku-m unaði.
Si-gurjón Kjartansson eignaðist
mikla gæfu í Vík, góða o-g m-ynd-
arlega ko-nu, fallegt heimili og tvö
myndarieg börn. Þessi fjölskylda
var eins konar perla Víkurkaup-
túnis.
En svo dró ský fyrir sólu. Kjart
an, sonur þeirra Höllu og Sigur-
jóns, hafði erft hljómlistarhæfi-
leika föður síns. Hin-um vair hljóm
U-st í blóð borin. Hann hóf söng-
nám að loknu prófi í Samvi-nnu
skólan-um, auk þess að stunda al-
mennt tónlistarnám. — Hann fór
til London árið 1944, þá fyrir
skömmu kvæntur, til framhalds-
náms í tónlist. Þar vei-ktist hann
heiftariega og lézt þar í maí 1945.
Fráfall Kjartans var mjög þungt
áfall fyrk þa-u Höllu og Sigurjón
og hina ungu kon-u hans. Kjartan
virtist eiga svo glæsta framtíð á
braut hijómlistarinnar.
Tæpum tveimur árum eftir að
Kjartan lézt, va-rð Sigurjón að
sjá á bak Höllu konu sinni. Hún
andaðist 12. marz 1947. Han-n stóð
þá einn uppi heim-a í Vík ásamit
aldraðri tengda-móður sinni. Þá
flytur hann skömmu síðar -til
Reykjavíkur, en Guð-björg dóttir
hans og m-aður hennar höfðu flutt
til Reykjavíkur frá Danmörku
ásamt tveimur sonum sín-um árið
1945.
Sigurjón hóf störf hjá Samba-ndi
ísl. samvinnufélaga eftir að hann
kom til Reykjavikur. Bjó hanm hjá
dóttur sinni þar til hún og fjöl-
skyida hennar fluttu aftur til Dan
merkur árið 1950. Sigurjón flutti
þá í litla bakhúsið í Tj-arnargötu
3. Þar bjó hann í 17 ár, þar til
hann fluttist í íbúð á Hjarðarhaga
36, árið 1967. — Guðríður Finn-
bogadóttk, ættuð úr Öræf-um, ann
aðist -um heimili Sigurjóns. Hún
hafði áður unnið á heimili HöH-u
og Sigurjóns í Vík.
Guðríður reyndist Sigurjóni
framúrskarandi húsmóðk. Var það
honum mikil gæfa að fá slika um-
önnun á efstu árum ævinmar. Það
kom í hiut Guðríðar að vaka yfir
Sigurjóni helsjúkum á heimili
hans, þegar ha-nn háði sitt dauða
stríð. Vinlr Sigurjóms fær-a Guðríði
alúðarþabkir fyri-r það, hve vel
h-ún reyndist honum á þeim 20 ár-
um, se-m hún hélt heimili fyrir
h-ainn.
Nú, þegar Siguirjón Kjarta-nsson
er allur, hef ég ma-rgs að minn-
ast. Ég tel það mikla gæfu að hafa
áifct þess kost að starfa hjá honum
sem unglingur í Vík. Mér er -minn-
isstætt hve Sigurjón fórnaði sér
af alhug í starfi sínu fyrir kaup-
félagið. Hann tók við félagimu í
erfiðleifcum k-reppunnar. Hanrn
reyndist framúrs-karandi farsæll
stjórnandi og þurfti þó oft að taka
óvinsælar ákvarðamir, þegar stöðva
varð s-kuldaverzlun. Þega-r Sigur-
jón lét af stjórn félagsins, stóð hag
u-r þ-ess með b'ló-ma. Snyrti-mennska
og fráganguir Sigurjóns á bók-
haldi kaupfélagsins var líkast lista
verki og er vonandi að bækurnar,
sem hann færði verði varðveittar
um ókomin ár. Mest er þó um
v-ert að hafa -kymnzt og starfað
með manninum Sigurjóni Kjart-
anssyni. Hugprýðin, vandvirknin
og óvenjulegir manhkostir hans
munu aldrei úr minni líða.
Sigurjóm lætur eftir si-g mikið
ævistarf. Samvinnumenn eiga hon-
u-m mikið að þakka fyrir meira en
hálfrar aldar sta-rf. Verk hans
mu-nu lengi lifa i fal-legu lögunum,
sem hann samdi. Þa-u munu halda
minningu hans á lofti langt f-ram
á ókomnar al-dir.
Sigurjón var ti-1 moldar bo-nnn
í Víkurkirkjugarði, la-ug-ardaginn
21. febrúar. Þar hafði hann oft
áður staðið og sungið við gröf vina
og samferðarmanna. Nú var röðin
komiin að honum og nú fer hann
al-farinn heim, heim í Vík, heim í
reitinn sem stendur hátt uppi á
Víkurtúni, þar sem sér yfir Vík-
ina. Og æðra heimi Ijóss og frið-
ar hittix hanm nú fyrir ástvini sína.
Þar verðá fagnaðarfundir.
U-m leið og ég sendi Sigurjóni
Kjartanssymi mínar beztu óskir um
góða heimkomu, færi ég honum
imnM-egar þakkir fyri-r all-ar hug-
ljúfu minningarnar, sem hann skil-
ur eftir. Ég votta Guðríði Fi-nn
bogadóttur, sem reyndist honum
svo vel, innilega samúð.
Erlendur Einarsson.
2
ÍSLENDINGAÞÆTTIR