Íslendingaþættir Tímans - 10.07.1970, Side 16

MINNING
KRISTJÁN GUÐNASON
BÓNDI, STÓRA SANDFELLI, SKRIÐDAL
Pað er siður í landi hér, að heim
sækja frændur, vim og góða
granna, á ýmsum tíinamótum í lífi
þeirra, einkum þá líðar á ævina,
þrýsta hönd, þakka störf, góð
kynni og óska þeim veifarnaðar á
ófarinni leið.
Einn af góðbændum þessarar
sveitar, Kristján Guðnason, í St.
Sandfelli, átti sjötugs aímæli þann
18. marz s.l. Ekki lá það fyrir. að
heimsækja Kristján þann dag, sem
þó hefði verið gert, undir venju-
legum kringumstæðum. Hann
hafði farið sem sjúklingur til Ak-
ureyrar, þá fyrir fáutn dögum og
þær fréttir bárust, afmælisdaginn,
að hann væri þungt haldinn og
mætti við öllu búast.
Það var eins og iortið yrði ailt
í einu þungt og „dagurinn héldi
niðri í sér andanum". Menn von-
uðu þó, að færum læknum og
góðri hjúkrun, tækist að bægja
hinni „köldu hönd“ til hliðar, því
öllum fannst, að Kristján mætti
ekki að svo stöddu, hverfa úr fjöl-
skyldu sinni og fámennri bænda-
röð sveitar sinnar. Það fór þó á
annan veg. Kristján lézt á Fjórð-
ungssjúkrahúsinu á Akureyri 10.
april og var jarðsunginn í fögru
veðri í heimagrafreit á St. Sand-
felli, laugardaginn 18. s.m. réttuni
mánuði betur en sjötugur. Margt
fólk var viðstatt útförina og sumt
langt að komið, er vildi votta hon-
um að leiðarlokum, virðingu sína
og hlýlhug.
Kristján íæddist að Þorvalds-
stöðum í Skriðdal 18. marz árið
1900.
Foreldrar hans voru hjónin
Guðni Björnsson, og Vilborg Krist
jánsdóttir, er þá höfðu nokkur
jarðarafnot á Þorvaldsstöðum, hjá
Benedikt Eyjólfssyni, hreppstjóra.
En þeir Benedikt og Guðni voru
bæði frændur og vinir og aldir
upp hlið við hlið sitt á hvorn Sand-
fellinu, Stóra og Litla.
f ágætri útfararæðu, er sóknar-
presturinn, séra Ágúst Sigurðsson,
í Vallanesi, flutti yfir Kristiáni,
rekur hann ættir hans á þessa leið’
.Vilborg, f. 5. marz 1869, d. í St.
Sandfelli 9. ág. 1959, Kristjánsdótt
ir, bónda í Grófargerði á Völlum,
Jónssonar á Víkingsstöðum, Þórð-
arsonar, bónda, síðast í Eyjólfs-
stöðum, Eyjólfssónar.
Guðni, f. í St. Sandfelli 5. febr.
1862, dáinn í Sandfelli 8. júlí 1944
Björnsson, bónda í Sandfelli, Árna
sonar Schevings, bónda í Húsey og
Kóreksstöðum, Stefánssonar,
prests á Presthólum, Schevings,
Lárussonar, klausturhaldara (um-
boðsmanns) á Munkaþverá Schev-
ings, Hannessonar, sýslumanns
Schevings Lárussonar, klaustur
haldara Schevings á Möðruvöllum.
Er Lárus ættfaðir Schevinganna
hér á landi, danskur maður, dá-
inn 1722 á Möðruvöllum. — Fyrri
kona hans var Þórunn Þorleifsdótt
ir, lögmanns, Kortssonar, og var
hún móðir Hannesar, sýslumanns.
Hún lézt á Möðruvöllum 1696.
Kristján í St. SandfeUi var því í
7. lið frá Lárusi Scheving og Þór-
unni“.
Af þessari ættrakningu sézt, að
sterkir stofnar stóðu að Kristjáni,
bæði í embættis- og bændastétt.
Upp úr aldamótunum síðustu
hóf Guðni búskap í St. Sandfelli
á hluta úr jörðinni, sem var eign
föður hans. En hún hafði á sínum
tíma skipzt á milli ættaraðila, sem
ekki verður rakið hér.
St. Sandfell er yzti bær í daln-
um, austan Grímsár og liggur á
mörkum Valla og Skriðdalshrepps.
Ákaflega víðáttumikið og fallegt
sauðland er í St. Sandfelli. Sand-
fellið, sem jörðin dregur nafn sitt
af, er eins og rismikill o,g vinaleg-
ur bakvörður, með skógiklæddar
hlíðar allt til miðs, en fíngerðar
líparítblandaðar skriður skreyta
hið efra. Annars er þar skógur
meiri en í fjallahlíðum, má scgja
að hann sé að „húsinu heim“ og
allt niður undir Grímsá.
Á velgengisárum Ungmennafé-
lags Skriðdæla, voru stundum
haldnar vel heppnaðar sumarsam-
komur í Sandfellsskógi, enda um-
hverfið vinalegt og útsýnið fagurt,
vestur yfir Grímsána, með útlín-
um Fella og Fljótsdalsheiða.
Þótt St. Sandfell sé mikil jörð
og falleg og lengi hafi verið þar
tvíbýli og allir unað sér þar vel,
var hún hvorki engjamikil né tún-
stór, um það leyti, er þau Guðni
og Vilborg hófu þar búskap, því
var þar eins og víðast hvar. ærið
verkefni fyrir hendi, er hið nýja
landnám hófst, á fyrstu áratugum
aldarinnar.
,Þau Guðni o,g VUborg bjuggu í
St. Sandfelli allan sinn búskao, við
fremur þröngan fiárhag, ........M
almennrar virðingar, enda af
traustum rótum runnin, sem
greinilega hefur komið fram í
börnum þeirra. Sambúð og sam-
starf þeirra hjóna var með ágæt-
um gott. Bæði voru þau viður-
kennd fyrir dugnað og hirðuseini
16
ISLENDINGAÞÆTTIR