Íslendingaþættir Tímans - 02.12.1970, Blaðsíða 21

Guðlaug Hannesdóttir
FRÁ SKIPUM
Gu'ölaug Hannesdóttir frá Skip-
um vi'ð Stokkseyri andaðist á
Vífilsstöðum 23. október tæplega
87 ára að aldri. Hún fæddist að
Skipum 27. nóv. 1883 og var af
traustu bergi brotin. Voru for-
eldrar hennar Hannes Hannesson
bóndi þar, og kona bans, Sigur-
björg Gísladóttir.
í sögu Stokkseyringa eftir Guðna
Jónsson segir svo um þau Skipa-
hjón: Hannes Hannesson bjó fyrst
í Eystri—Rauðarhól, f. 1843. d. á
Skipum 1910, sonur Iiannesar
Runólfssonar í Ranakoti efra.
„Reglumaður var hann og snyrti-
legur í framkomu, enda naut hann
almenningshylli og virðingar.
Hann mátti telja meðal hinna bet-
Ur megandi manna í S4okkseyrar-
inn inn að k ennarabústaðnum í
Holti, en sjálf leiddi frú Þuríður
okkur a'ð veiluborði, í hinu glæsi-
iega íbúðarhúsi þeirra hjóna.
Slik voru fyrstu persónuleg
kynni mín og fjölskyldu minnar
af frú Þuríði. Það gat engum dul-
izt, jafnvel vi'ð fyrstu sýn, að þar
fór mikil rausnarkona, sem hún
var. Mér er nú að mestu úr rninni
fallið hvað því olli, að hún hvarf
bráðlega frá formennsku í skóla-
nefndinni, en hins minnist ég
glöggt, að á meðan hún enn gegndi
því starfi, þá greiddi hún af skör-
ungsskap úr erfiðleikum nokkr-
um, sem upp komu í sambandi við
kennaraíbúðina, að svo miklu leyti
sem í hennar valdi stó'ð. Kynni
mín við hana og mann hennar,
Grím Jónsson útgerðarmann, urðu
þó aldrei mikil, þar eð þau luttust
suður til Reykjavíkur tæpum
þremur árum síðar, sumari'ð 1951.
Samt sem áður er mér fullkunn-
ugt, að um áratugaskeið stýrði hún
af reisn stóru og mannmörgu heim
ili, þar sem einnig var gestanauð
hin mesta. Þá hafði hún og lengi
forgöngu í kvenfélagi byggðarlags-
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
hreppi, meðal betri formanna og
beztu húsbænda. Vinnusamur var
Hannes, nýtinn og sparsamur“.
Kona Hannesar var Sigurbjörg
Gísladóttir hreppstjóra í Vatns-
holti í Flóa, Heigasonar á Grafar-
bakka, Einarssonar í Galtafeili,
Ólafssonar í Galtafelli, Bjarnason-
ar í Lúnansholti á Landi Jónsson-
aj".
„Hún var meðal hinna merkustu
kvenna þar eystra, höfðingleg í
sjón og reynd, björt yfirlitum,
greind og góð kona“. Er mikil list-
hneigð í sumum þessara ættgreina,
og eru kvistir á þeim meiði menn
eins og þeir Einar Jónsson mynd-
höggvari og Ásgrímur Jónsson
málari. Voru þau Guðlaug og Ás-
grímur systrabörn.
ins og vann þar mikið og fórnfúst
starf, ásamt fleiri myndarkonum.
Þau átta ár, sem ég var búsett-
ur í Álftafir'ði, heyrði ég margan
mann róma mannkosti frú Þui’íð-
ar. Hjálpsemi hennar við lítil-
magna og þá, sem einhverra hluta
vegna fóru halloka í lífsbaráttunni,
einnig skjót úrræði, þegar til henn
ar var leitað í ýmsum vanda, sem
a'ð höndfum bar. Hvort heldur um
var að ræða sjúkdóma eða efnaleg
áföll einstaklinga, var til hennar
leitað, því að engan slíkan lét hún
synjandi frá sér fara, enda mun
maður hennar ekki hafa borið
hana ráðum í þeim efnum. Frú Þur
íður kom mér fyrir sjónir og ég
hygg flestum öðrum, sem kona
mikiliar gerðar, skjótráð og stór-
huga. Alkunn- vísuorð, sem sögð
hafa verið um einn helzta miðalda
höfðingja Djúpsins, „bæði af hon-
um gustur geðs og ger'ðarþokki
stóð“, hafa mér löngum fundizt
lýsa henni betur á margan hátt
en löng ræða, þegar tillit er tekið
til tímans, sem á rnilli liggur.
23. nóv. 1970.
Jóhann Hjaltason.
Skipa-heimilið var fjölmennt
löngum, voru systkinin sex að tölu
og Gu'ðlaug yngst þeirra. Hefur
heimilið verið eitt af þessum frá-
bæru alþý'ðu—menningarheimil
um, og a'ð sjálfsögðu mótað hinum
eldri stíl aftan úr öldum. Frú Guð-
laug Iíannesdóttir lýsti þessu æsku-
heimili sínu oft fyrir mér. og
leyndi sér þá ekki hin djúpstæða
virðing og ást sem hún bar i
brjósti til þessa helgireits, Einkum
dáði hún móður sína og vitnaði oft
til orða hennar og athafna. Og af
því að frú Guðlaug var allra manna
skrumlausust og sannorðust hygg
ég af frásögn, að rétt sé sú lýs-
ing á móður hennar, að hún hafi
verið hin mesta merkiskona, frá-
bær húsmóðir og gáfaður upp-
alandi, heimilið stjórnsamt og starf
samt, hver hlutur á sínum stað, og
aldrei geymt til morguns sem hægt
var að gera í dag.
En það hefir jafnframt verið
glatt og bjart yfir þessu heimili,
starfsgleði ríkjandi, mikið unnið,
en þó án hörku, rnikið sungi'ð og
mikið lært af kvæðum og sálmum,
og með margt farið er vera skvldi
til fróðleiks og skemmtunar. Og
21