Íslendingaþættir Tímans - 02.12.1970, Blaðsíða 5

MINNIN
Anna og Guðjón á Hreiðarsstöðum
Er dagsönnin minnkar, kliður-
inn af eigin hamarshöggum lækk-
ar, þá taka að berast til þín óm-
ar liðinna stunda er eignast skýrar
mál, því meiri sem verður um þig
sjálfan þögnin. Þú finnur, að í
gegnum allt hafa þær fylgt þér,
iífsstundirnar, orðið hluti af þér
sjálfum, þín einasta varanlega
eign, Þessar stundir eru flestar
tengdar mönnum, bræðrum þín-
um og systrum, sem hafa gefið
þér þannig, að þú hefir sjálfur
orðið stærri af. Og þær eru sum-
arhlýjar, fylla brjóst þitt þökk,
sem gerir haustið bjart og fagurt.
Ég man sjálfan mig lítinn snáða
meðal svarfdælskra jafnaldra í bað
stofunni á Hreiðarsstöðum. Við
vorum að læra að draga til stafs
og Iesa króka á blöðum. Við þetta
varð veröldin stór og umgjörð
Hreiðarsstaðaheimilisins varð eins
og hlið til þeirrar veraldar. Hús-
freyjan, hún Anna, virtist kunna
allt, gat alltaf leitt okkur að nýj-
um fjársjóðum, er hún manaði
okkur til þess að eignast. Hún
krafði okkur um vinnu við það að
verða menn, krafði okkur um að
þjálfa tungu, svo að hún gæti kveð
ið að orðum, krafði okkur um þjálf
un handar, svo að hún stýrði
penna en ekki öfugt. Og ekki vant
aði virðinguna, er við liturn á
sterku hendurnar hans Guðjóns
húsbónda. Hann átti aflið í líkama
sínum, er okkur dreymdi um að
eignast, verkfærin hlýddu honum
á þann hátt er við ætluðum síðar
að eignast kunnáttu til. Og er
svefninn seig á brá, eftir annasam-
an dag, þá birtust þær vonirnar
íklæddar góðleik og vizku Önnu,
stærð og krafti Guðjóns.
Anna húsfreyja fæddist að Þor-
steinsstöðum í Svarfaðardal 12.
des. 1876. Foreldrar hennar voru
Jón Runólfsson og Elísabet Guð-
rún Björnsdóttir er þar bjuggu þá.
Hún hafði vart slitið fyrstu barns-
skónum, er hún fluttist með for-
eldrum sínúm að Hreiðarsstöðum
1 söniu sveit og dvaldi þar æ síð-
an. Anna óx upp til mikils þroska
í skjóli foreldra sinna, tamdi hug
og hönd svo eftir var tekið. Lífið
hafði líka verið gjöfult við hana.
Það rétti henni minni sem var
langt fram yfir það sem venjulegt
er, gaf henni fínleik handa og
slíka persónutöfra, að eftir henmi
var tekið, hvar sem hún fór. Já,
þeir voru margir ungu mennirnir
sem áttu drauma um sig og Önnu.
En lífið snart brjóst hennar með
sprota sínum og draumaprins
hennar var ungur sveinn frá Tjarn
argarðshorni, Guðjón Daníelsson
að nafni. Hann fæddist þar 18.
febr. 1865. Guðjón átti þrosk-
vænstu manna. Hann var mikill
vexti, og með aðdáun ræddu menn
um hið mikla afl hans, og biðu
svona í laumi, að það yrði reynt
til fulls. Hann hafði víða farið og
tekið til hendi, stýrt bátum til
fiskjar, stjórnað hleðslu í vegg.
Já, hvert það verk, er honum var
falið þótti í góðum höndum. Þeir
ræddu um það gömlu mennirnir,
að Guðjón væri mannsefni, svo
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
S