Íslendingaþættir Tímans - 24.11.1971, Blaðsíða 19

MINNING
Tryggvi Jóhannsson,
Ytra-Hvarfi
Fæddur 11. aprll 1882.
Dáinn 23. ágúst 1971.
Tryggvi Jóhannsson, Ytrahvarfi
í Svarfaðardal, áður bóndi þar and
aðist í Landspítalanum í Reykjavík
23. ágúst s.l.
Andlát hans kom engum, sem til
þekkti á óvart, þar eð liann var
búinn að vera sjúklingur um eins
árs skeið. Hann veiktist þá af slagi
og var síðan oft sárþjáður og gat
lítt gert sig skiljanlegan, en var
svo hressari á milli.
Tryggvi fæddist að Ytrahvarfi
11. apríl 1882 og átti þar heima
alla ævi. Foreldrar hans voru hjón
in Jóhann bóndi og hreppstjóri
Jónsson og Sólveig Jónsdóttir. Jó-
hann var sonur Jóns bónda á Ytra-
hvarfi, Þórðarsonar bónda á
Hnjúki Jónssonar. Kona Jóns á
Hvarfi og móðir Jóþanns, var Þóra
Sigurðardóttir, bónda á Þverá í
Skíðdal, Hallgrímssonar. Faðir
Sólveigar móður Tryggva var Jón
bóndi á Þverá og Gísli Sigurðsson,
frá Brekku. En kona Jóns og
móðir Sólveigar, var Oddný Sig-
fúsdóttir bónda á Þorleifsstöðum
Sigfússonar.
Af þessari upptalningu, þó stutt
sé, sést að Tryggvi var í báðar ætt-
ir kominn af góðum bændaættum
hér í Svarfaðardal.
Hann ólst upp með foreldrum
sínum á Ytrahvarfi og hlaut ágætt
uppeldi og naut meiri menntunar
í æsku en þá var títt í sveitum.
Heimilið á Ytrahvarfi var um
margt á undan sinni samtíð. Fað-
ir hans gegndi lengi öllum helztu
trúnaðarstörfum í sveitinni. Var
hreppstjóri, sýslunefndarmaður,
oddviti, formaður Búnaðarfélags
Svarfdæla, og frumkvöðull flestra
framfaramála sem þá voru á dof-
inni í sveitinni. Það léku því ótrú-
lega margir menningarstraumar
um heimilið utan frá. Og í þessu
andrúmslofti ólst Tryggvi upp.
Hann var yngstur sinna systkina
og naut því umönnunar og frelsis
í ríkara mæli en þau eldri. Heim-
iliskennari var þar og hvern vet-
ur, sem kenndi börnum þeirra
hjóna — og ýmsum fleiri. Hann
var því óvenju vel þroskaður and-
lega, þegar hann innritaðist í Hóla
skóla haustið 1902 og lauk þar
námi vorið 1904 með gróðri eink-
unn.
Sama haust og Tryggvi kom í
skólann tók þar við skólastjórn
Sigurður Sigurðsson (síðar búnað-
armálastjóri). Tryggvi var einn af
þeim nemendum Sigurðar, sem
hann mat mest, og mun svo hafa
verið umtalað milli þeirra að
Tryggvi starfaði á vegum hans og
byggi sig betur undir framhalds-
nám, en orðið var.
Atvikin höguðu þessu þó á ann-
an veg. Jóhann bróðir hans, sem
tekið hafði við búi á Hvarfi að föð-
ur þeirra látnum, hætti búskap og
flutti burt og móðir þeirra var
með öllu ófáanleg til að selja jörð-
ina. Þetta varð til þess, að Tryggvi
hugði ekki á frekara nám og gerð-
ist bóndi á Hvarfi, vorið 1905.
Árið eftir, þann 17. maí, kvænt-
ist hann Soffíu Stefánsdóttur,
heimasætu frá Sandá og bjuggu
þau saman í farsælu hjónabandi í
nær 57 ár. Hún fæddist 12. júlí
1885 — dáin 9. janúar 1963.
Soffía var kona mikillar gerðar,
fríð sýnum og höfðingleg, stjórn-
söm, víkingur til vinnu, hög í hönd
um og góð húsmóðir. Þau eignuð-
ust 6 börn, elzta barnið Jóhann
misstu þau 6. ára. Hin eru þessi:
1. Friðrik Jakob kirkjuorganisti
og skólastjóri Tónlistarskólans á
Akureyri. Kvæntur Unni Tryggva-
dóttur.
2. Lilja húsfreyja búsett á Dalvík.
Gift Antoni Baldvinssyni.
3. Jóhann hljómsveitarstjóri og
músíkkennari í London. Kvæntur
Klöru Símonsen.
4. Stefán bókhaldari Akureyri.
Kvæntur Þóru Aðalsteinsdóttur.
5. Ólafur bóndi og organisti Ytra-
hvarfi. Kvæntur Friðriku Haralds-
dóttur.
Tryggvi var tæplega meðalmað-
ur á hæð, kvikur á fæti og frjáls-
mannlegur í fasi, hressilegur og
glaður jafnan. Tilbúinn ætíð í
kappræður við hvern sem var og
um hvað sem var, og hélt alla
jafna sínum hlut. Og þó í nokk-
urn odda skærist, leyndust aldrei
nein sárindi út af því.
Hann var fölskvalaus unnandi
tónlistar og lék sjálfur á fiðlu, eink
um á yngri árum. Hann var stétt-
vís bóndi og vildi hag og heiður*
bændastéttarinnar í hvívetna. Góð-
ur samvinnumaður og skipaði sér
ætíð í sveit með þeim sem vildu
veg samvinnustefnunnar sem mest-
an. Fulltrúi á aðalfundum K.E.A.
í áratugi og fylgdist alltaf vel með
málefnum, sem ofarlega voru á
baugi hverju sinni. Listfengi var
honum í blóð borin. Hagur á smíði
og léku honum jafnan öll verk í
högum höndum. Öll störf hans
stór og smá einkenndust af sér-
stakri snyrtimennsku. Hann bætti
ættaróðal sitt mikið bæði að hús-
um og ræktun og heimilisrafstöð
byggðu þeir feðgar alllöngu áður
en rafmagn var leitt um sveitina
frá Laxá.
Árið 1950 tók Ólafur sonur
Tryggva við búinu á Hvarfi. Bú-
skapur hans er með sama mynd-
arbrag, byggingar hafa risið og
ræktun aukizt, í stærri stíl en áð-
ur og snyrtimennskan í engu síðri.
Eins og vænta mátti gegndi
Tryggvi ýmsum trúnaðarstörfum
fyrir sveit sína og samtíð: Sat í
hreppsnefnd í 12 ár og þar af odd-
viti í 3 ár. Virðingamaður fyrir
Brunabótafélagið í hálfan fjórða
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
19