Heimilistíminn - 17.04.1975, Blaðsíða 25

vi&urkenningu, að likaminn hafi áður
óþekkta möguleika til að halda sjálfum
sér heilbrigðum.
Lokið augunum og i'myndið ykkur, að
ekki séu til lyf, sjúkrahús, hjúkrunarfólk
eða læknar. Hvernig færuð þið þá að þvi
ab halda ykkur heilbrigðum?
Að likindum getið þið ekki svarað þvi og
það þýðir, að nú á timum erum við algjör-
lega komin upp á læknishjálp. Auðvitað
eru nútimalyf mikilvæg aðstoð i barátt-
únni við slys og sjúkdóma, en til eru hlið-
stæðir möguleikar, sem enn hafa ekki
veriö teknir i notkun.
Sársauki er aðvörun
Sjálfsstjórn, sem liður i meðhöndlun, er
nýtt fyrirbrigði, sem nú er rannsakað af
lasknum i Topeka i Kansas i Bandarikjun-
um. Elmer Green og kona hans Alice, sem
bæði eru sálfræðingar, hófu fyrir 11 árum
tilraunir sem sýna áttu hvað sjúklingarn-
irsjálfir gætu gert til að breyta likamlegu
ástandi sinu. Aðferðin, sem þau notuðu er
þannig, að sjúklingurinn er með fullri
meðvitund, meðan hlutirnir gerast.
Sálfræðingarnir skipulögðu tveggja
vikna æfingadagskrá fyrir 33 húsmæður,
°g fyrsta atriðið var að þær áttu að hlýja á
sér hendurnar með viljastyrknum einum.
Eftir nokkra æfingu tókst þeim að auka
hitann á höndunum um allt að 6 stig C.
Ekki einungis hitans vegna, heldur til að
breyta mynstrinu i heilanum.
Nú skiptir þessi æfing migrenusjúk-
linga einkum máli, þar sem með henni
taka þeir skref í áttina til að deyfa sárs-
aukann i höfðinu með viljastyrk einum.
Flogaveikisjúklingar læra svipaðar að-
ferðir til að hafa stjórn á heila sinum og
koma i veg fyrir köst. Elmer Green skýrir
þetta þannig, að sjúklingurinn geti breytt
flogaveikimynstri heilans, sem hann
nefnir „storm”.
Sálfræðingarnir skilgreina venjulegan
hitamæli sem tæki til upplýsingar um lik-
amlegt ástand. Þannig verður meðvit-
undinni ljóst, hvað er að gerast hjá undir-
meðvitundinni. Sama er að segja um
mælingar á hjartaslögum og andardrætti.
Þegar sá timi kemur, mun ekki verða
þörf fyrir hitamæla eða önnur rann-
sóknartæki. Sjúklingurinn mun þá þekkja
svo vel taktinn i heilabylgjunum, að hann
getur breytt honum að eigin vild. Flest
fólk getur lært aðferðina á nokkrum dög-
um með hálfrar klukkustundar þjálfun á
dag.
Kona ein fór á slysavarðstofu i London
til að láta fjarlægja flis undir nögl, sem
olli henni miklum sársauka. Hún spurði
lækninn hvort hún fengi verki i fingurinn
um kvöldið.
— Þér fáið eins mikla verki og þér
imyndið yður að þér fáið, svaraði læknir-
inn. Um þetta segir doktor Lyall Watson:
— Yogar, sem hafa aðdáanlegt vald yfir
Hkama sinum, geta stungið nálum gegn
um kinnarnar á sér, án þess að finna fyrir
þvi og án þess að blæði og aldrei fer illt I
sárin.
— Sársauki er liður i viðvörunarkerfi,
sem segir okkur hvað er að. Þegar maður
veit hvað er að, er hægt að losa sig við
sársaukann. Hver sem vill getur lært að
tileinka sér stjómina, án tæknilegra
hjálpartækja.
Við getum lært að kæla á okkur einn
fingur eða hita alla höndina og við getum
stjórnað hita húðarinnar með þvi að tak-
marka blóðstreymið til yfirborðslagsins.
Snerting sem meðhöndlun
Vfsindamenn eru nú að rannsaka
handayfirleggjendur og kraftaverka-
lækna til að komast að þvi hvað gerist,
þegar sjúklingur felur sig slikum manni.
Þetta er efni, sem verið hefur til umræðu i
mörg þúsund ár, en dr. Watson er sann-
færður um eitt: — Hvort sem maður er til
meðhöndlunar hjá lækni eða handayfir-
leggjanda, hjálpar sjúklingurinn viðkom-
andi. Likaminn veit hvað er að og getur
lagfært gallann. Þegar einkennin eru upp-
götvuð, er sjúkdómurinn þegar kominn
eitthvað á leið. Likaminn veit um sjúk-
dóminn, áður en svo langt er komið sögu.
Annar aðili, sem heldur þvi fram, að
likaminn sjálfur hafi frumkvæðið, er
fransiskusarnunna, sem einnig hefur
numið visindi. Það er systir Jusa Smith,
sem er háttsett við krabbameinsstofnun-
ina i Buffaló i New York-riki.
Hún segir: — Það er eitthvað i likaman-
um sjálfum, sem stjórnar lækningunni.
Það gerist ekki fyrir meðalgöngu reynslu
og þekkingar. Læknar gera mikið til að
hjálpa þessari þróun, en eiginlega er það
likaminn, sem læknar sjálfan sig.
Hún brosir? — Við ættum ekki einungis
að vera fær um að lækna okkur sjálf, held-
ur einnig hvert annað.
Svo lengi sem það sýnir sig, að við get-
um gert hvort annað veikt.
Það er þvi ekki aðeins á ábyrgð okkar
að halda okkur sjálfum friskum, heldur
einnig að gera okkur grein fyrir hver áhrif
við höfum á okkar nánustu, samstarfsfólk
og vini.
Systir Justa heldur áfram: — Hæfileik-
inn til að lækna, virðist nánast meðfæddur
okkur mannfólkinu. Maður veitir þvi sér-
staka athygli, sem gerist, þegar ungar
mæður leggja höndina á fleiðrað hné
barns sins eða marinn olnboga, þegar
bamið grætur. Þessi snerting handar ein-
hvers, sem manni þykir vænt um, virðist
nægja.
Þegar einhverjum liður illa, heldur hún
áfram., — leggjum við gjarnan höndina á
höfuð viðkomandi. Konur gera það ósjálf-
rátt. Gegn um slika snertingu koma i ljós
hæfileikar okkar til að lækna.
Það var til að mæla áhrif þessa lækn-
andi afls, að hún bauð til sin ungverskum
handayfirleggjanda. t stað þess að biðja
hann að lækna sjúkt fólk, notaði hún
skemmda efnakljúfa i glösum. Efnakljúf-
ar eru heilar frumanna. Þeir bera ábyrgð
á lækningunni og sjá um að halda góðri
heilsu við.
Handayfirleggjandinn hélt á glösunum i
hendi og snerti þau eins og um sjúkling
væri að ræða. Systir Justa segist eiga töfl-
ur og yfirlit sem sýna fram á, að handa-
yfirleggjandinnhafði jákvæð áhrif á efna-
kljúfana.
Ný tilraun, sem gerð var sama haustið,
sýndi hins vegar allt annan árangur:
töframáttur handayfirleggjandans var
gjörsamlega horfinn.
Hlutverk sjúklingsins.
Lyall Watson, sem segir að handayfir-
lagning og þess háttar sé „andinn, sem
ráði efninu”, dvaldist fyrir nokkru á
Fillippseyjum, þar sem hann kynnti sér
starfsemi „andlegu skurðlæknanna”.
— Þeir eru frægir fyrir að gera aðgerð-
ir á likamanum með berum höndunum,
segir hann. — Þetta eru þorps-,,læknar”, '
sem hafa alls enga læknisfræðimenntun
og framkvæma gjarnan aðgerðir sinar
úti i fjósi þar sem kýr og svin eru einu
vitnin. Stöku sinnum er skurðstofan þó
hótelherbergi, þar sem rúm sjúklingsins
er skurðarborðið.
Stöðugur straumursjúklinga er til þess-
ara lækna, frá Bandarikjunum og
Evrópu, fólk, sem er i örvæntingarfullri
aðstööu. Það greiðir mikið fé, ekki vegna
þess að til þess sé ætlast, heldur af þakk-
læti.
— Fyrir kemur, að læknar þessir gera
ekki einu sinni aðgerð, en ná samt sem
áður dálitlu af blóði og vef út úr likamama
sjúklingsins. Þá er venjulega um að ræða
handayfirlagningu, en þeir láta hana lita
út sem eitthvað meira, svona rétt til að
sannfæra sjúklinginn um að verið sé að
gera eitthvað.
— Greinilegt er að sjúklingurinn sjálfur
hefur miklu hlutverki að gegna og ég held,
að til séu tvær lækningaaðferðir, sem
máli skipta. 1 fyrsta lagi er það að sjúkl-
ingurinn læknar sjálfan sig með aðstoð
„læknisins” Handayfirleggjandinn, eða
hver sem um ræðir, kemur þar til sijgunn-
ar og „kveikir á rofa” sem hjálpar,
sjúklingnum til að ná sambandi við þær
mikilvægu stöðvar , sem sjá siðan um
lækninguna.
í öðru lagi starfar „læknirinn” sem tæki
fyrir utan og gerir eitthvað við sjúkling-
inn, eins og læknavisindin gera að mestu.
Það er að minnsta kosti áreiðanlegt, að
ef sjúklingurinn trúir á lækninn eða
handayfirleggjandann, auðveldar hann
honum verkefnið. Hins vegar getur nei-
kvæð afstaða haft öfug áhrif. Ef þið eruð
bókstaflega stif af hræðslu i tannlækna-
stólnum áður en tannlæknirinn hefst
handa, hjálpið þið hvorki honum né sjálf-
um ykkur.
11