Heimilistíminn - 20.11.1975, Page 14

Svipmynd af eyðileggingunni á eyjunni fögru.
lika. Ég varð að nauða mikið i pabba til
þess að fá að koma með, en hann lét
undan, þegar skipstjórinn sagði, að ég
gæti áreiðanlega lika gert gagn.
Skipið sigldi i höfn. Hafflöturinn var
þakinn dauðum fiskum af öllum tegund-
um, kolkröbbum og hákörlum, sem höfðu
bökstaflega soðnað. Ég grét af sorg yfir
þvi.
Við nálguðumst höfnina hægt og sig-
andi. Fjallið var ógnþrungið að sjá. Tind-
ur Peleé, sem yfirleitt rauk alltaf svolitið
úr, var rauðglóandi og svartur, þykkur
reykur valt upp úr honum, og hitinn var
eins og veggur.
Ekki var einn einasta bát að sjá i
höfninni og etir þvi sem við sáum bæinn
betur, varð okkur ljóst, að hann var gjör-
samlega i rústum. Allt var þakið ösku, og
viða loguðu eldar. Ekkert hljóð heyröist,
nema drunurnar i eldfjallinu.
— Guð minn góður, sagði pabbi. Gefðu'
okkur hugrekki og styrk. Getur nokkur
manneskja hafa lifað þetta af?
Bær dauðans
— Ég fékk lánaðan sjónauka
skipstjórans, heldur Sarah áfram. Ég
vildi óska, að ég hefði ekki gert-að. Ég sá
hrunin hús og tré, sem voru aðeins svartir
stofnar. Og lik meðfram allri strandlegj-
unni. Fólkið hafði reynt að forða sér frá
gosinu, en ekkert komist, þvi að sjórinn
sauð.
Skipstjórinn reyndi að setja einn af lif-
bátunum út, en sjórinn var of heitur. Við
urðum að biða klukkustundum saman,
áður en við gátum róið til strandar.
— Það voru alls staðar lik, segir Sarah.
Og brunalykt, römm, kæfandi fýla. Ég
gekk eins og i draumi. Aldrei hafði ég
getað gert mér i hugarlund, að neitt gæti
verið svona grimmilegt. Að náttúran gæti
eyðilagt allt svona gjörsamlega.
Við kölluöum i sifellu og sperrtum eyr-
un, ef minnsta hljóð skyldi heyrast frá
einhverju húsanna. En allt var þögult sem
gröfin. Siðan kom öskufallið aftur, fint
ryk en heitt, og það brenndi, þar sem það
féll á bert hörund. Við sáum, að bezt var
fyrir okkur að fara aftur til skips.
Rödd úr rústunum
Daginn eftir komu þrjú frönsk herskip
til eyjarinnar. Gosið hafði sézt langt út á
haf. Nú tóku áhafnir þeirra einnig þátt i
leitinni i landi. Þeir dauðu voru grafnir
eins vel og hægt var. Skömmu siðar kom
einnig brezkt skip.
— Við leituöum alls staðar. En við fund-
um ekkert nema lik. Þaö var prestur um
borð i einu frönsku skipanna, og hann las
útfarartextann yfir þeim látnu. Viö hin
skiptum okkur i hópa og héldum áfram að
leita að einhverjum, sem gæti hafa lifaö
af, en leitin virtist vonlaus.
En skyndilega heyrði pabbi eitthvað.
Stunu, að hann hélt. Hann kallaði á hjálp
14
og reyndi að komast inn i húsið sem
hljóðiö kom frá. Þeirkomustað raun um,
að þetta var fangelsi bæjarins.
1 tvær klukkustundir grófu mennirnir af
öllum kröftum, og þeir fundu raunveru-
lega mann á lifi. Hann var i litlum klefa i
kjallaranum. Þetta var negri, væskils-
legur gamall maður með hvitt, hrokkið
hár. Hann kvaðst heita Auguste Ciparis
og vera fangi, dæmdur til dauða fyrir
glæp, sem hann hefði ekki framið.
Björgunarmennirnir ræddu, hvað gera
skyldi við hann. Einn frönsku
skipstjóranna ákvað, aðhann skyldi fara
frjáls ferða sinna, en fá fyrst mat, drykk
og fatnað. — Hann lifði þetta af, sagði
skipstjórinn. Það getur ekki verið skylda
okkar að afhenda hann yfirvöldum til að
dauðadómnum verði fullnægt. Nei, hann á
skiliö að lifa. Það hlýtur að hafa verið
einhver meining i þvi að hann er sá eini,
sem er á lifi i bænum.
Sá St. Pierre seinna
— Ég gleymi aldrei þvi sem geröist i St.
Pierre. Sarah Williams verður fjarræn á
svip og röddin hljóðnar næstum.
— Af 40 þúsund ibúum lifði aðeins einn.
Ég reyndi mörgum árum siðar að komast
eftir, hvað orðið hefði um Ciparis, en
enginn vissi neitt. Hann hefur sennilega
tekið upp annað nafn og byrjað nýtt lff á
nýjum stað.
Árið 1933 kom ég aftur til Martinique.
Ég bað fyrir öllum þeim, sem farizt höfðu.
St. Pierre var ekki lengur til. Upp var
risin ný borg, sem heitir Fort-de-France.
Pabbi, sem lifði til 1957 mundi einnig
harmleikinn fram á siðustu stund. Hann
var þá hátt á tiræðisaldri. Hann sagði
alltaf, að hann hefði aldrei átt að taka mig
með um borð. Ég hefði orðið hamingju-
samari, ef ég hefði sloppið við að upplifa
þessi ósköp. En ég veit það ekki. Þetta
hefur á vissan hátt kennt mér auðmýkt og
þakklæti. Ég held, að allt i lifinu eigi sina
ástæðu, líka harmleikirnir.
Þessi mynd af blómarósum I St. Pierre er
tekin nokkrum vikum fyrir ósköpin. Þær
fórust allar.