NT - 31.05.1984, Blaðsíða 9

líl'
Fimmtudagur 31. maí 1984
9
...„Þannig fær hagsýni ein■
stakra bænda og hagkvæmni
einstakra bújarða ekki notið
sín tilaðgefa bændumbetriarð
og neytendum lægra vöruverð
vegna þrðngsýni og rangrar
stefnumótunar ráðamanna í
iandbúnaði."
takmörkuðu leyti, heldur í
þéttbýli. Ef stjórnvöld standa
sig hinsvegar í því að sjá til
þess að öflugt atvinnulíf
blómgist í þéttbýli utan SV-
hornsins þá mun fólksfjöldinn
úr dreifbýlinu ekki síðursækja
í þéttbýlið nær sér, heldur en
það sem er á SV-horninu.
„Kartöflumálið“ hið eina
sanna, virðist nú vera komið á
þann skrið að atburðarásin
hefur fært valdið úr höndum
landbúnaðarráðherra; meira
að segja þó svo að hann hefði
fús viljað komast að þeirri
sömu niðurstöðu og allt virðist
benda til að verði, þ.e. frjáls
innflutningur kartaflna þegar
íslenskar fást ekki:
Ég þekki ekki þær röksemd-
ir er lágu -að baki stofnun
Grænmetisverslunar landbún-
aðarins á sínum tíma. Hinsveg-
ar má Ijóst vera að hið eina
sem gæti hugsanlega réttlætt
tilveru Grænrrietisverslunar-
innar nú, er sú röksemd að
vernda þurfi innlenda fram-
leiðslu þegar íslensk uppskera
býðst. Þessi röksemd réttlætir
hinsvegar ekki tilvist Græn-
metisverslunarinnar sem ein-
okunarfyrirtækis. Því mark-
miði, að vernda innlenda fram-
leiðendur, má ná á óteljandi
aðra vegu en á að viðhalda
einokunaraðstöðu Grænmet-
isverslunarinnará innflutningi
kartaflna.
Ég er sannfærður um að
íslenskir neytendur eru reiðu-
búnir að fórna því að hafa
ódýrar innfluttar kartöflur á
boðstólum þann tíma sem ís-
lensk uppskera stendur til
boða, til þess eins að styðja
innlenda framleiðslu.
■ „Því nriður hefur mest um-
fjöllun um íslenskan landbún-
að einungis verið í litunum
svörtu og hvítu með brigslyrð-
um og ofstæki á báða bóga.“
■ „Eins og Gunnar Guð-
bjartsson svara ég því neitandi
að viðhald dreifbýlisbyggðar
sé landbúnaðarmál.“
Nýjar búgreinar
Þegar rætt er um hvað taka
muni við hjá þeim bændum er
láta munu af hefðbundinni bú-
vöruframleiðslu ber eðlilega á
góma atvinnugreinarnar loð-
dýrarækt og fiskeldi. Hvaða
leiðir sem farnar verða til að
láta loðdýrarækt og fiskeldi
taka við af hefðbundnum bú-
greinum, þá er ég efins um að
óhætt sé, að fenginni reynslu,
að láta þær lögskipuðú og hefð-
bundnu stofnanir landbúnað-
arins sem nú vasast í skipulags-
■ „Landbúnaðarráðherra
stendur frammi fyrir því hvort
hann vill taka forystu fyrir
sókninni að „kjörstöðu“ ís-
lenskrar landbúnaðarfram-
leiðslu eða hvort hann vill slá
höfði sínu við stein og upp-
skera með því fárra ára bið á
því að „kjörstaöan" náist, þjóð-
inni allri, bændum jafnt sem
neytendum til óbætanlegs
tjóns.“
málum hans, hafa hönd íbagga
um hvernig umbreytingin til
hinna nýju búgreina eigi að
fara fram.
Ráðamenn þjóðarinnar
skyldu athuga að þegar þeir
setja sér markmið þýðir yfir-
leitt ekki að leita í smiðju
„Hvaða leiðir sem farnar verða til að láta loðdýrarækt
og fiskeldi taka við af hefðbundnum búgreinum, þá er
ég efins um að óhætt sé, að fenginni reynslu, að láta
þær lógskipuðu og hefðbundnu stofnanir landbúnaðar-
ins sem nú vasast í skipulagsmálum hans, hafa höndí
bagga um hvernig umbreytingin til hinna nýju búgreina
eigi að fara fram.“
hagsmunasamtaka til þess, þar
sem hagsmunasamtökum hætt-
ir við að skorta hina nauðsyn-
legu heildaryfirsýn sem þarf
svo takast megi á við vandann.
Hagsmunasamtök sem hlut
eiga að máli mætti hinsvegar
að einhverju leyti hafa með í
ráðum við val þeirra leiða, sem
mögulegar eru til að ná settum
markmiðum.
Sókn til „kjörstöðu“
Forystumenn Framsóknar-
flokksins ættu að gera sér ljóst
áður en það verður um seinan,
að til er ákveðin „kjörstaða"
landbúnaðar sem sótt verður
til, hvort sem mönnum líkar
betur eða verr. Landbúnaðar-
ráðherra stendur frammi fyrir
því hvort hann vill taka forystu
í sókninni að „kjörstöðu" ís-
lenskrar landbúnaðarfram-
leiðslu eða hvort hann vill slást
í för nreð þeim sem berja höfði
sínu við stein og uppskera með
því fárra ára bið á því að
„kjörstaðan" náist, þjóðinni
allri, bændum jafnt sem neyt-
endum til óbætanlegs tjóns/
Það skipulag landbúnaðar-
framleiðslunnar sem væri lík-
legt til að standast kröfur dags-
ins í dag og e.t.v. nokkurra
næstu ára, væri að mínu mati
það „skipulag“ þar sem opin-
berum afskiptum af fram-
leiðslu og sölu annarra land-
búnaðarafurða en mjólkur,
yrði með öllu hætt. Ég held að
í reynd sé ekki þörf á því að
hafa annað „skipulag“ á fram-
leiðslu kinda- og nautakjöts
hér á landi heldur en tíðkast
við framleiðslu, slátrun og sölu
á svína- og fuglakjöti. Það
verðlagingarkerfi virðist skila
framleiðendum sæmilegri af-
komu og neytendum viðráðan-
legu verði.
Nokkuð öðru máli gildir um
mjólk og mjólkurafurðir þar
sem gild rök má færa fyrir
skipulagningu á framleiðslu
hennar og miöstýrðri verðlagn-
ingu, þar eð ljóst má vera að
halda þarf framleiðslu mjólkur
nokkuð vítt um landið svo
tryggt sé, að þegar veður og
ófærð hamli löngum flutning-
um, þá megi koma mjólk til
neytenda með sæmilegu móti.
Þessi einu rök réttlæta að mínu
mati skipulag á framleiðslu
mjólkur. Þessi rök gilda ekki
um aðra búvöruframleiðslu.
Við íslendingar búum við
ótrúlega góða sérstöðu í land-
búnaðarmálum. Sérstöðu sem
okkur þarf að bera gæfa til að
nýta. Fríverslunarsamningar
okkar við EFTA og EBE
krefja okkur ekki um að hing-
að séu fluttar iandbúnaðaraf-
urðir frá þessum löndum í
samkeppni við innlenda fram-
leiðslu, líkt og gerist um aðrar
vörur t.d. iðnaðarvörur. Því
þurfum við af eigin hvötum að
laga framleiðsluna að íslensk-
um markaði á sem ódýrastan
hátt, þó svo að það útheimti
einhverja búferlaflutninga.
Þær jarðir sem leggjast munu í
eyði þrátt fyrir ýmsa nýja nýt-
ingarkosti. sem nú er verið að
brvdda upp á; jarðir sem að
okkar mati eiga ekki að fara í
eyði, þær skulum við styrkja úr
Byggðasjóði en ekki sníða
öllum landbúnaöi okkar
þröngan stakk að þeirra vexti.
Bolli Héðinsson
Málsvari frjálslyndis,
samvinnu og félagshyggju
Útgefandi: Nútíminn h.f.
Ritstjórar: Magnús Ólafsson (ábm)
og Þórarinn Þórarinsson
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar:
Síðumúli 15, Reykjavík. Sími:
86300. Auglýsingasími: 18300.
Kvöldsímar: 86387 og 86306.
Verð í lausasölu 25 kr.
Áskrift 250 kr.
X~4J^T Setning og umbrot: Tæknideild NT.
™ Prentun: Blaðaprent hf.
Vinsæl stjórn
■ Á því rúma ári, sem ríkisstjórn Steingríms
Hermannssonar hefur setið við völd, hefur
stjórn hans margoft þurft að beita sér fyrir
umdeildum aðgerðum í efnahagsmálum. Flestar
aðgerðir þessarar ríkisstjórnar hafa þó verið
markvisst skipulagðar með vel skilgreind tak-
mörk að leiðarljósi. Árangurinn hefur einnig
verið eftir því. Nægir hér að nefna sigurinn í
baráttunni gegn verðbólgunni og að tekist skuli
að halda uppi fullri atvinnu í landinu. Þessum
markmiðum hefur ríkisstjórnin náð þrátt fyrir
óvenju slæm ytri skilyrði, svo sem minnkandi
sjávarafla.
Allar efnahagsaðgerðir kosta eitthvað og svo
er einnig með þær sem núverandi ríkisstjórn
hefur þurft að grípa til. Efnahagsaðgerðir koma
því alltaf til með að vekja óánægju einhvers
staðar og því umfangsmeiri sem þær eru, því
meiri óánægja er vakin.
Ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar greip
þegar í upphafi starfsferils síns til víðtækra
aðgerða, sem voru nauðsynlegar til að vinna að
langvarandi lausn á efnahagsvandamálum þjóð-
arinnar. Því hefði eðlilega mátt búast við
hraðminnkandi vinsældum stjórnarflokkanna
tveggja.
Niðurstöður skoðanakönnunar DV um vin-
sældir ríkisstjórnarinnar, sem voru birtar í gær,
eru því stórmerkilegar. Far kemur fram að tveir
af hverjum þrem íslendingum styðja ríkisstjórn
Steingríms Hermannssonar með venjulegum
fyrirvara um sannleiksgildi sköðanakannana. í
þessum tölum er einungis átt við þá, sem tóku
beina afstöðu í könnuninni. Þetta er meira fylgi
en stjórnarflokkarnir höfðu samanlagt í síðustu
kosningum og meira en í sams konar skoðana-
könnun íoktóbers.l. en þóminna en ímarss.l.
Þessar niðurstöður segja okkur, að þrátt fyrir
harkalegar aðgerðir, slæm ytri skilyrði og áróður
stjórnarandstæðinga er það fyrst og fremst
árangurinn af aðgerðunum, sem kjósendur líta
á, þegar þeir taka afstöðu til ríkisstjórnarinnar.
Fetta er virðingavert viðhorf.
Það mat, sem DV leggur á þessa meginniður-
stöðu könnunarinnar er hins vegar einkennilegt.
í öllum meginfyrirsögnum blaðsins er lögð
áhersla á að ríkisstjórnin hafi tapað fylgi og er þá
væntanlega könnunin í mars lögð til viðmiðunar.
Ekki er ljóst hvaða hvatir liggja hér að baki, en
minna má á, að neikvæðar fréttir eru taldar
seljast betur en jákvæðar.
Þegar úrtakið er lítið og skekkjumörkin því
stór, geta skoðanakannanir aldrei gefið nema
vísbendingu um það sem þeim er ætlað að varpa
ljósi á. Og kannanir DV gefa okkur greinilega
til kynna að ríkisstjórnin nýtur trausts fólksins.