NT - 14.08.1984, Blaðsíða 4

■ Mikil óvissa er ríkjandi í herbúðum
stjórnarflokkanna um þessar mundir. Síðustu
skoðanakannanir benda til minnkandi fylgis
stjórnarinnar, einkum Framsóknarflokksins og
framundan eru miður vinsælar ráðstafanir í
kaupgjaldsmálum, sjávarútvegsmálum og
landbúnaðarmálum. í þessari viku hefjast
viðræður flokkanna um nýja verkefnaskrá og í
báðum flokkum virðist ríkja óvissa með hvað
komi út úr þeim viðræðum og nokkur ótti um
það að þær verði langdregnar og út úr þeim
komi ekki ákveðnar niðurstöður. Annars má
búast við að viðræðurnar verði tvíþættar.
Annars vegar verði tekist á um málefni, hins
vegar verði þreifingar um breytingar á
stjórninni, en það er mörgum
sjálfstæðismanninum þyrnir í augum og veikir
stjórnina óneitanlega að í henni er hvorki
formaður eða varaformaður flokksins. Það er
hins vegar erfitt að sjá hvaða breytingar eru
mögulegar sem tryggja Þorsteini Pálssyni
ráðherraembætti sem hæfir formanni
Sjálfstæðisflokksins.
-
■ Haustíð verður ríkisstjóniinm erfitt þar sem hinn hefðbundni gríðatími er greinilega Bðinn
Mikil óvissa ríkjandi í herbúðum stjórnarflokkanna:
HVAD VERDURI NYJUM
STJÓRNARSÁTTMÁLA ?
Verkefnaskrá
Formenn flokkanna hafa báð-
ir tæpt á því hvert ætti að vera
innihald nýrrar verkefnaskrár.
Þeir hafa báðir lagt áherslu á að
teknar verði ákvarðanir sem
leitt geti til aukinnar framleiðni
í hinum hefðbundnu atvinnu-
greinum landbúnaði og sjávar-i
útvegi og að leggja þurfi grund-
völl að nýsköpun í íslensku
atvinnulífi. Þá hafa þeir báðir
lýst því yfir að byggja þurfi
áfram á þeirri gengisstefnu sem
fylgt hefur verið. Að auki hefur
Þorsteinn nefnt að hindra þurfi
vélræna og sjálfvirka verð-
þenslu með því að framlengja
bann við vísitölubindingu launa
og að gera þurfi áætlun um
núllvöxt ríkisútgjalda.
Staðan í
Sjálfstæðisflokknum
Engin formleg nefnd hefur
verið skipuð í viðræðurnar af
hálfu Sjálfstæðisflokksins, held-
ur mun formaður hans Þor-
steinn Pálsson mæta til leiks
ásamt þeim mönnum sem hann
velur með sér. Engar formlegar
nefndir eru heldur starfandi inn-
an flokksins til undirbúnings
viðræðunum. Einna næst því
er, að í kringum þá Birgi ísleif
og Egil Jónsson á Seljavöllum,
sem af hálfu flokksins sitja í
nefnd þeirri, jafngamalli ríkis-
stjórninni, sem á að endurskoða
Framleiðsluráðslögin, hefur
verið settur upp vinnuhópur
sem Friðrik Friðriksson fram-
kvæmdastjóri þingflokksins
leiðir. Sá vinnuhópur hefur,
ekki fremur en Framleiðslu-
ráðslaganéfndin komið sér
niður á neinar tillögur er miða
að því að draga úr offramleiðslu
(eða minnka útflutningsbætur)
eða breyta á nokkurn hátt því
markaðskerfi sem nú er. Þor-
steinn fær því ekkert veganesti
þaðan í bráð. Ekkert hefur
heldur verið unnið að því að

■ Steingrímur Hermannsson ætti að koma ferskur til við- ræðnanna eftir dvöl sína í Los Angeles. ■ Þorsteinn Pálsson hefui stóran flokk á bak við sig, ei ósamstæðan. ■ Egill Jónsson berst á móti ■ Pálmi Jónsson alþingismað- villtustu markaðsöflunum. ur frá Akri verður væntanlega formaður fjárveitinganefiidar.
útfæra þær línur sem unnið
skuli eftir í sjávarútvegsmálum,
enda, líkt og í landbúnaðarmál-
um, þarf að samræma það sem
ekki er hægt að samræma, villt-
ustu markaðshyggjusjónarmið
annarsvegar og sjónarmið ríkis-
forsjár hinsvegar. Þá er vandi
flokksins varðandi útfærsluna í
ríkisfjármálum líka ærinn.
Fjármálaráðherra í litlum takti
við aðra forystumenn flokksins
og ósáttur út í síðustu aðgerðir
stjórnarinnar í efnahagsmálum,
þar sem hann var varla hafður
með í ráðum, og formaður fjár-
veitinganefndar Alþingis, Lárus
Jónsson, genginn í björg Út-
vegsbankans og eftirmaður hans
hefur ekki verið ákveóinn. Þó
má fastlega reikna með því að
það verði Pálmi Jónsson á Akri,
þar sem menn eins og Friðrik
Sóphusson koma ekki til greina
vegna þeirrar hefðar í flokknum
að fjármálaráðherra og formað-
ur fjárveitinganefndar skuli
ekki vera úr sama kjördæmi.
Því hefur ekkert verið unnið
skipulega á þessu sviði m.t.t.
viðræðnanna við Framsóknar-
flokkinn ef undan er skilin yfir-;
lýsing Þorsteins: „að gera
þurfi áætlun um núllvöxt ríkis-
útgjalda“.
Staðan í
Framsóknarflokknum
Þegar Steingrímur Her-
mannsson fór í vesturveg lét
hann aðstoðarmönnum sínum í
té frumdrög að tillögum um
nýja verkefnaskrá ríkisstjórnar-
innar. M.a. fól hann þeim að
útfæra tillögur varðandi ný-
sköpun í atvinnulífinu, en á
síðasta miðstjórnarfundi Fram-
sóknarflokksins var samþykkt
tillaga frá Steingrími um að
nota 500 milljónir á næstu fjór-
um árum til uppbyggingar í
„þekkingariðnaði“. Þá mun
Steingrímur hafa hugmyndir í
landbúnaðarmálum, eins og þær
að fella niður styrki til hefð-
bundins búrekstrar t.d. fjárhús-
bygginga og nýræktar og veita
þeim yfir í nýsköpun í landbún-
aði, loðdýrarækt, fiskeldi
o.s.frv. Margir framsóknar-
menn eru ekki þeirrar skoðunar
að Framsóknarflokkurinn þurfi
að taka af skarið í landbúnað-
armálum, bæði vegna slæmrar
stöðu sinnar í þéttbýlinu suð-
vestanlands og einnig hins, að
skást sé fyrir bændur, til lang-
frama, að Framsókn hafi frum-
kvæði í málefnum þeirra. En til
eru þeir sem segja að ekki megi
gefa eftir fyrir markaðsöflunum
í samstarfsflokknum. Verði
þeim réttur litli puttinn þá
gleypi þau alla höndina. Annars
má segja, hversu gráglettnislega
sem það kann að hljóma; að
óþurrkarnir suðvestanlands
undanfarinn mánuð hafi dregið
úr hættu á þeirri gífurlegu of-
framleiðslu sem menn óttuðust,
því að grasríku sumri og miklum
og góðum heyjum fylgir óhjá-
kvæmilega mikil framleiðsla.
Annars eru engar formlegar
nefndir í gangi innan Framsókn-
arflokksins til undirbúnings við-
ræðunum, enda margir þing-
menn flokksins uppteknir við
búsýslu og önnur slík jarðbund-
in verkefni. Þá hafa þeir Stein-
grímur og Alexander verið í
fríum og þeir Halldór Ásgríms-
son og Jón Helgason mjög upp-
teknir við að sinna daglegum
skyldum í ráðuneytum sínum.
Margir framsóknarmenn óttast
því að flokkurinn komi ekki
með nægilega skýrt mótaðar
hugmyndir til viðræðnanna. Það
leiði til þess að Sjálfstæðis-
flokkurinn komi sterkari en
skyldi út úr þeim. í viðtölum við
sjálfstæðismenn kemur sam-
svarandi ótti upp. „Nú hefði
verið lag til þess að rúlla Fram-
sóknarflokknum upp vegna lé-
legrar stöðu hans meðal kjós-
enda“ sagði einn“ en því miður
þá er undirbúningur okkar ekki
nægur til að svo geti orðið“
sagði einn af forystumönnum
flokksins.
Ekkert er ákveðið hverjir
mæta til viðræðna með Stein-
grími en líklegt er að það verði
ráðherrar flokksins.
Texti: Baldur Kristjánsson
Langar viðræður
framundan
Að framansögðu má Ijóst
vera að langar viðræður eru
framundan, þar sem hvorugur
flokkanna mætir til leiks með
fastmótaðar tillögur. Búast má
við að menn byrji á því að ná í
grófum dráttum samkomulagi
um markmið og láti sameigin-
legar nefndir reyna að komast
að endanlegri niðurstöðu og
vinna að útfærslu þeirra. Það
starf gæti tekið nokkrar vikur.
Fyrir utan þá atvinnu- og efna-
hagsþætti sem hér hafa verið
nefndir hljóta flokkarnir að
leggja eitthvað til í félagsmálum,
húsnæðismálum t.d. en nú er
starfandi nefnd stjórnarflokk-
anna, sem á fyrir þingbyrjun að
skila frumvarpi um húsnæðis-
samvinnufélög og í þeim efnum,
eins og á fjölda mörgum öðrum
sviðum, er grundvallarmunur á
stefnu flokkanna.
I.september
Hitt er annað að nóg verður
að gera í kringum næstu mán:
aðamót, þegar samningar ASÍ
og BSRB verða lausir. Mikill
þrýstingur er einkum innan
BSRB, að knýja á kauphækkan-
ir með aðgerðum. Það virðist
liggja á borðinu að sæmilegur
friður verði ekki keyptur fyrir
minna en 6-8% kauphækkun.
Slík hækkun kallar aftur á að-
gerðir til að draga úr þeim
aukna viðskiptahalla sem leiða
mun af auknum kaupmætti og
aðgerðir til að koma í veg fyrir
að verðbólgan æði aftur af stað.
Hættan er og sú að ríkisstjórnin
detti í far bráðabirgðaráðstaf-
ana, hvað verið hefur hlutskipti
ríkisstjórna undanfarinn ára-
tug. Eitt er víst að haustið
verður erfitt, því að ríkisstjórn-
in er búin með griðatíma sinn
og nútímamenn fórna ekki
stundarhagsmunum fyrir lang-
tímahagsmuni.