NT - 15.03.1985, Síða 11

Föstudagur 15. mars 1985 11
■ Forseti dómnefndarinnar, franski leikarinn Jean Marais,
gefur eiginhandaráritun.
■ Þýski kvikmyndaleikstjórinn Wim Wenders, ásamt vinkonu
sinni Solveigu Dommartin, er þau komu til hátíðarinnar.
og fá kvikmyndir þeirra til
sýningar á hátíðina enda var
hann naskur á hæfileikamenn.
Síðar gerði hann það sama
gagnvart Roman Polanski,
Pier Paolo Pasolini, Carlos
Saura og þýsku nýbylgjunni.
Útlendingar eiga sjálfsagt
erfitt með að skilja hina sér-
stöku pólitísku stöðu V-Berl-
ínar. Borgin er hélmingurinn
af Berlín, staðsett í miðju
A-Pýskalandi en tilheyrir V-
Þýskalandi. Fram til ársins
1966 heyrði kvikmyndahátíðin
undir borgaryfirvöld V-Berlín-
ar og starfslið hennar var opin-
berir starfsmenn. Borgar-
stjórnin ákvað hvaða kvik-
myndir skyldi sýna og vegna
pólitískrar stöðu V-Berlínar
og pólitískrar þýðingar hátíð-
arinnar var ekki nokkur mögu-
leiki á að Sovétríkin og önnur
A-Evrópuríki gætu sent mynd-
ir á hátíðina. 1967 var gerð
málamiðlun milli borgaryfir-
valda og þeirra sem vildu gera
hátíðina að alþjóðlegum við-
burði og 1974 féllust Sovétrík-
in á að senda kvikmyndir á
hátíðina. Ári síðar bættust
önnur ríki A-Evrópu í hópinn.
Stúdentauppreisnin fræga var
líka afdrifarík fyrir Berlínalinn
og svipað og gerðist í Frakk-
landi 1969, var deildin „Al-
þjóðlegur vettvangur nýrra
kvikmynda" stofnuð árið 1971,
en hennar er getið fyrr í grein-
inni.
Oft hafa hin ýmsu ríki farið
i hár saman vegna sýninga
einstakra kvikmynda. Þannig
var t.d. vegna kvikmyndar
Michael Cimino The Deer
Hunter (Hjartarbaninn). Þá
■ Moritz de Hadeln, fram-
kvæmdastjóri kvikmyndahá-
tíðarinnar í Berlín.
logaði allt í pólitískum deilum
milli austurs og vesturs og við
lá að kvikmyndahálíðin leggð-
ist niður. Þáverandi fram-
kvæmdastjóra hátíðarinnar var
sparkað og leitað logandi ljósi
að nýjum sem gæti lægt öldurn-
ar. Núverandi framkvæmda-
stjóri, Svisslendingurinn Mor-
itz de Hadeln, var þá ráðinn og
honurn tókst að sætta alla að-
ila.
Kvikmyndahátíðin í ár sló
fyrri aðsóknarmet. En menn
voru almennt óhressir. V-
þýska dagblaðið Der Tages-
spiegel kallaði hana „ein
schwach Festival" eða dauf-
lega kvikmyndahátíð. Undir
það getur fréttaritari NT tekið.
Og menn voru alls ekki á eitt
sáttir með val dómnefndarinn-
ar enda ku hún víst hafa verið
í miklum vandræðum með
verðlaunaveitingar sínar.
Margrét Rún.
Wetherby-
Stóra Bretland 1984
■ Leikstjórn og handrit: Da-
vid Hare. Kvikmyndataka: Stu-
art Harris. Tónlist: Nick Bicatt.
Klipping: Chris Wimble.
Leikarar: Vanessa Redgrave,
Ian Holm, Judi Dench, Tim
Mclnnerny, Stuart Wilson o.fl.
Framleiðandi: Greenpoint
Films, Film Four Productions/
Zenith Productions. Sýningar-
tími: 109 mínútur.
Miðaldra kennslukona, Jean
Travers (Vanessa Redgrave)
býr í lítilli enskri borg - Wether-
by. Dag nokkurn býður hún
vinum sínum til kvöldverðar.
Meðal gestanna er John Morgan
(Tim Mclnnerny) ungur, ó-
kunnur maður. Hann kemur
óboðinn, kemst inn vegna mis-
skilnings. Hann sest að borðum
með gestunum en er hljóður,
líkasti feiminn eins og gengur.
Daginn eftir, þegar Jean er ein
heima, kemur hann óvænt í
heimsókn og nýsestur dregur
hann upp skammbyssu og skýt-
ur sjálfan sig í höfuðið, án, að
því er virðist nokkurrar aug-
ljósrar ástæðu.
Hvers vegna í ósköpunum?
Hvers vegna fremur þessi ó-
kunni maður sjálfsmorð og það
fyrir augum konu sem hann
þekkir ekki? Þessum spurning-
um leitast leikstjórinn og hand-
ritshöfundurinn David Hare við
að svara það sem eftir lifir
myndarinnar. Lögreglustjóri
nokkur (Stuart Wilson) er drif-
kraftur handritshöfundar í því
að upplýsa sjálfsmorðið fyrir
áhorfendum. Við sjáum aðal-
■ Leikstjórinn David Hare.
persónurnar tvær, Jean Travers
og John Morgan, í nýju Ijósi.
Margt er gefið í skyn en fátt
útskýrt hvað varðar örlög þeirra
beggja. Óvenjuleg og mjög
ágeng klipping myndarinnar er
notuð til að leiða okkur milli
hinna ýmsu tímabila. Við sjáum
matarboðið í nýju ljósi, kynn:
umst fortíð aðalpersónanna. I
eitt er blandað saman árangurs-
lausum tilraunum John Morgan
til að stofna til kynna við skóla-
systur sína og heldur ömurlegu
tilhugalífi Jean Travers 20 árum
áður. Þessi sífellda tilvísun í
nútíð og fortíð rennur saman á
næsta ruddalegan hátt t.d. þegar
sjálfsmorð John er klippt inn í
kynlífsreynslu Jean.
Vanessa Redgrave sýnir enn
hvers megnug hún er í list sinni
sem leikkona. Hún kemursam-
bands- og skilningsleysi milli
fólks, sjálfsásökunum og skorti
á sjálfstrausti sem flesta hrjáir
til skila á mjög trúverðugan
hátt. Við kynnusmt henni nokk-
uð náið. Hún hefur ekki átt sjö
dagana sæla. Hún er greind og
fjörug og á góða vini en er í
hjarta sínu einmana og vonlaus
og einmana og vonlausir karl-
menn laðast að henni í þeirri
von að finna eitthvað þaö hjá
henni sem hún hvorki kærir sig
um né getur veitt þeim. Þannig
laðast einniglögreglustjórinn að
henni og hún hleypir honum að
sér af frjálsum vilja en þó án
löngunar.
Öðrum persónum myndar-
innar kynnumst við minna, þær
eru sveipaðar dularhjúp. David
hare leitast við að útskýra sem
minnst en skilur áhorfendur eft-
ir með spurningar sem þeir
verða sjálfir að svara.
Kvikmyndin Wetherby fjallar
um einmanaleika og tilraunir
mann til að brjótast út úr ein-
angrun sinni. Órvæntingarfullt
sjálfsmorð John Morgan er síð-
asta tilraun hans í þá veru.
Leikstjórn, leikur, tónlist og
klipping gera Wetherby að snot-
urri mynd - kvikmynd sem býr
yfir seiðandi og dularfullum
krafti.
David Hare er fæddur í
Sussex. Hann nam enskar bók-
menntir við Jesus Collage í
Cambridge. Stofnaði leikhóp-
inn Portable Theatre Company.
1969-70 var hann leiklistarráðu-
nautur við Royal Court The-
atre. Hefur samið og leikstýrt
nokkrum sjónvarpsmyndum.
Wetherby er fyrsta kvikmynds
hans í fullri lengd.
Margrét Rún.
■ lan Holm og Vanessa Redgrave í aðalhlutverkunum í Wetherby, ensku gullmyndinni eftir David
Hare.
Seiðandi og dul-
arfullur kraftur
frá Reyðarfirði
Fædd 20. júlí 1892
Dáin 10. marz 1985
Háöldruð heiðurskona hefur
kvatt okkur hinztu kveðju. Elzti
Reyðfirðingurinn er horfinn af
sviði og úr minningasafni löngu
liðinnar tíðar glitrar á geisla-
brot, sem fæst verða fest á blað.
Við leiðarlok skal aðeins færð
frani kær þökk fyrir kynnin góð.
fyrir tryggð og trúnað við mætan
málstað, fyrir einlægni hinnar
traustu alþýðukonu, sent mynd-
aði séreigin skoðanirá mönnum
og málefnum, fyrir hressileik-
ann, sem fylgdi henni eins og
vorsvalur gustur, fyrir skemmti-
legar samverustundir, þar sem
góð greind og hispursleysi í
skoðanaskiptum voru ætíð í
öndvegi. Björg skilaði sínu lífs-
starfi sem húsmóðir af dug og
með sórna, yfir henni var þessi
meðfædda reisn, sem fylgir
heitu skapi og hlýrri lund.
Hrjúfleiki hið ytra, ylur innra
voru einkenni hennar, hún var
aldrei gefin fyrir að þykjast,
hreinskiptin og ákvcðin og tal-
aði aldrei tæpitungu tepru-
skaparins. í lognmollu og lá-
deyðu hversdagsins er gott að
minnast þessarar um margt
gustmiklu en góðu konu, sem
hélt fram hlut sínum af
djörfung, og festu og æðraðist
hvergi, þó á móti blési og lífs-
byrinn væri ekki alltaf sem
skyldi. Mér er hún máske
minnisstæðust fyrir lifandi
áhuga hcnnar á tónlist og leik-
list. Viðburði af því tagi lét hún
aldrei fram hjá sér fara og vel
man ég gleði hennar yfir vel
heppnaðri leiksýningu hjá
áhugahópnum heima eða því-
líkt yndi hún sótti til söngs og
tóna, þegar góðir gestir komu í
heimsókn. Hún lifði sig inn í
atburðaráðs og hugmyndaheim
leikritanna og gladdist o^
hryggðist á víxl. Ég mat dóma
hennar um frammistöðu og
túlkun mikils, því hcnni var
ekki lagin sú list að látast, en
skörp athyglisgáfa lét fátt frani
hjá sér fara. Hún hafði sérstakt
yndi af bóklestri, las fjölbreytt-
ara lesefni en gerist og gengur,
nam af því fróðleik, sem hún
miðlaði manni af slíkri þekk-
ingu, að undrum sætti.
Má ég svo minna á það,
hversu hátt hún hélt ætíð á lofti
nafni byggðarlagsins okkar,
hversu annt hún lét sér um
velferð þess, hversu stolt hennar
var bundið því að vera Reyð-
firðingur. Þá fyrst hitnaði í kol-
unum, ef á byggðarlagið var
orði hallað, sívakandi í sókn og
vörn var hún fyrir Reyðarfjörð.
Gott er byggðarlagi að eiga
slíka þegna, þar sem trú og
trúnaður sitja í fyrirrúmi. Allt
eru þetta löngu liðnar rnyndir,
sem nú líða um huga minn og
fylla hann hljóðri þökk. Erfiðis-
kona hefur lokið lífsgöngu
sinni, langri og farsælli og aðeins
skal tæpt á þvi helzta úr þeirri
ævisögu.
Björg var fædd 20. júlí 1892
að Víkurgeröi í Fáskrúðsfirði.
Foreldrar hennar voru hjónin
Anna Stefanía Björnsdóttir og
Bjarni Björnsson frá Löndum í
Stöðvarfirði. Björg ólst upp að
mestu í Bakkagerði á Stöðvar-
firði, en þegar hún hleypir heim-
draganum fer hún upp á Jökul-
dal og er þar nokkur ár. Þar
kynnist hún Benedikt Einars-
syni frá Flögu í Skriðdal og þau
gifta sig 2. ágúst 1925. Þau eru
fyrst á Jökuldal, en síðan eitt ár
á Þorvaldsstöðum í Skriðdal, cn
flytja síðan til Reyðarfjarðar
1928 og bjuggu þar æ síðan. Ég
mat Benedikt mikils sakir
greindar og gerhygli, fyrir holl-
ráð hans og heilan stuðning alla
tíð. Hann var drengur góður
sem gott er að minnast. Hann
lést árið 1982.
Síöustu æviárin dvaldi Björg
á elíiheimilinu á Egilsstöðum og
átti þar gott atlæti og hélt and-
legu atgervi vel.
Börn þeirra hjóna eru: Unnur
húsmóðir í Reykjavík, hennar
maður Guðjón Jónsson form.
Málm- og skipasmíðasam-
bandsins, Sverrir verkamaður
Reyðarfirði, ókvæntur og Ing-
ólfur, afgreiðsluntaður Reyðar-
firði, hans kona er Ólöf G.
Pálsdóttir.
Langri lífssögu er nú lokiö.
Það slær bjarma á bjarta og
ljúfa minning frá liðinni tíð og
hugans hlýja þökk fylgir hinztu
kveðju. Þökk fyrir samfylgd og
samskipti, fyrir trúa fylgd við
stefnu félagshyggju og sam-
hjálpar, fyrir hcilsteypta
skapgerð, heita en sanna í gleði
sem sorg. Vær verði henni
hvíldin kær, en trú hennar var
bundin veröld vors og blóma
handan þessa heims. Á því ið-
græna eilífðarlandi mun æskan
á ný nema land. Þangað fylgja
henni hugheilar óskir og kveðj-
an kær.
Blessuð sé minning Bjargar
Bjarnadóttur.
Helgi Seljan.
Afmælis- og
minningargreinar
Þeim, sem óska birtingar á afmælis- og
eða minningargreinum í blaðinu, er bent
á, að þær þurfa að berast a.m.k. tveim
dögum fyrir birtingardag. Þær þurfa að
vera vélritaðar.