Eintak - 24.05.1994, Blaðsíða 4

Aukið peningamagn
í umferð skapar hættu
á aukinni verðbólgu
Verðbólga
gætífarið
7 tíl 10
prósent
segir Þorvaldur Gytfason prófessor.
Friðrik Sophusson fjármáiaráðherra
er ekki sammála.
Friörik Sophusson
„Það sem ríkistjórninni gengur
til er að fá fólk til að spara og
fyrirtæki til að fjárfesta. Þannig
verður hagvöxtur til. “
Bíóbarinn
opnaði á mið-
nætti eftir hvíta-
sunnudag
Rétt íyrir klukkan eitt eftir mið-
nætti aðfaranótt annars í hvíta-
sunnu lokaði lögreglan í Reykjavík
Bíóbarnum við Klapparstíg og vís-
aði út gestum staðarins, sem voru
um níutíu þetta kvöld. Þótti þeim
það súrt í broti enda frídagur dag-
inn eftir.
Samvæmt lögreglusamþykkt ber
að loka vínveitingahúsum og
skemmtistöðum fyrir klukkan tólf
á miðnætti kvöldið áður en hátíðis-
dagur gengur í garð. Af þeirri
ástæðu töldu eigendur Bíóbarsins
að þeim væri heimilt að opna stað-
inn á miðnætti, um leið og hvíta-
sunnudagur var liðinn.
Guðjón Pétursson, eigandi
Bíóbarsins við Klapparstíg, hleypti
gestum klukkan tólf og hafði hugs-
að sér að hafa opið til klukkan eitt
eins og heimilt er á venjulegum
sunnudagskvöldum. Guðjón segist
hafa hringt í lögregluna fyrr um
daginn og spurt hvort hann mætti
hafa opið eftir miðnætti. Hann seg-
ir að lögreglan hafi þá vitnað í skjal,
undirritað af Signýju Sen lög-
reglufúlltrúa þess efnis, að vínveit-
ingahúsum væri óheimilt að hafa
opið á hvítasunnudag. Ekkert hafi
hins vegar staðið um hvort mætti
hafa opið á annan í hvítasunnu.
Guðjón segist hafa fengið mjög loð-
in svör við spurningu sinni og að
ekki hafi verið hægt að ná sam-
bandi við Signýju Sen til að fá ná-
kvæmari upplýsingar um málið.
Lögreglan túlkaði reglugerðina
þannig að hvítasunnudagur næði
einnig yfir aðfaranótt mánudags og
flestir kráar- og kaffihúsaeigendur
í Reykjavík hafa fylgt þeirri reglu.
Þess má geta að barirnir á Hótel
Búðum og Hótel Valhöll voru
opnir þetta kvöld og þangað fóru
margir Reykvíkingar. O
Deilurnar sem spruttu upp í
febrúar milli Hrafns Bragasonar,
forseta Hæstaréttar, og lögmanna
eru í fersku minni og raunar er ekki
séð fýrir endann á þeim. Þær hófust
eftir að fréttastofa Ríkisútvarpsins
greindi frá því í kvöldfréttum 19.
febrúar að Hrafn hefði sent bréf til
héraðsdómstóla og Lögmannafé-
lags Islands þar sem hann fjallaði
um fjölda kærumála til Hæstaréttar
og gagnrýndi kærugleði einstakra
lögmanna.
ElNTAK hefur undir höndum
bréf frá Hrafni sem dagsett er 22.
febrúar og stílað á útvarpsráð og
Heimi Steinsson, útvarpsstjóra.
Þar ber hann sig illa undan frétta-
flutningi Ríkisútvarpsins og segir að
fréttastofan hafi verið að birta per-
sónulegt bréf hans. I bréfinu segir
Hrafn orðrétt:
„Ég hringdi því í fréttastofuna og
bað um að fá að tala við einhvern
yfirmann. Því var illa tekið, fékkst
ekki og þeir allir sagðir í útsend-
ingu. Abyrgir menn á vakt munu
hafa verið bræðurnir Atli Rúnar
og Jón Baldvin svo og Broddi
Peningamagn í umferð hérlendis
hefur aukist um 10 prósent á und-
anförnum mánuðum en þetta var
leið ríkisstjórnarinnar til að lækka
vexti í landinu. Aukið peninga-
magn í umferð hefúr hins vegar í
för með sér aukna hættu á verð-
bólgu, sé ekki gripið til annarra að-
gerða samhliða, og segir Þorvald-
ur Gylfason, prófessor við Há-
skóla Islands, að hætta sé á að verð-
bólgan fari í 7-10 prósent á seinni
hluta ársins. Friðrik Sophusson,
fjármálaráðherra, segir að hann
telji að flestir hafi verið því sam-
mála að óhætt hafi verið að lækka
vexti hérlendis enda hafi slíkt leitt
til aukinna fjárfestinga hjá fyrir-
tækjum og skapað þannig atvinnu.
Þorvaldur Gylfason segir í sam-
tali við EINTAK að á fyrstu fjórum
mánuðum þessa árs hafi peninga-
magn í umferð aukist mjög hratt þó
að aðeins hafi dregið úr þeirri
aukningu í apríl. Hér sé ekki um
árstíðabundna sveiflu að ræða mið-
Broddason. Ég sagði að verið væri
að birta persónulegt bréf mitt sem
ekkert erindi ætti í fjölmiðla og var
umsvifalaust bent á að mér bæri
ekki að skipta mér af því. Mér var
hins vegar bent á að tala við Kára
Jónasson, fréttastjóra, sem var í
fríi. Ég hringdi þegar í Kára sem
brást ókvæða við, taldi forseta
Hæstaréttar ætla að ritskoða frétta-
stofu Útvarpsins. Gagnrýni hans á
lögmenn væri stór frétt og engu
máli skipti hvernig hún væri til
komin. Eg taldi alls ekki svo vera og
bað um að lesin væri afsökunar-
beiðni frá fréttastofu. Hann hélt nú
að hann réði á landi hér.“
Síðan segir Hrafn að fréttaflutn-
ingur Ríkisútvarpsins af málinu
hafi mjög líklega skaðað störf
Hæstaréttar í nánustu framtíð. „Ég
geri ráð fyrir að framkoma frétta-
stofunnar við mig bendi til þess að
Útvarpið vilji slíta því samstarfi
sem það hefur átt við Hæstarétt...
Það er þó erindi mitt við útvarps-
ráð að fá að vita hvort embættis-
menn megi almennt búast við að
sagt verði frá persónulegum bréf-
að við þróunina á sama tíma í fyrra.
„Peningavöxtur sem þessi hefur oft
verið undanfari aukinnar verð-
bólgu,“ segir Þorvaldur. „Peninga-
vöxturinn er bein og einföld afleið-
ing af aðgerðum ríkisstjórnarinnar
í vaxtamálum á síðasta ári og fyrr
eða síðar fer hann út í verðlagið.
Auk þess má búast við að síðasta
gengisfelling ríkisstjórnarinnar í
haust hafi þensluvaldandi áhrif þar
sem ekki var gripið til neinna að-
gerða samhliða henni til að draga
úr slíkum áhrifum."
Lítil hætta á þenslu
Friðrik Sophusson, íjármálaráð-
herra, segir í samtali við EINTAK
að lítil hætta sé talin á þenslu í ís-
lensku efnahagslífí á næstunni.
„Það má sjá þetta í því að á síðasta
ári var viðskiptajöfnuður landsins
jákvæður í fyrsta skipti í mörg ár og
því er spáð að á yfirstandandi ári
verði hann það einnig," segir Frið-
rik. „Það er ugglaust rétt að hag-
Kári Jónasson
FRÉTTASTJÓRI RÍKISÚT-
VARPSINS.
Forseti Hæstaréttar sagði hann
hafa brugðist ókvæða við ósk
hans um afsökunarbeiðni frétta-
stofunnar. „Hann hélt nú að
hann réði á landi hér.“
um þeirra til samstarfsaðila á öld-
um ljósvakans. Því ef svo er verða
slík bréf auðvitað ekki rituð og
menn koma saman á leynifundum
til að ráða ráðum sínum. Andi al-
fræðingar geti fundið kenningar
sem benda til samhengis milli auk-
ins peningamagns og þenslu en þá
erum við að tala um til langs tíma,
það er, að minnsta kosti 3-5 ár fram
í tímann. Og það er rétt að sú hætta
er alltaf fyrir hendi.“
Friðrik nefnir hallarekstur á rík-
issjóði sem þensluvald og það sé
markmið allra ríkisstjórna að ná
honum niður. Hann bendir jafn-
framt á að ekki sé ráðlegt að reyna
að ná honum of snöggt niður. Að
hið opinbera dragi úr fjárveitingum
sínum geti haft í för með sér aukið
atvinnuleysi og búið þannig til
önnur vandamál. „Það sem ríki-
stjórninni gengur til er að fá fólk til
að spara og fyrirtæki til að fjár-
festa,“ segir Friðrik. „Þannig verður
hagvöxtur til.“
Stjórnmálamenn í
kosningaham
Að sögn Þorvaldar er ástandið
Hrafn Bragason
FORSETI HÆSTARÉTTAR.
„Ég geri ráð fyrir að framkoma
fréttastofunnar við mig bendi til
þess að Útvarpið vilji slíta því
samstarfi sem það hefur átt við
Hæstarétt... “
ræðisríkja mun svífa yfir vötnun-
um. Hér verður ekki „Stóri bróðir"
sem fýlgist með okkur heldur
fréttastofa Útvarps.“0
hættulegra en ella nú þar sem
stjórnmálamenn séu í kosninga-
ham. „Áhrifin af auknu peninga-
magni í umferð koma meðal ann-
ars fram í þessari einhliða ákvörð-
un stjórnvalda nú að hækka kaupið
með eingreiðslu," segir Þorvaldur.
„Sú hækkun mun fara beint út í
verðlagið og síðan segir reynslan
okkur að á kosningaári séu stjórn-
málamenn gjarnari en áður að hafa
fótinn fastan á bensíngjöfinni.“
Aðspurður um fylgi á milli auk-
ins peningamagns í umferð og auk-
innar verðbólgu segir Þorvaldur að
til langs tíma Iitið sé ætíð samband
þarna á milli og það sé eitt af
grundvallaratriðum í hagfræði.
Ekki þurfti annað en líta á þróun
verðbólgu hérlendis á síðasta ára-
tug eða svo til að sjá samhengið.
Skammtímaáhrifin er hins vegar
erfitt að meta.0
Enntil
miðará
Wagner
Ekki er enn uppselt á neinar
sýningar á óperunni Niflunga-
hringnum eftir Wagner sem
frumsýnd verður í Þjóðleikhús-
inu á föstudaginn. Verkið er í
styttri útgáfu sem var sérstak-
lega gerð fyrir Listahátíð í
Reykjavík. Aðeins verða fimm
sýningar í allt og verða þær
næstu 29. og 31. maí, 2. og 4.
júní. 0
Miðamir
á Björk
rennaút
„Miðað við forsölu búumst
við fastlega við því að það verði
uppselt á tónleika Bjarkar," seg-
ir Einar Örn Benediktsson,
hjá Smekkleysu, sem stendur
fyrir tónleikum hennar ásamt
Morgunblaðinu. „Miðarnir eru
alls 4000 talsins og fast að helm-
ingur er þegar seldur. Miðasalan
er því í samræmi við það hvílík-
ur tónlistarviðburður tónleikar
Bjarkar eru.“ O
Árni Sigfússon
borgarstjóri
Mikil tíðindi
„Þú flytur
mér mikil tíð-
indi,“ sagði
Árni Sigfús-
son, borgar-
stjóri, þegar
niðurstöður
skoðanakönn-
unar Skáls
voru bornar
undir hann.
„Við gerðum
okkur fúlla grein fyrir því að það var
á brattann að sækja og þá var ekkert
annað að gera en að sækja á bratt-
ann. Okkur miðar vel en hins vegar
er fullljóst að þetta eru ekki kosn-
ingarnar sjálfar. Könnunin gefur
góða vísbendingu en það er augljóst
að kosningarnar verða mjög tvísýn-
ar. Ég hef fundið fýrir miklum með-
byr en mat mitt er að fylgið við list-
ana vegi salt um þessar mundir.
Staðan er sennilega jöfn núna.“
Er ekki skýringin sú að kosninga-
maskína ykkar hrökk í gang með
peningaaustri, eins og Reykjavíkur-
listinn talar um?
„Er þá verið að segja að kjósend-
ur láti kaupa sig? Sú spurning hlýtur
að vakna með þessari fullyrðingu. I
fjölmiðlum höfum við lagt áherslu á
að kynna okkar mál. Aðallega höf-
um við gert það á Sýn og það hefur
ekki verið kostnaðarsamur mál-
flutningur. Við höfum lagt áherslu á
kynningar í dagblöðum og útvarpi
rétt eins og R-listinn. Reyndar byrj-
aði R-listinn með sínar kynningar í
heilsíðuauglýsingum, við komum
seinna inn, en af meiri krafti.“
Hafa þessar auglýsingar haft áhrij?
„Ég er sannfærður um að það
hefur áhrif að menn kynni sitt mál.
Það hlýtur að hafa haft áhrif að
sjálfstæðismenn hafa komið á fram-
færi uppbyggingunni sem átt hefur
sér stað á undanförnum árum. Til
þess er leikurinn gerður, að kynna
sig betur.“0
Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir
alþingismaður
Hef ekki trú
á niður-
stöðunum
„Ég hef ekki nokkra trú á þessum
niðurstöðum,“ sagði Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir, borgarstjóra-
efni Reykja-
víkurlistans,
þegar henni
var tjáð að
Reykjavíkur-
listinn hefði í
fyrsta sinn
mælst með
minna fylgi en
Sjálfstæðis-
flokkurinn í
skoðanakönn-
un. „Niðurstöðurnar samræmast
ekki þeirri tilfinningu sem ég hef
haft að undanförnu um fylgi list-
anna. Nýverið gerði DV könnun
sem sýndi aðrar niðurstöður, að við
værum enn talsvert yfir.“
Heldurðu að hlutföllin haft ekki
getað breyst frá þeirri könnun?
„Nei, ekki síðustu dagana. Skoð-
anakannanir gefa oft vísbendingar
en það verður að meta þær sjálf-
stætt. Ég tel að við höfum heldur
verið að bæta við okkur eftir DV-
könnunina. Þessi könnun ykkar er
gerð á laugardaginn og mér finnst
orka tvímælis hjá eintaki að gera
hana á þeim degi því að fólk er á far-
aldsfæti sem getur skekkt myndina.
Þá er úrtakið unnið upp úr síma-
skrá þar sem eru fleiri karlar og auk
þess er úrtakið ekki stórt, að vísu
jafn stórt og hjá DV.
Að öllu samanlögðu hef ég því
ekki trú á niðurstöðunum. Fleiri
kannanir verða gerðar í þessari viku
og þá sést betur hvernig landið ligg-
ur.“0
Hrafn Bragason, forseti Hæstaréttar, krafðist afsökunarbeiðni
frá fréttasofu Ríkisútvarpsins
Líkir Rfldsútvarpinu
við ,^tóra bróður“
4
ÞRIÐJUDAGUR 24. MAÍ1994