Vikublaðið - 23.07.1993, Síða 5

VIKUBLAÐIÐ 23. JULI 1993
stjórnar Byggðastofhunar að
hún leiti til ráðunauta Bún-
aðarfélags Islands um fag-
lega þekkingu og reynslu í
landbúnaðarmálum." Und-
irmálin eru þau að stjórn
Byggðastofnunar viti lítið
um landbúnað.
í stjórn Byggðastofnunar
sitja meðal annarra Pálmi
Jónsson þingmaður, bóndi
og fyrrverandi landbúnaðar-
ráðherra og Egill Jónsson
þingmaður, bóndi og vara-
formaður Búnaðarfélagsins.
komast með fingurna í hluta af því
fé sem félagskerfi bænda hefur til
ráðstöfunar.
Samkvæmt búvörusamningi fær
Framleiðnisjóður landbúnaðarins
300 milljónir króna á næsta ári og
síðan 200 milljónir árlega tvö ár
þar á eftir. Byggðastofnun leggur
til að það fé sem sparast við lækkun
framlaga til Framleiðnisjóðs renni
tii verkefna á vegum Byggðastofn-
unar.
Bændur voru allt annað en á-
nægðir með uppkastið að byggðaá-
ætluninni sem þeir fengu til um-
sagnar í vetur. Búnaðarþing mót-
rnælti því að peningar sem áður
runnu til Framleiðnisjóðs skyldu
fara til Byggðastoftiunar. Jafnframt
kvörtuðu bændur undan því að
landbúnaður fengi litla umfjöllun í
skýrslunni og gerðu þá kröfu að
landbúnaðurinn fái „raunhæft mat
við áætlanagerð á sviði atvinnu-
mála.“
Og svo galt Búnaðarþing
Byggðastofnun rauðan belg fyrir
gráan með því að beina því „til
Bandasamtökin telja að sér vegið t skýrslu Byggðastofnunar og átelja stofnunina fyrir að ástelni ífé sem með réttu
tilbeyri Framleiðnisjóði landbúnaðarins. (Ljósm: OÞ.)
ara byggðarlaga til samvinnu hvort
tekst að treysta byggðina. A Norð-
Austurlandi eru Raufarhöfn með
tæplega 400 íbúa og Kópasker með
rúmlega 150 íbúa á gráa svæðinu.
Stjórn Byggðastofnunar tók
þann kostinn að tengja ekki upp-
byggingu opinberrar þjónustu við
lán og styrki opinberra aðila til at-
vinnufyrirtækja, eins og forsætis-
ráðherra vildi. Hugmynd Davíðs
Oddssonar gekk út á það að vaxtar-
svæðin myndu ekki aðeins fá til sín
aukna opinbera þjónustu heldur
skyldi fyrirtækjum á vaxtarsvæðum
jafnframt verða hyglað á kostnað
jaðarsvæða. í staðinn segir stjórn
Byggðastofnunar að nauðsynlegt
sé að „marka mismunandi stefnu
varðandi stuðning ríkisvaldsins við
atvinnustarfsemina annars vegar og
stefhu í uppbyggingu opinberrar
þjónustu hins vegar.“
Þrátt fyrir að hafa kveðið upp úr
með það að ekki sé hægt að við-
halda óbreyttri byggð í landinu er
það í raun andi íhaldssemi og hæg-
fara breytinga sem svífur yfir vöm-
um í nýrri byggðaáædun.
Ekki ein heldur
tvennskonar landsbyggð
I starfi sínu hefur Byggðastofh-
un einkum haft afskipti af útgerð-
arplássum en miklu minni af land-
búnaðarhéruðum. Byggðastofhun
hefur að sumu leyti verið sjávar-
plássum það sem hið öfluga félags-
kerfi bænda, Búnaðarfélagið og
Stéttarsamband bænda, hefur verið
landbúnaðinum.
I skýrslunni kemur fram meiri
samúð með hefðbundnum skjól-
stæðingum Byggðastofnunar, sjáv-
arplássunum, en með landbúnaðar-
héruðum. Ein róttækasta tillagan
gengur út á það að bændur í af-
skekktum byggðum skuli fá pen-
ingagreiðslu til að hætta búskap. A
einum stað í skýrslunni er skotið á
Framleiðnisjóð þar sem sagt er að
sjóðurinn eigi mikið verk óunnið
við að endurskipuleggja landbún-
aðinn, við markaðsöflun og eflingu
nýrra greina. Þetta er endurómur
af gagnrýni sem stundum heyrist,
að bændaforystan lagi sig seint og
illa að breyttum aðstæðum. í
skýrslunni er einnig spurt hvort
ekki sé svo kornið að framleiðslu-
stýring standi landbúnaði fyrir
þrifum.
Byggðastofnun vill gjarnan
Hvað gera þéttbýl-
isþingmennimir?
Tillaga Byggðastofnunar
að þingsályktun um nýja
byggðastefhu kemur til um-
ræðu á Alþingi í haust.
Hingað til hafa eingöngu
landsbyggðarþingmenn í
stjórn Byggðastofnunar
unnið að áætluninni, að vísu
undir þrýstingi þingmanns
Reykvíkinga, Davíðs Odds-
sonar forsætisráðherra.
Þegar kemur til kasta
þingmanna úr Reykjanes- og
Reykjavíkurkjördæmi mun á
það reyna hvort grundvöllur
er fyrir því að móta heil-
steypta áætlun um þróun
byggðar í landinu. Og hvort
stjórnmálaflokkarnir sín á
milli, og ekki síst innbyrðis,
eru tilbúnir til að ná sam-
kontulagi sem felur það í sér
að markalínan í byggða-
stefhu ríkisvaldsins er færð
til, þannig að sumar byggðir
lenda á svæði sem hið opin-
bera telur sig ekki hafa efni á
að veita saina stuðning og
öðrum.
pv
Að reyna íslend-
inginn í sér
Eg fór að tilmælum Ferða-
málaráðs og Esso og
reyndi í mér Islending-
inn. Eg þeyttist á grænu lödunni
minni norður í land ákveðin í að
láta það eftir mér að fara í firí og
„endurnýja og auka kynnin við
náttúruna" eins og segir í aug-
lýsingunni. Auglýsingin snart
einhvern streng í mér, ég hafði
ekkert komist út úr bænum það
sem af var surnars og fannst tím-
inn vera að hlaupa ffá mér. Það
var ár síðan ég hafði sofið í tjaldi
og mörg ár frá því að ég fór í
„útreiðar í sumarnóttinni“. Ég
gat ekki beðið þess að „finna ís-
lenskar taugar“, fá mér kaffi í
hraunbolla, baða mig í miðnæt-
ursólinni, hlusta á hjalandi læki
og finna mannaþef í helli. Það
hvarflaði þó ekki að mér að ég
sæi tröll í fjöllum eða huldufólk í
álfaborgum.
Auðvitað notaði ég ferðina og
fór með nýútkomna bók Söfn á
íslandi í söfnin á Reykjum,
Blönduósi, Varmahlíð, Glaum-
bæ, Dalvík, Siglufirði, Akureyri,
Grenjaðarstað og Húsavík. Eg
skrifaði einnig smtta hugleið-
ingu í eitt glanstímaritanna,
veitti faglega ráðgjöf á Minja-
safninu á Akureyri og fór að
Laugum til að taka myndir fyrir
Veru. Ég er nefnilega svo nhkill
íslendingur í mér að ég verð að
Ragnhildur
Vigfúsdóttir
sameina vinnu og frí.
Ég var dauðþreytt þegar við
komumst loksins út úr höfuð-
borginni, enda tímafrekt að aka
um allan bæ og snapa saman úti-
legudót. Auðvitað fékk ég mér
pylsu og kók í einum söluskál-
anna við hringveginn. Það er ó-
tækt að fólk taki nesti með sér og
eyði engu á ferðum sínum um
landið. Því miður fór landslagið
að mestu fram hjá mér því um
leið og samferðarmaðurinn tók
við af mér við aksturinn
steinsoíhaði ég og varð því að
láta mér nægja að líta á póstkort
og lesa vegahandbókina.
Það reyndi fyrst virkilega á
„íslensku taugarnar“ þegar
veislustjórinn á ættarmótinu til-
kynnti að þar sem við værum ís-
lendingar skyldunt við syngja ís-
land er land þitt. Sem betur fer
fékk hann dræmar undirtektir
og lagið var aldrei flutt. Eins og
mér finnst stundum gaman að
syngja ættjarðarlög þoli ég ekki
þetta tiltekna dægurlag. Mér
finnst textinn fullur af þjóð-
rembu, væminn og leiðinlegur.
Ég naut frísins þótt það væri
ekki í anda auglýsingarinnar frá
Ferðamálaráði. Ég fór á tónleika
með stórsöngvaranum Olafi
Bjarna, skoðaði söfn og hitti vini
og kunningja. Eg lagði mig í
líma við að rétta við fjárhag
sveitarfélaganna sem ég átti leið
um. Og ég lét hvorki leiðinda-
veður né vonda vegi eyðileggja
fríið. Þetta tvennt reynir ekki á
Islendinginn í mér. En það gera
hins vegar ökuníðingar, illa hirt
hús og bóndabæir og sú stað-
reynd að íslenskt snakk er ekki á
boðstólum nema í örfáum sölu-
skálum.
Mestu vonbrigðin voru þó að
koma til Akureyrar sem mér hef-
ur alltaf þótt allra bæja fallegast-
ur. En nú er búið að eyðileggja
aðra aðkomuna að bænum. Það
er búið að rjúfa eina fallegustu
og heildstæðustu götumynd
bæjarins með risastóru og for-
ljótu glerhýsi. Og turnþvotta-
húsið við hliðina bætir gráu ofan
á svart. Það hlýtur að reyna á ís-
lendinginn í Akureyringum að
skapa bænum nýja ímynd. Því
vegna fáránlegs skipulags er ekki
lengur hægt að markaðssetja Ak-
ureyri sem fallegan ferðamanna-
stað.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 - Sími 25800
p Útboð
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar, f.h. Gatnamála-
stjórans í Reykjavík, óskar eftir tilboðum í gatnagerð:
Suðurlandsbraut - Skeiðarvogur, hringtorg.
Helstu magntölur eru:
Gröftur 10.000 m3
Fylling 10.000 m3
Flatarmál gatna 5.000 m3
Lengd holræsa um 400 m
Verkinu skal að fullu lokið fyrir 1. nóvember 1993.
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu vorri, Fríkirkju-
vegi 3, Reykjavík, frá og með miðvikudeginum 21.
júlí, gegn kr. 15.000,- skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað fimmtudaginn 29.
júlí 1993, kl. 11.00.
Þínor myndir ó bol
ósamt skondnum
texfla
HfiNS PETERSEN HF