Morgunblaðið - 23.05.2005, Blaðsíða 6

6 MÁNUDAGUR 23. MAÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Peking | „Ég vona að heimsókn Ólafs ýti und-
ir það mikil viðskipti að allar konur á Íslandi
geti eignast svona demant,“ sagði Dorrit
Moussaieff forsetafrú þar sem hún skoðaði
demant í demantavinnslunni Shanghai Shi-
nely Dimond Manufacturing Company í
Shanghai á föstudag. „Trúaðir gyðingar skera
og slípa venjulega demanta og það er ynd-
islegt að sjá ungar stúlkur í Kína sýna þessa
hæfileika,“ sagði hún.
„Vinnubrögðin hér eru mjög fagmannleg,
en þeir eru með ódýra steina. Auðvitað verða
demantarnir verðmætari eftir því sem þeir
verða stærri og liturinn betri og um leið eykst
hættan á að brjóta steininn og skurðurinn
þarf ekki að vera nema ögn ónákvæmur til að
miklir peningar tapist.“
Fyrirtækið Shanghai Shinely Diamond
Manufacturing fær demantana ýmist beint
frá námunni eða frá demantakaupmönnum,
vinnur þá og sendir aftur. Ástæðan er hið
ódýra vinnuafl. „Hér er skortur á vinnu og
mikið af fólki,“ sagði hún. „En þeir þjálfa
stúlkurnar og þær eru í góðu og hreinu um-
hverfi – það er satt að segja mun hreinna hér
en á vinnustofum gyðinganna í New York.“
Dorrit sagði að hún hefði skoðað vinnslu
demanta um allan heim, en þar hefðu betri
steinar verið unnir og ávallt verið notaður
leisigeysli til að skera þá til þess tryggja
vinnsluna. „Hér kostar steininn kannski
nokkur hundruð dollara,“ sagði hún, „en ég er
að tala um staði þar sem unnir eru steinar að
andvirði nokkur þúsund dollarar.“
Flestir frá Suður-Afríku
Dave Orchard, ráðgjafi hjá fyrirtækinu,
sagði að misjafnt væri hversu mikið af stein-
um væri unnið, en að jafnaði væru það um
5.000 karöt á mánuði. Flestir kæmu steinarnir
frá Suður-Afríku, en mikil áhersla væri lögð á
að uppruni þeirra væri vottaður þannig að
tryggt væri að þeir kæmu ekki frá átakasvæð-
um í Afríku. Í heimsókn Ólafs Ragnars
Grímssonar forseta til Kína hefur Dorrit kom-
ið víða við. Hún kveðst hafa orðið margs vísari
í Kína.
„Það er ótrúlegt hvað þetta land er stórt og
hvaða möguleika það veitir Íslendingum, 300
þúsund manna þjóð,“ sagði hún. „Ef aðeins
brotabrot af einum hundraðshluta af Kína fer
í viðskipti við Ísland – og ég held að það sé að
gerast núna – er vart hægt að ímynda sér
hvað það mundi skipta miklu máli.“
Dorrit kom til Kína í upphafi áttunda ára-
tugarins þegar menningarbyltingin stóð enn
yfir og vann að fornleifauppgreftri með föður
sínum. Hún getur því borið þeim miklu breyt-
ingum, sem átt hafa sér stað í Kína, vitni.
„Það er ótrúlegt að sjá hvað Kínverjar hafa
afrekað á stuttum tíma,“ sagði hún. „En þeir
hafa gríðarlegan mannafla og mannslíf geta
skipt litlu máli hérna. Lífsgæði eru svo bág
hér að það er ekki hægt að bera það saman
við neitt í Evrópu, hvað þá á Íslandi. Síðan er
bilið á milli ríkra og fátækra gríðarlegt. Þess
vegna erum við heppin á Íslandi. Þar er bilið
lítið, þótt það hryggi mig að sjá að það hefur
stækkað. Það er nokkuð, sem við þurfum að
laga og við höfum efni á því.“
Skilar vonandi sögulegum árangri
Heimsókn Ólafs Ragnars og Dorritar lauk í
gær eftir ferðalög til þriggja borga, Peking,
Shanghai og hafnar- og sjávarútvegsborg-
arinnar Qingdao. Með í för var 200 manna við-
skiptasendinefnd og skipulagði íslenska
sendiráðið í Peking og útflutningsráð ferðina
ásamt forsetaskrifstofunni.
Dorrit kvaðst vona að ferðin myndi skila
sögulegum árangri: „Bakgrunnur minn er í
viðskiptum og því finnst mér mikið til koma
að skipuleggja þær með þessum hætti. Ég
hefði líka kosið að sjá fulltrúa íslenskra lista
með í för, en flestir voru svo uppteknir vegna
Listahátíðar að það var ekki hægt. En það
mikilvægasta er að með þessari heimsókn var
hægt að opna dyr, til að koma góðri hugmynd
á framfæri þarf að opna dyr.“
Morgunblaðið/kblDorrit Moussaieff skoðar demantavinnslu í Shanghai. Starfsmaður demantavinnslunnar slípar demant.
Mikilvægast að hægt var að opna dyr
Eftir Karl Blöndal
kbl@mbl.is
FÆÐINGARORLOF feðra á Ís-
landi er mikilvægasti árangurinn
af kvennaráðstefnunni Konur og
lýðræði við árþúsundamót sem
haldin var í Reykjavík árið 1999.
Þetta kom m.a. fram á þriðja fund-
inum sem haldinn var í íslenska
sendiherrabústaðnum í Stokkhólmi
í framhaldi af kvennaráðstefnunni
í Reykjavík og til undirbúnings
kvennaráðstefnu sem haldin verð-
ur í St. Pétursborg í haust.
Sigríður Dúna Kristmundsdótt-
ir, prófessor og framkvæmdastjóri
ráðstefnunnar á Íslandi, sagði frá
hugmyndafræðinni á bak við
feðraorlofið á Íslandi og árangri af
lögfestingu þess. Fundargestir
spurðu hvort feðraorlofið hefði
ekki örugglega verið baráttumál
jafnaðarmanna á Íslandi en urðu
hissa þegar samsetning ríkis-
stjórnarinnar sem samþykkti
frumvarpið og samstaða allra
flokka var útskýrð.
Fundirnir eru skipulagðir af
Guðrúnu Ágústsdóttur og Anniku
Schildt, ritstjóra hjá bókaforlaginu
Natur och Kultur. Þátttakendur
hafa verið 30–40 konur úr ýmsum
geirum atvinnulífs og akademíu,
búsettar í Svíþjóð, og fyrirlesarar
hafa verið konur með mikla
reynslu af starfi í þágu jafnréttis
kynjanna. Að þessu sinni töluðu
auk Sigríðar Dúnu, Elena Kalin-
ina, rektor og framkvæmdastjóri
fjórðu kvennaráðstefnunnar Konur
og lýðræði sem haldin verður í St.
Pétursborg í haust, og Carin
Lann, sænskur sérfræðingur og
ráðgjafi hjá fyrirtækinu Språng-
brädan.
Carin Lann hefur t.d. unnið með
konum í Eystrasaltsríkjunum og
sagði frá þeirri vinnu á fundinum.
Hún hafi verið lærdómsrík, alls
ekki einhliða aðstoð frá Norður-
löndunum heldur samstarf sem
báðir aðilar njóti góðs af. Elena
stjórnar einum af virtustu háskól-
um St. Pétursborgar, Social &
Economic Institute. Stofnun hans
má rekja til aðstoðar við atvinnu-
lausar konur og nú er svo komið
að margar af þeim konum, sem
lokið hafa þar námi, hafa stofnað
eigin fyrirtæki, en algengt er að
konur reki lítil fyrirtæki í St. Pét-
ursborg. Þar er atvinnuleysi mikið,
allt upp í 18% þótt opinberar tölur
segi 6%. Elena fjallaði um kjör
kvenna í St. Pétursborg en konur
eru 56% íbúa borgarinnar og
margar eru ellilífeyrisþegar sem
búa við bág kjör.
Guðrún Ágústsdóttir segir ár-
angurinn af fundunum þremur í
Stokkhólmi meiri en búist var við.
Margt hafi breyst á þeim sex árum
sem senn eru liðin frá kvennaráð-
stefnunni í Reykjavík, t.d. hafi
hnattvæðing og Netið haft sitt að
segja. Guðrún segir að þátttak-
endur hafi lýst ánægju með fund-
ina og mikilvægi þess að hittast og
ræða málin til undirbúnings fjórðu
kvennaráðstefnunni í St. Péturs-
borg, en jafnvel stendur til að
halda einn fund í viðbót í Stokk-
hólmi í haust í því skyni. „Nið-
urstaðan er að í lýðræðisríkjum á
hlutur kvenna ekki að vera fyrir
borð borinn. Forsenda lýðræðis er
að konur og karlar taki höndum
saman við að stjórna heiminum,“
segir Guðrún Ágústsdóttir.
Fæðingarorlof feðra
mikilvægasti árangurinn
Það var þétt setinn bekkurinn á síðasta kvennafundinum fyrir helgina.
Undirbúa þátttöku í kvennaráðstefnu í St. Pétursborg