Morgunblaðið - 05.08.2005, Síða 40

40 FÖSTUDAGUR 5. ÁGÚST 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
www.kringlukrain.is sími 568 0878
Dans á rósum frá
Vestmannaeyjum
í kvöld
Sumarkvöld við
orgelið í
Hallgrímskirkju
6. ágúst kl. 12.00:
Zygmunt Strzep, orgel
7. ágúst kl. 20.00:
Pólski orgelsnillingurinn
Zygmunt Strzep leikur
pólska orgeltónlist og verk
eftir Bach og Eben.
5. sýn. lau. 6/8 kl. 14 sæti laus
6. sýn. sun. 7/8 kl. 14 sæti laus
7. sýn. fim. 11/8 kl. 19 sæti laus
Sumartónleikar í Skálholtskirkju
31. starfsár, 2. júlí - 7. ágúst 2005
www.sumartonleikar.is
LAUGARDAGUR 6. ÁGÚST
Kl. 14:00 Erindi í Skálholtsskóla
Jaap Schröder fjallar um tilurð
strengjakvartetta klassíska tímans.
Kl. 14:55 Tónlistarsmiðja unga fólksins
Kl. 15:00 Skálholtskvartettinn
Haydn og svanasöngur Boccherinis
Kl. 17:00 Djúpstrengjahópurinn Lilja
Stjórnandi: Snorri Sigfús Birgisson
Verk e. Önnu S. Þorvaldsd., Gunnar A.
Kristinss. og Huga Guðmundss. frumfl utt
Einnig L’Eternal retour e. Doinu Rotaru og
Lilja e. Snorra S. Birgisson
SUNNUDAGUR 7. ÁGÚST
Kl. 15:00 Djúpstrengjahópurinn Lilja
Efnisskrá laugardags endurfl utt
Kl. 17:00 Guðsþjónusta
Upp líttu sál mín og um sjá þig vel
í úts. Þóru Marteinsdóttur fyrir
strengjakvartett frumfl utt.
Einnig fl utt tónlist af tónleikum helgarinnar.
Kabarett
í Íslensku óperunni
Næstu sýningar
Laugardaginn 6. ágúst
Föstudaginn 12. ágúst
Laugardaginn 13. ágúst
Sunnudaginn 14. ágúst
Miðar í síma 511 4200, og á www.kabarett.is
Leikhópurinn Á senunni í samstarfi við SPRON
Það var alveg sama um hvaðahandbragð var að ræða, húnnáði valdi á því öllu. Svo
mælist Þorbergi Þorbergssyni
verkfræðingi um verk Unnar
Briem teiknikennara. Undirrituð
er stödd á heimili Þorbergs og
konu hans Hildar Bjarnadóttur
fréttamanns, en Hildur er syst-
urdóttir Unnar. Á borðstofuborð-
inu liggja teikningar og skissur,
forláta leirvasi, kjörgripir úr leðri
og tveir stórir bakkar fullir af
skarti. Á stólum og veggjum um-
hverfis borðið eru málverk Unnar.
„Þetta er nú bara hluti þess sem
hún skildi eftir sig,“ segir Hildur;
„…það er annað eins heima hjá
Kristínu systur.“
Tilefni þess að Hildur og systir
hennar eru að tína saman verk
Unnar móðursystur þeirra, er það,
að um þessar mundir minnist fjöl-
skyldan aldarafmælis Unnar.
Ákveðið var að efna til sýningar og
gefa almenningi kost á að kynna
sér verk hennar, áhugamál og
þekkingarleit. Sýningin stendur í
listmunasölunni Smíðum og skarti
á Skólavörðustíg 16 frá og með
deginum í dag.
  
En hver var Unnur Briem?Af sögunum sem Hildur og
Þorbergur segja, hlýtur hún að
hafa verið einstök, stórmerkileg og
kannski svolítið á skjön við sína
samtíð. „Það var svo merkilegt við
Unni,“ segir Hildur, „…að hún var
alla tíð að reyna að vera normal og
passa inn í það hlutverk að vera
prestsdóttirin góða af Staðastað.
Henni tókst það bara ekki því hún
var svo spes. Á sínum tíma kenndi
hún nánast öllum börnum í Reykja-
vík – á þeim árum, sem bærinn var
allur innan Hringbrautar og
Snorrabrautar. Frænka hennar
Valgerður Briem kenndi í Austur-
bæjarskólanum, þær voru miklir
mátar, og frændinn Jóhann Briem
kenndi í Gaggó Vest. Það er ein-
hver hrikalegasta meðferð á lista-
manni sem um getur, en þannig
voru tímarnir. Sjálf leit Unnur ekki
á sig sem listamann, og sóttist ekk-
ert sérstaklega eftir viðurkenn-
ingu, eins og systkini hennar
hvöttu hana til.“
Unnur Briem teiknikennari
fæddist 6. ágúst 1905 á Staðastað á
Snæfellsnesi. Hún lauk prófi frá
Kvennaskólanum í Reykjavík,
1927. Hún sótti Teikniskóla Rík-
harðs Jónssonar, og lauk teikni-
kennaraprófi í Kaupmannahöfn
1929. Hún var kennari í Austurbæj-
arskólanum 1930 til 33 og Miðbæj-
arskólanum frá 1933 til 59. Hún
kenndi líka við aðra skóla, aðallega
Handíðaskólann gamla, undanfara
Listaháskólans. Árið 1934 tók hún
saman leiðbeiningar um kennslu í
teikningu fyrir barnakennara.
Hildur segi Unni hafa verið
mikla íþróttakonu, og ljósmyndir af
henni með verðlaunapeninga eru
til vitnis um það. Hún var útivist-
armanneskja og náttúruunnandi,
og Guðmundur í Miðdal var meðal
ferðafélaga hennar, en hann var
líka sem kunnugt er listamaður á
margvíslegan efnivið.
„Já, hún ferðaðist út um allt, og
vílaði ekkert fyrir sér. En það var
svo merkilegt, að þótt hún lenti oft
í vanda, þegar bíllinn bilaði, eða
eitthvað kom upp á, þá bjargaðist
alltaf allt. Hún sagði bara „asskot-
inn!“ og fyrr en varði var komið
fólk til að hjálpa henni, hvort sem
það var að skipta um dekk eða ann-
að. Þegar hún var að bjóða borgun
fyrir greiðann, þá var oftar en ekki
að þetta voru gamlir nemendur
sem tóku auðvitað ekki í mál að
þiggja greiðslu fyrir viðvikið; jafn-
vel sköllóttir karlar sem hún hafði
kennt þegar þeir voru börn. Það
voru svo margir sem þekktu hana.
En hún var alltaf að,“ bætir Hild-
ur við. „Hún var auðvitað kennari
og þurfti ekkert á listamannsvið-
urkenningunni að halda. Hún gerði
bara það sem henni sýndist og var
stöðugt að þróa sína list og leita að
nýjum viðfangsefnum. Það var ekki
farið að tala um símenntun í þá
daga, en hún hélt stöðugt áfram að
mennta sig. Þegar hún sótti nám-
skeið, gerðist það iðulega að hún
var farin að kenna kúnstina um
leið. Hún var svo vel að sér.“
Unnur hélt áfram að mennta sigí myndlist fram á eftirlauna-
aldur. Hún sótti námskeið heima og
heiman, síðast á sjöunda áratugn-
um í Bandaríkjunum. Hún var þá
komin á eftirlaun og þar hófst í
raun nýtt blómaskeið í lífi hennar.
Mörg af bestu myndverkunum eru
frá Bandaríkjatímanum, upp úr
1960. Megináherslu lagði hún á að
læra smelti og helgaði síðustu
krafta sína þeirri listgrein. Á borð-
stofuborðinu hjá Hildi eru und-
urfagrir smeltisgripir sem bera
listfengi Unnar vitni, öskubakkar,
eyrnalokkar, men og annað skart.
En hún var aldrei við eina fjölina
felld, þannig að eftir hana liggja
myndverk og munir úr gleri, leir,
tré, leðri og kopar. Hún virtist jafn-
víg á olíu, túss og vatnsliti, postu-
línsmálun lærði hún á sínum tíma í
Kaupmannahöfn, hún bjó til leik-
föng úr pappírsmassa og myndir úr
rifnum pappír. Að sögn Hildar áttu
systkini Unnar það til að segja að
hún missti alltaf áhugann á þeirri
tækni sem hún hefði náð verulegri
leikni í, og sneri sér að öðru, í stað
þess að koma verkunum á framfæri
og geta sér orð sem listamaður.
Þessi leit Unnar, eftir að full-
komnun var náð á einu sviði, sýnir
hve ung hún var í anda alla tíð, og
hafði brennandi áhuga á meiri
þekkingu. En listin varð aldrei upp-
spretta að tekjum, enda þurfti hún
ekki á þeim að halda, þar sem hún
vann alltaf við kennslu. Hún lést í
Reykjavík eftir erfið veikindi, 13.
júlí 1969.
Hún sagði bara „asskotinn“
’Hún var kennari ogþurfti ekkert á lista-
mannsviðurkenningunni
að halda. Hún gerði það
sem henni sýndist og
var stöðugt að þróa sína
list og leita að nýjum
viðfangsefnum.‘
AF LISTUM
Bergþóra Jónsdóttir
Morgunblaðið/Árni Sæberg
begga@mbl.is
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Tvö málverka Unnar Briem og leð-
urklæddir skrifborðsgripir.
Unnur Briem teiknikennari. „... hún var alla tíð að reyna að vera normal,
og passa inn í það hlutverk að vera prestsdóttirin góða af Staðastað. Henni
tókst það bara ekki því hún var svo spes.“
Bókin Þríhyrnur og langsjöl eftir
Sigríði Halldórsdóttur vefn-
aðarkennara er nú gefin út öðru
sinni. Bókin hefur verið ófáanleg
um árabil en hún inniheldur 27
prjónauppskriftir að íslenskum
sjölum og hyrnum auk grein-
argóðra leiðbeininga og skýring-
armynda af prjónaaðferðum. Loks
má finna í bókinni söguleg korn
um prjón á Íslandi og notkun
hyrna og sjala.
Í tilkynningu segir að uppskrift-
irnar séu flestar unnar eftir göml-
um sjölum og hyrnum og uppruni
þeirra rakinn eftir megni enda
margar þeirra kenndar við hann-
yrðakonur 19. og 20. aldar.
Stór hluti fyrstu útgáfu seldist
til Bandaríkjanna ásamt hefti með
þýðingum á prjónauppskriftunum.
Ljósmyndir tók Rut Hallgríms-
dóttir. Bókin er 78. blaðsíður og
er 2. útgáfa gefin út af höfundi.
Nánari upplýsingar á www.handid-
ir.is.
Nýjar bækur