Morgunblaðið - 05.12.2005, Síða 23

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 5. DESEMBER 2005 23
UMRÆÐAN
Heilsunudd þegar þér hentar
ECC Skúlagötu 63
Sími 511 1001
Nýi nuddstóllinn frá ECC er einn sá allra besti í heiminum í dag.
Stóllinn er hannaður með þarfir nútímamannsins í huga bæði hvað
varðar nuddkerfi og útlitshönnun. Hvað er betra eftir langan vinnu-
dag en að láta fara vel um sig í frábærum nuddstól og nudda þreytta
vöðva. Við bjóðum þér að koma í verslun okkar að Skúlagötu 63 og
upplifa sönn gæði.
KVENRÉTTINDAFÉLAG Ís-
lands hefur nú í tæpa öld barist fyrir
jafnrétti kynjanna. Það
er lykill að jafnrétti
kynjanna að okkur tak-
ist að opna umræðu um
kynbundið ofbeldi og
vinna þannig markvisst
gegn því.
25. nóvember er al-
þjóðlegur baráttudagur
gegn kynbundnu of-
beldi. Því er það, að á
þriðja tug samtaka og
stofnana standa sam-
eiginlega að 16 daga
átaki gegn kynbundnu
ofbeldi frá 25. nóv-
ember til 10. desember,
að frumkvæði UNI-
FEM á Íslandi. Átakið
ber yfirskriftina: Heilsa
kvenna, heilsa mann-
kyns: Stöðvum ofbeldið.
Ofbeldi gegn konum
er viðurkennt af alþjóðastofnunum
sem alvarlegt heilsufarsvandamál, en
þó hefur því ekki verið sinnt sem slíku
af ráðamönnum heims. Kvennasamtök
um allan heim vilja nú beina sjónum
stjórnvalda og almennings að þessu al-
varlega vandamáli.
Kynbundið ofbeldi getur birst í
heimilisofbeldi með misþyrmingum
eða nauðgunum.
Það felst einnig í nauðungarhjóna-
böndum, kynlífsánauð og umskurði
svo fátt eitt sé nefnt.
Fullvíst er, að einungis brotabrot af
ofbeldinu sést, stærstur hluti þess
kemur aldrei upp á yfirborðið. Andlegt
ofbeldi er þess eðlis.
Kona í stýrihópi kvennahreyfingar
Öryrkjabandalags Íslands skrifaði ný-
lega athyglisverða grein um það
hvernig fatlaðar konur
verða iðulega fyrir nið-
urlægingu vegna fötl-
unar sinnar. Þær eru
beittar andlegu ofbeldi
og jafnvel brotnar mark-
visst niður, oftast af þeim
sem þær eru háðastar.
Og þær eru að sjálfsögðu
ennþá háðari aðstoð ann-
arra en aðrar konur.
Þannig er það með heim-
ilisofbeldi almennt, að yf-
irleitt er það sá sem
stendur konunni næst
sem beitir hana ofbeldi,
maki eða sambýlis-
maður. Takist ein-
hverjum að eyðileggja
sjálfsmynd konu með
slíku ofbeldi, hvort sem
fötluð eða ófötluð kona á
hlut að máli, þá er við-
komandi kona ekki líkleg til að segja
frá því. Þannig er stór hluti ofbeldisins
öllum hulinn.
Kvenréttindafélag Íslands er stolt
af því að vera þátttakandi í 16 daga
átaki gegn kynbundnu ofbeldi hér á
landi og óskar eftir samvinnu við alla
þá sem vilja vinna að því að styrkja
stöðu kvenna sem búa við ofbeldi.
Stöðvum ofbeldið.
KRFÍ gegn kyn-
bundnu ofbeldi
Eftir Margréti Sverrisdóttur
Margrét Sverrisdóttir
’Fullvíst er, aðeinungis brota-
brot af ofbeld-
inu sést …‘
Höfundur er varaformaður
Kvenréttindafélags Íslands.
16 daga átakÍ FURÐU stóryrtu viðtali við
Hreggvið Jónsson fyrrverandi for-
stjóra Norðurljósa í Morgun-
blaðinu laugardaginn 3.12. ber
hann sig illa undan ýmsum um-
mælum sem varða hann sjálfan í
Jónsbók og segir að við þau verði
ekki unað. Svartasti dagurinn í
sögu Norðurljósa var
21. febrúar 2002 þeg-
ar skattrannsókn-
armenn hertóku fyr-
irtækið, en tveimur
tímum fyrr hafði
Hreggviður, forstjóri
til margra ára,
skyndilega og fyr-
irvaralaust sagt upp
störfum og gengið á
dyr. Um þetta segir
meðal annars í bók-
inni: „Að þetta skyldi
bera upp á sama dag,
að forstjórinn gekk út
um morguninn en Skatturinn
ruddist inn um eftirmiðdaginn, er
svo ótrúleg tilviljun að margir vilja
meina að þarna hljóti að hafa verið
samhengi á milli. Nokkrir viðmæl-
enda höfðu á orði að þetta væri
óskiljanlegt – einn orðaði það svo:
„Þetta var ofsalega klaufaleg til-
viljun, ef það var þá það.“ Margir
tóku í svipaðan streng og ljóst er
að Jón sem frétti af þessum at-
burðum til Frakklands efaðist, að
minnsta kosti þá, ekki um að
þarna væru tengsl á milli.“ (bls.
466)
Einmitt út af þessum grunsemd-
um eða ásökunum, sem var auðvit-
að alveg óhjákvæmilegt að koma
inn á, átti ég langt viðtal við
Hreggvið og bar þessi mál undir
hann, og allt sem hann hafði að
segja og vildi segja um störf sín og
starfslok hjá fyrirtækinu og sam-
skipti við Jón er birt í bókinni. Ég
held að sé hún lesin af sanngirni
sé ekki hægt að halda því fram að
reynt sé að rýra hlut Hreggviðs.
Hreggviður dylgjar um að Jón
hafi greinilega ritstýrt bókinni. En
það er einfaldlega alrangt; það var
ég sem skrifaði bókina og hafði yf-
ir henni algert og óskorað höfund-
arvald. Að greina megi samúð með
aðalpersónunni eða að víða sé
dreginn hennar taumur er allt ann-
að mál og því mun ég aldrei reyna
að neita. Víða fær Jón að hafa síð-
asta orðið, en það á sér líka eft-
irfarandi skýringu; víða koma fram
allskyns ásakanir í garð Jóns, og
þær bar ég yfirleitt undir hann; ég
reyni að birta ólík sjónarmið.
Nokkrum dögum áður en bókin fór
í prentun fékk Hreggviður allt sem
eftir honum er haft til yfirlestrar;
viðbætur hans og breytingar voru
allar teknar til greina, meðal ann-
ars þessi setning sem hann vildi
klykkja út með: „Jón vissi manna
best af hverju ég labbaði út.“ Það
hefði verið fáránlegt af mér að
bera þetta ekki undir Jón; spyrja
hvort hann vissi hvað Hreggviður
ætti við – ekki til að leyfa honum
að „botna ummælin“ eins og
Hreggviður segir, heldur var ég
eiginlega að stilla honum upp við
vegg; ég spurði Jón: Er Hregg-
viður að vísa til einhvers sem ég
ekki veit; er eitthvað þarna sem þú
hefur ekki sagt mér? En Jón svar-
aði, eins og stendur í bókinni, að
því miður sé þetta ekki rétt hjá
Hreggviði, hann viti enn þann dag
í dag ekki af hverju Hreggviður
kaus að ganga á dyr.
Hreggviður kvartar
líka yfir ýmsu sem
ekki er í bókinni; til
dæmis af hverju ekki
sé þar getið um Gunn-
ar Þór Ólafsson. Auð-
vitað var mér kunnugt
um að Gunnar var
einn af hluthöfum
Norðurljósa og af
þeirri ástæðu hringdi
ég í hann í tvígang og
bað um viðtal, en
hann baðst blátt
áfram og kurteislega
undan því. Og ekkert í
mínum gögnum eða viðtölum benti
til þess að hann hefði gegnt ein-
hverju lykilhlutverki í þessari
sögu; í löngu spjalli okkar Hegg-
viðs um feril hans allan og sam-
starfsmenn hjá Norðurljósum bar
nafn Gunnars Þórs til að mynda
aldrei á góma.
Sömuleiðis telur Hreggviður það
sögufölsun af minni hálfu að ég
skuli ekki geta ummæla sem Jón
Ólafsson lét falla í blaðaviðtali dag-
inn eftir að forstjórinn gekk á dyr,
þar sem hann sagði að „þeir
Hreggviður og stjórn Norðurljósa
hafi orðið sammála um það í októ-
ber að Hreggviður segði upp störf-
um“. En ástæða þess að ég gerði
ekkert með þessa fullyrðingu Jóns
er sú, eins og við Hreggviður báðir
vitum, að það er enginn fótur fyrir
henni; þetta er bara augljós tilraun
aðaleiganda fyrirtækis til að reyna
að bera sig vel undan vondum tíð-
indum. Sannleikurinn var sá, eins
og sagt er frá í bókinni, að í um-
ræddum októbermánuði, fjórum
mánuðum áður en Hreggviður
hætti, vildi meirihluti stjórn-
armanna í Norðurljósum að honum
yrði sagt upp störfum af því hann
réði ekki við þá stöðu sem upp
væri komin. Þessi tillaga féll á því
að Jón Ólafsson, aðaleigandinn, var
henni andsnúinn; hann vildi ekki
láta reka forstjórann. Ég spurði
Jón um ástæður þess að hann hélt
verndarhendi yfir Hreggviði, og
það var helst á honum að skilja að
honum hafi einfaldlega verið hlýtt
til forstjórans unga, álitið hann vin
sinn. Bókin er samt ekki krítík-
lausari en svo á Jón að í stað þess
að birta ummæli hans þá er tilfærð
skýring Sigurjóns Sighvatssonar,
sem sat umræddan stjórnarfund,
og tekið undir hana: „Sigurjón seg-
ir að vísu að hann telji ekki að Jón
hafi verið að styðja Hreggvið af
neinni manngæsku, og kannski er
það rétt hjá Jonna, því þannig
starfar Jón ekki í viðskiptum /…/
Jonni telur að Jón hafi hreinlega
treyst sér betur til að ráða við
Hreggvið heldur en þá hina.“
(Jónsbók, bls. 463)
Það er ekki reynt að „hvítþvo“
aðalpersónuna meira en þetta. Í
ljósi þessa geta lesendur sjálfir
dæmt um vinnubrögð mín og ásak-
anir Hreggviðs.
Þvottakúnstir
Hreggviðs Jónssonar
Eftir Einar Kárason ’Það er ekki reynt að„hvítþvo“ aðalpersón-
una meira en þetta. Í
ljósi þessa geta lesendur
sjálfir dæmt um vinnu-
brögð mín og ásakanir
Hreggviðs.‘
Einar Kárason
Höfundur er rithöfundur.