Fréttablaðið - 11.04.2003, Qupperneq 6
6 11. apríl 2003 FÖSTUDAGUR
KIRKUK, AP Kúrdar búsettir í
Kirkuk fögnuðu á götum úti þegar
fjölmennt lið kúrdískra uppreisn-
armanna gegn stjórn Saddams
Husseins héldu inn í borgina í
gær. Borgin, sem er í miðju auð-
ugasta olíusvæðis Íraks, er að
mestu byggð Kúrdum. Markmið
þeirra hefur lengi verið að ná tök-
um á henni. Fánar í litum tveggja
helstu fylkinga Kúrda sáust víðs
vegar í borginni.
Það varð þó ljóst skömmu eftir
að Kúrdar tóku völdin í borginni
að svo yrði ekki lengi. Colin
Powell, utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, tilkynnti að hann hefði
náð samkomulagi við forystu-
menn Kúrda um að þeir hefðu sig
á brott frá borginni. Þetta gerði
Powell til að halda friðinn við
Tyrki. Þeir hafa löngum sagt að
það komi ekki til greina að Kúrd-
ar stjórni Kirkuk, hvað þá að þeir
fái sjálfstæði.
Tyrkir brugðu á það ráð við fall
Kirkuk í hendur Kúrdum að senda
hermenn á vettvang til að fylgjast
með gangi mála. ■
KÚRDAR FAGNA SIGRUM
Kúrdar náðu borgunum
Kirkuk og Kanequin á sitt
vald í gær.
Tyrkir og Bandaríkjamenn með áhyggjur:
Kúrdar náðu Kirkuk á sitt vald Stjórnleysi
Tugþúsundir fóru um götur
Bagdad í gær rænandi og rupl-
andi. Meðan Bandaríkjaher ein-
beitti sér að því að brjóta á bak
andstöðu stuðningsmanna stjórn-
valda í borginni brutust óbreyttir
borgarar inn í fjölda bygginga,
þeirra á meðal þýska sendiráðið
og franska menningarmiðstöð.
Margir óttuðust um öryggi sitt
í borg þar sem engir eru lengur til
staðar til að halda uppi röð og
reglu.
Bandaríkjaher reyndi að koma
í veg fyrir að vopnabirgðum lög-
regluliðs borgarinnar yrði stolið
en skipti sér annars lítið af grip-
deildum. ■
■ Innrás í Írak/
Bagdad
■ Innrás í Írak/
Sendiherra
HVAÐ VARÐ UM LÝÐVELDISVÖRÐ-
INN Yfirstjórn bandaríska hers-
ins veltir því nú fyrir sér hvað
hafi orðið um Lýðveldisvörðinn,
þær hersveitir íraska hersins
sem búist var við að veittu harð-
asta mótspyrnu. Lýðveldisvörð-
urinn kom lítið við sögu í bardög-
unum.
RINGULREIÐ Í SENDIRÁÐUM
Mjög misjafnt er hvernig sendi-
ráðsstarfsmenn Íraka bregðast
við falli Bagdad. Sums staðar
eyðilögðu þeir gögn sendiráðsins.
Annars staðar biðu menn átekta
eftir ákvörðunum stjórnvalda
sem á eftir að skipa. Sums staðar
höfðu sendiherrar ekki mætt til
starfa.
ENDALOKIN
NÁLGAST
„Hinu langa
tímabili ótta
og grimmd-
ar er að
ljúka,“ seg-
ir George
W. Bush
Bandaríkja-
forseti í ávarpi til írösku þjóðar-
innar sem hefur verið sjónvarpað
þarlendis. Hann heitir Írökum
því að stjórn landsins verði fljótt
í þeirra höndum.
EYÐA GAGNAGRUNNI Lögreglan í
New York hefur ákveðið að eyða
gagnagrunni um bakgrunn þeirra
sem hafa verið handteknir í mót-
mælum gegn innrás í Írak. Fang-
ar höfðu verið yfirheyrðir um
fyrri stjórnmálaþátttöku. Það
vakti spurningar um stjórnar-
skrárbrot.
INNKALLA VOPN Breskir her-
menn fóru þess á leit við íbúa
Basra að þeir skiluðu inn vopnum
sínum. Þeir hétu því að engra
spurninga yrði spurt. Þannig von-
ast Bretar til að tryggja friðinn.
FRAKKAR FAGNA Jacques Chirac
Frakklandsforseti, einn harðasti
andstæðingur innrásarinnar í
Írak, fagnaði í gær falli Saddams
Husseins. Hann sagði brýnt að
íraska þjóðin fengi völdin sem
fyrst.
■ Innrás í Írak/
Örfréttir
LEIKNUM LOKIÐ
Íraski sendiherrann sagði leiknum lokið,
stríðið væri tapað.
Leiknum
lokið
SÞ, AP Sendiherra Íraks hjá Sam-
einuðu þjóðunum varð fyrsti
íraski embættismaðurinn til að
viðurkenna ósigur Íraks fyrir inn-
rásarherjum Bandaríkjamanna og
Breta.
„Verkefni mitt nú er friður,“
sagði Mohammed Al-Douri sendi-
herra við blaðamenn. „Leiknum
er lokið og ég vona að friður kom-
ist á. Ég vona að íraska þjóðin lifi
hamingjusömu lífi.“ Al-Douri seg-
ist vinna áfram á vettvangi Sam-
einuðu þjóðanna en segist ekki
vera í neinum samskiptum við
írösk stjórnvöld lengur. ■
Talsvert mannfall:
Áfram barist
í Bagdad
BAGDAD Daginn eftir að fjöldi
Bagdadbúa flykktist út á götur
borgarinnar til að fagna því að
höfuðborg Íraks væri laus úr
greipum Íraksstjórnar var enn
barist í borginni.
Orrusta var háð við mosku í
norðanverðri borginni. Einn
bandarískur hermaður féll og 20
særðust í þeirri orrustu, en ekki
var vitað um mannfall í röðum
Íraka. Bandaríkjamenn höfðu
fengið ávæning af því að íraskir
ráðamenn ætluðu að hittast nærri
moskunni.
Að sögn Al Jazeera-sjónvarps-
stöðvarinnar féllu 21 Íraki og
stuðningsmenn Íraksstjórnar í
bardögum við bandaríska her-
menn víða í borginni, hvort
tveggja hermenn og sjálfboðalið-
ar frá útlöndum sem höfðu komið
til Íraks til að verjast innrás
Bandaríkjamanna og Breta. ■
VIÐBRÖGÐ Arabaheimurinn er í
miklu uppnámi nú þegar ljóst
þykir að 24 ára valdatíð Saddams
Husseins sé lokið. Tilfinningar
fólks eru blendnar enda eiga flest-
ir erfitt með að átta sig á því hvað
hefur gerst og hverjar afleiðing-
arnar munu verða.
Um gervöll Mið-Austurlönd
horfði fólk vantrúað á það þegar
Bagdad féll í hendur bandaríska
innrásarhersins án teljandi mót-
spyrnu.
Myndir af borgarbúum sem
fögnuðu ákaft þegar bandarískir
hermenn felldu styttu Saddams
vöktu skelfingu og skömm í hjört-
um margra Araba. „Hér eftir mun
allt lykta af Bandaríkjunum.“
sagði fréttamaður sjónvarps-
stöðvarinnar Al-Jazeera þegar
bandarískur landgönguliði setti
fána lands síns yfir andlit stytt-
unnar. Að minnsta kosti eitt arab-
ískt dagblað neitaði að trúa því að
Bagdad væri fallin og flutti frétt-
ir af hetjulegri baráttu Íraka gegn
innrásarhernum.
„Fólk spyr reiðilega hvers
vegna íraskar hersveitir moln-
uðu eins og kexkökur undan her-
valdi Bandaríkjanna,“ sagði tún-
iskur sögukennari. „Svarið er
einfalt. Stuðningurinn við
Saddam Hussein var aðeins á yf-
irborðinu og byggðist á hræsni
og hræðsluáróðri.“
Sá orðrómur hefur einnig
komist á kreik að háttsettir
íraskir embættismenn hafi gert
samkomulag við Bandaríkja-
menn og þar með gerst sekir um
landráð.
Margir telja að viðbrögð
írasks almennings ættu að verða
öðrum arabískum einræðisherr-
um víti til varnaðar. „Hið breiða
bil á milli stjórnvalda og al-
mennings hlýtur að valda arab-
ískum leiðtogum þungum
áhyggjum. Það er þó alls ekki ör-
uggt að þeir læri af reynslunni,“
sagði egypskur stjórnmála-
fræðingur. Það fer ekki á milli
mála að margir telja sig hafa
verið illa svikna af íraska ein-
ræðisherranum. „Það svíður
sárt að þurfa að horfa upp á
þetta því þó Saddam Hussein
hafi verið harðstjóri var hann
einn af fáum arabískum leiðtog-
um sem þorðu að bjóða Vestur-
löndum birginn“ sagði stjórn-
málafræðingurinn.
Viðbrögðin við endalokum
stjórnartíðar Saddams hafa ekki
eingöngu verið neikvæð. Margir
telja að bjartari tímar séu fram
undan og vonast til þess að fall
harðstjórans muni verða til þess
að lýðræði verði komið á víðar á
svæðinu. „Þetta eru skilaboð til
Arabaríkja og gæti markað upp-
hafið að miklum umbótatímum á
Miðausturlöndum. Án hjálpar
vestrænna ríkja munu umbætur
aldrei eiga sér stað“ sagði lí-
banskur hjartalæknir. ■
Reiði og undrun
yfir falli Bagdad
Fall Bagdad hefur vakið hörð viðbrögð meðal Araba. Margir hafa lýst
yfir undrun og reiði vegna veikrar mótspyrnu Íraka en aðrir fagna og
vona að bjartari tímar séu fram undan í Miðausturlöndum.
UNDRUN OG VANTRÚ
Arabar um allan heim söfnuðust fyrir framan sjónvarpsskjái í verslunum, á kaffihúsum og
heimilum og fylgdust í forundran með því hvernig bandarískar hersveitir ferðuðust óáreitt-
ar um höfuðborg Íraks.
SADDAM Í FÓTSPOR LENÍNS
Líbanskur kennari líkti falli Bagdad
og endalokum stjórnartíðar Saddams
Husseins við fall Sovétríkjanna sálugu.
„Þeir sem steyptu styttunni af Lenín af
stalli sínum fyrir pepsí og hamborgara
fengu að finna fyrir hungrinu síðar og
iðruðust þá gjörða sinna.“