Fréttablaðið - 13.09.2003, Blaðsíða 19
20 13. september 2003 LAUGARDAGUR
Við berum höfuðið hátt í samfé-lagi þjóða, förum geyst, kaup-
um banka um heim allan, verslun-
arkeðjur og fótboltafélög... augljóst
er að við þurfum að hafa eitthvað
sterkt merki eða tákn fyrir okkar
gjaldmiðil,“ segir Ragnar Gunnars-
son, viðskipta- og markaðsstjóri.
Að viðhalda sjálfstæðinu
Hann segir Íslendinga ekki geta
verið minni en aðra í þessum efnum
– allir sterkustu gjaldmiðlar heims;
dollarinn, jenið og pundið ... öll hafi
þau sérstök tákn. Hvers vegna ekki
íslenska krónan sem er bara með
sitt kr. – sem jafnvel gæti valdið
misskilningi í tengslum við ákveðið
íþróttafélag Vestur í bæ.
Í nýju blaði um hönnun sem aug-
lýsingastofan Fíton hefur gefið út
gefur að líta ýmsar útfærslur og
hugmyndir sem gætu leyst þessa
klemmu sem íslensk þjóð er í varð-
andi þessa átakanlegu vöntun.
„Þetta er annað blaðið sem við
gefum út,“ segir Ragnar. „Það er
auðvitað um okkur og það sem við
erum að gera en jafnframt almennt
um markaðsmál, hönnun og auglýs-
ingar. Við gefum okkar hönnuðum
lausan tauminn, þeir fá að vinna til-
tekið verkefni án þess að hafa
kúnna á bakinu. Í fyrra blaðinu var
þemað nýtt nafn og nýr fáni fyrir
Ísland. Nú er það gjaldmiðillinn,“
segir Ragnar. Greinilegt er að Fíton
horfir til þjóðernisins í þessum
þönkum öllum. „Fáránlegt að svona
þjóð eins og okkar eigi ekki sterkt
merki fyrir okkar „sterka“ gjald-
miðil.“
Ragnar segir að blaðið og hug-
myndirnar hafi ekki enn verið lögð
fyrir Seðlabankann en það hljóti að
vera næsta skref. Hann segir sér-
stakt tákn gjaldmiðilsins geta gagn-
ast þjóðinni vel við markaðssetn-
ingu þjóðarinnar, ekki síst nú á tím-
um þegar fjöldi Evrópuþjóða sé að
steypast í eitt og sama mótið hvað
þetta varðar með evrunni. „Þetta er
þáttur í að viðhalda okkar sjálf-
stæði og gerir okkur sterkari gagn-
vart evrunni.“
Einföldustu hugmyndirnar
vandfundnar
„Okkur fannst þetta athyglis-
verð pæling, af hverju gjaldmiðill-
inn hefur ekkert tákn,“ segir Halla
Helgadóttir, grafískur hönnuður,
sem hefur haft yfirumsjón með
þessu verkefni. Fítons-fólkið hóf
þegar í vor að leggja grunn að
þessu verkefni og hefur starfað að
því í sínum eigin tíma.
„Við höldum reglulega fagfundi
þar sem við tökum fyrir mismun-
andi mál. Við skoðuðum merki ann-
arra gjaldmiðla svo sem jenið, doll-
arann og pundið, söguna að tilurð
þeirra og ýmsar kenningar.“
Þeir Jón Ari Helgason og Vil-
helm Anton Jónsson (Villi „naglbít-
ur“) tóku svo saman þessar hugleið-
ingar og settu í grein sem birtist í
blaði Fítons. Tíu hönnuðir starfa
hjá Fítoni og flestir tóku þeir
þátt með einum eða öðr-
um hætti.
Halla segir tals-
vert mál að hanna góð
merki og að þetta sé
alveg sérstök grein
innan auglýsinga-
fræðinnar. „Eitt erfiðasta verkefni
sem hönnuður fær er að gera
merki. Þau eru oft svo einföld og
fólk dregur kannski þá álykt-
un að þar með séu þau auð-
veld í hönnun. Svo er alls
ekki. Bestu og einföld-
ustu hugmyndirnar eru
oft vandfundnar.“
Þjóðlegur undirtónn
Í blaði Fítons kennir ýmissa
grasa, til dæmis er velt upp spurn-
ingunni um tilurð merkis pesetans,
pundsins og jensins auk dollarans.
Leiddar eru fram á sjónarsviðið
kenningar sem sumar hverjar
hljóta að teljast hæpnar. Sagt er að
í raun sé fátt eitt vitað um upp-
runann. Ein er U.S.-kenningin sem
Fítonsmönnum þykir ekki trúverð-
ug en að einfaldega sé sett grannt U
yfir S sem eigi að tákna United
States. Önnur er Uncle Sam-kenn-
ingin sem gengur út á það sama
nema að hér sé um skammstöfun á
Uncle Sam að ræða. Þá er áttu-
kenningin leidd fram á sjónarsvið-
ið: $ sé í raun stílfærðing á númer-
inu átta sem stóð fyrir „Piece of
eight“ sem var heiti á spænskri
mynt sem síðar varð dollari.
En hér á síðunni eru hugmyndir
hönnuðanna að nýju tákni fyrir
krónuna gömlu, sem er náttúrlega
dönsk að ætt og uppruna. Dæmi nú
hver fyrir sig.
jakob@frettabladid.is
Auglýsingastofan Fíton gefur árlega út blað sem ætlað er faglegri umræðu um markaðs- og auglýsingamál.
Í ár var þemað sjálf krónan. Gjaldmiðill þessarar stoltu þjóðar hefur ekkert sérstakt einkennismerki, sem má heita ótækt.
● KRÓNAN OG FISKURINN
Hér er vísað til þess að fiskveiðar hafa lengi verið
undirstaða lifibrauðs Íslendinga, myndir af fiskum
og sjávardýr séu á myntinni og því ekki að ganga
skrefið til fulls og hafa táknið stílfærða útgáfu á
formi fisksins. Höfundur hugmyndarinnar segir
þetta túlkun á því sem raunverulega liggur að
baki hinni sönnu merkingu fjármagnsins.
(Höfundur: Anna Karen)
● ISK
Við hönnun merkisins var leitað í upp-
runann en orðið króna þýðir kóróna. Tekið
var mið af því að auðvelt væri að hand-
skrifa merkið og laga það að leturgerðum.
(Höfundur: Jari)
Krónan þarf tákn
● ISK-KRÓNA
Hér er vísað til meginforma stafanna ISK.
(Höfundur: Alli)
● HIN KLOFNA KRÓNA
Höfundur þessarar hugmyndar heldur því fram að landfræðilega, hug-
myndalega og pólitískt sé Ísland klofið land. Í tákninu geti endurspeglast
von þjóðarinnar og trú á íslensku krónunni í „ólgusjó alþjóðaviðskipta“.
(Höfundur: Ingólfur)
● FÉ
Merking hugtaksins fjár er
fé, kindur, sem hefur hald-
ið lífinu í þessari þjóð frá
örófi alda. Hér fer
danska krúnan út fyrir
hina sönnu íslensku
fjalldrottningu. Og
lagðar eru til nýjar
grunneiningar fjár: Í
einni á eru tíu lömb. Tíu
ær þarf í einn hrút og tíu
hrútar gera svo eina kró.
Milljón lömb gera eina rétt.
(Höfundur: Bjössi)
● ALIN
Gömul mælieining sem fylgt hefur þjóðinni um aldir. Vaðmál var
mælt í álnum og var gildur gjaldmiðill áður fyrr. Að komast í álnir
er orðtak sem enn lifir. Aukaskýring merkisins er að frá olnboga að
fingurgóm er ein alin og sú er ástæðan fyrir vinklinum í tákninu a.
(Höfundur: Jón Ágúst)
● ISK, ÍSLENSK KRÓNA
K fyrir „króna“ með strikum undir sem
tilvísun í dollarann, jenið og pundið.
(Höfundur: Finnur)
● KR-KRÓNAN
Merkið sameinar bókstafina k og r sem
eru nú þegar notaðir sem tákn fyrir
krónuna. Stafirnir renna saman í eitt og
mynda einfalt og sterkt form sem er til
þess fallið að undirstrika stöðugleika.
(Höfundur: Halla)
RAGNAR
GUNNARSSON
Segir að enn sem
komið sé hafi hug-
myndirnar ekki verið
lagðar fyrir Seðla-
bankann.
HALLA
HELGADÓTTIR
Segir það að
hanna lógó eða
merki eitthvert það
snúnasta sem
hönnuðir fást við.