Fréttablaðið - 08.11.2003, Blaðsíða 10

SJÓMANNAAFSLÁTTUR Ef hafa má
fyrir satt að útvegsmenn og sjó-
menn séu sammála um fátt er þó
eitt sem þeir geta sameinast um:
andstöðu við það að sjómanna-
afsláttur verði lagður niður. Þegar
Geir H. Haarde fjármálaráðherra
orðaði það á dögunum að réttast
væri að leggja afsláttinn af og láta
útvegsmönnum og sjómönnum
eftir að koma sér saman um þenn-
an hluta af kjörum sjómanna var
samhljómur í yfirlýsingum for-
ystumanna hvort tveggja útvegs-
manna og sjómanna. Þeir mæltu
allir gegn því.
Hagsmunirnir eru heldur ekki
litlir. Sjómannaafsláttur kostar
ríkissjóð rúman milljarð króna ár
hvert, sjómenn vilja ekki verða
fyrir skaðanum og það væri dýrt
fyrir útvegsmenn að bæta sjó-
mönnum tekjutapið.
Verulegar fjárhæðir
Það munar um sjómanna-
afsláttinn. Hvort tveggja fyrir
sjómenn og ríkissjóð að ógleymdu
því að hann kemur útvegsmönn-
um til góða.
Sjómannaafslátturinn nemur
728 krónum dag hvern. Sjómaður
sem er lögskráður 245 daga á ári
eða fleiri fær sjómannaafslátt
fyrir alla daga ársins. Afsláttur-
inn einn og sér nemur 265.720
krónum og lækka skattar sem því
nemur. Ef sjómannaafsláttarins
nyti ekki við þyrftu sjómenn að
hafa tekjur upp á um 430.000
krónur aukalega til að fá jafn mik-
ið útborgað og nú er. Flesta munar
um svona upphæðir.
Það munar líka um sjómanna-
afsláttinn fyrir ríkissjóð. Í ár er
áætlað að sjómannaafslátturinn
nemi 1.100 milljónum króna sem
skila sér ekki í ríkissjóð í formi
tekjuskatts. 1.100 milljónir eru
kannski ekki stór hluti af áætluð-
um rúmlega 270 milljarða króna
tekjum ríkissjóðs í ár en ef þetta
væri yfirfært á vinnudaga sam-
svarar það einum og hálfum degi,
að því gefnu að unnið sé allan árs-
ins hring.
Útvegsmenn njóta góðs af
Útvegsmenn hafa löngum ekki
viljað kannast við það opinberlega
að sjómannaafslátturinn komi
þeim nokkuð við. Þeir hafa sagt
þetta mál sjómanna og ríkisins
sem komi þeim alls ekki við. Sag-
an sýnir annað, sömuleiðis áhrif
sjómannaafsláttar á laun sjó-
manna og starfsval.
Þegar sjómannaafsláttur var
tekinn upp á sínum tíma var hann
hugsaður sem þátttaka ríkisins í
launakostnaði útgerðarinnar. Á
þeim tíma gátu útvegsmenn ekki
boðið sjómönnum betri laun en
svo að illa gekk að manna mörg
skip. Sögulega er sjómanna-
afsláttur því hreinn og klár ríkis-
stuðningur við útgerðina.
Þó laun sumra sjómanna séu
með mun betra móti en áður
breytir það því ekki að sjómanna-
afslátturinn gerir það að verkum
að þeir hafa meiri hagsmuni af
því að vera á sjó en ella. Sjómaður
sem fer í vinnu í landi þarf að
hafa nær hálfri milljón króna
meira í laun í landi en á sjó til að
fá ekki minna útborgað en áður.
Því ræður sjómannaafslátturinn,
sem í raun samsvarar launum upp
á 430.000 krónur á ári eins og áður
segir.
Ef kostnaðurinn við sjómanna-
afslátt færðist yfir á útgerðirnar
þyrfti launakostnaður þeirra að
hækka um nær tvo milljarða
króna ef sjómenn ættu að halda
sömu tekjum eftir skatta. Til að
vinna upp sameiginlegan skatta-
afslátt sjómanna upp á 1.100 millj-
ónir þyrftu laun þeirra að hækka
um tæpar 1.800 milljónir króna.
Þetta er upphæð sem útvegsmenn
hafa fæstir nokkurn áhuga á að
taka á sig og sjómenn virðast ekki
hafa mikla trú á að þeir sæki til
útgerðanna.
Lítið breyst hingað til
Það hefur gerst af og til undan-
farin ár að rætt hefur verið um að
afnema sjómannaafsláttinn. Yfir-
lýsingar Geirs H. Haarde á dög-
unum og viðbrögð forystumanna
sjómanna og útvegsmanna í kjöl-
farið eru einfaldlega síðasta birt-
ingarmynd þeirrar umræðu.
Hingað til hefur ekkert orðið úr
því að sjómannaafsláttur yrði af-
numinn. Hefur það litlu breytt
hver hefur vakið máls á því. Sjálf-
ur hefur fjármálaráðherra talað
fyrir þessu opinberlega áður. Þá
varð ekkert úr breytingum. ■
10 8. nóvember 2003 LAUGARDAGUR
■ Evrópa
RÁNDÝR SAFÍR
Þetta hálsmen, skreytt safír frá Búrma og
demanti, verður boðið upp hjá Christie’s á
næstunni. Hálsmenið er verðlagt á eina
milljón dollara.
Stjórnmálaleiðtoginn Pauline Hanson:
Leyst úr fangelsi
BRISBANE, AP Pauline Hanson, fyrr-
um stjórnmálaforingja í Ástralíu,
var sleppt úr fangelsi eftir að
áfrýjunarréttur ógilti dóm sem
hún hlaut vegna fjársvika. Han-
son var fundin sek um fjársvik í
sumar og dæmd í þriggja ára
fangelsi. Hún hafði því setið inni í
77 daga þegar dómurinn var ógilt-
ur. Hanson sagði að tiltrú hennar
á ástralskt réttarkerfi væri nær
horfin eftir þessa reynslu.
„Þetta hefur verið skelfileg
lífsreynsla og sársaukafull. Ég
get ekki skýrt að fullu hver áhrif
þetta hefur haft á mig,“ sagði
Hanson þegar hún gekk út úr
fangelsinu í gærmorgun.
Þegar Hanson var spurð hvort
hún ætlaði í stjórnmálin aftur
svaraði hún, „Nei, því fer víðs-
fjarri.“
Pauline Hanson er 49 ára. Hún
var sakfelld 20. ágúst fyrir að
hafa árið 1997, skráð stjórnmála-
flokk sinn „Ein þjóð“, með ólög-
mætum hætti og síðan krafist
þess að ríkið greiddi flokknum
500 þúsund ástralska dollara í
styrk eða sem nemur rúmum 25
milljónum króna.
David Ettridge, sem stofnaði
flokkinn ásamt Hanson, var ein-
nig sakfelldur í ágúst síðastliðn-
um. Dómurinn yfir honum var
líka ógiltur. ■
Þegar útgerðarmenn
og sjómenn sammælast
Fyrir sjómann sem nýtur fulls sjómannaafsláttar gæti afnám hans numið því að sjómaðurinn
yrði af tekjum upp á rúmar 400.000 krónum árlega. Fjármálaráðherra vill afnema afsláttinn og
láta sjómönnum og útvegsmönnum eftir að semja um hvernig bregðast eigi við því.
UPPRÆTTI KLÁMHRING Þýska
lögreglan segist hafa upprætt fjöl-
mennan barnaklámhring. Ráðist
var til inngöngu í rúmlega 30 íbúð-
ir í Munchen og nágrenni í vik-
unni. Að minnsta kosti 12 manns
voru handteknir og hald lagt á
tölvubúnað og þúsundir tölvudiska
með barnaklámi.
EFTIRLITSMENN TIL ÍRAKS Utan-
ríkisráðherra Rússlands hvatti til
þess að vopnaeftirlitsmönnum
Sameinuðu þjóðanna yrði leyft að
starfa á ný í Írak. Rússar sem
voru andvígir innrás Bandaríkja-
manna, hafa ítrekað bent á að
Bandaríkjamenn hafi engin ger-
eyðingarvopn fundið í Írak. Ógn af
meintum vopnum Saddams hafi þó
verið meginrökstuðningur Banda-
ríkjanna fyrir innrásinni. ■
ÍSAFJÖRÐUR
Ísafjarðarbær sparar allt að 15 milljónir
króna á árinu vegna lítilla anna í snjó-
mokstri.
Ísafjörður:
Spara vegna
snjóleysis
VEÐURFAR Milt tíðarfar á Vestfjörð-
um síðasta árið hefur sparað Ísa-
fjarðarbæ umtalsverðar fjárhæð-
ir, að því er fram kemur á vest-
firska fréttamiðlinum bb.is.
Bæjarfélagið áætlar 19 millj-
óna króna útgjöld vegna snjó-
moksturs, enda er svæðið þekkt
fyrir snjóþyngd. Það sem af er ár-
inu hefur einungis fjórum til
fimm milljónum króna verið varið
í snjómokstur og þar sem háanna-
tími moksturs er vanalega fyrri
hluta árs er útlit fyrir umtalsverð-
an sparnað. Bb.is hefur eftir Sig-
urði Mar Óskarssyni bæjartækna-
fræðingi að aukinn kostnaður við
viðhald gatna komi á móti. Þó sé
sparnaður í heildina af hinni
mildu tíð fyrir vestan. ■
LAUS ÚR PRÍSUNDINNI
Synir Pauline Hanson tóku á móti henni
þegar Hanson var sleppt úr fangelsi eftir
77 daga.
Fréttaskýring
BRYNJÓLFUR ÞÓR
GUÐMUNDSSON
■ fjallar um sjómannaafslátt og hug-
myndir um að leggja hann af.
RÉTTUR TIL
SJÓMANNAAFSLÁTTAR:
„Maður, sem stundar sjómennsku á ís-
lensku skipi eða skipi sem gert er út af
íslensku skipafélagi, skal njóta sérstaks
afsláttar, sjómannaafsláttar, sem koma
skal til frádráttar reiknuðum tekjuskatti af
þeim launum sem hann hafði fyrir sjó-
mannsstörf.“
SJÓMANNAAFSLÁTTUR
Dag hvern: 728 krónur
Mest á ári: 265.720 krónur
VIÐ BORÐSTOKKINN
Verði sjómannaafsláttur lagður af rennur meirihluti af tekjum sjómanna í ríkissjóð. Þeir
óttast að sá tekjumissir verði ekki bættur af útvegsmönnum.
GEIR H. HAARDE
Ítrekaði fyrir nokkru þá afstöðu sína að leggja ætti sjómannaafslátt af. Þegar hann hefur
minnst á þetta áður hefur ekkert orðið af því.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/
VI
LH
EL
M
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/
VI
LH
EL
M