Fréttablaðið - 17.01.2004, Blaðsíða 11

12 17. janúar 2004 LAUGARDAG
■ Andlát
■ Afmæli
Rússneskar herdeildir frelsuðuVarsjá, höfuðborg Póllands, und-
an hernámi Þjóðverja þann 17. janú-
ar 1945. Loftárás Þjóðverja á borg-
ina þann 1. september 1939 markaði
upphaf seinni heimsstyrjaldarinnar
þannig að Varsjá hafði verið vígvöll-
ur og í brennidepli allt frá stríðs-
byrjun.
Umsátur þýska hersins, sem
fylgdi í kjölfar árásarinnar, kostaði
tugi þúsunda Pólverja lífið og sögu-
frægir staðir og byggingar voru lögð
í rúst. Borgarbúar voru rafmagns-,
vatns- og matarlausir og gáfust upp
27. september.
Það var í ágúst árið 1944 sem
Rússar fóru að hrekja Þjóðverja í
vesturátt og tóku stefnuna á Varsjá.
Pólska heimavarnarliðið óttaðist að
Rússarnir myndu ekki aðeins flæma
Þjóðverjana á braut heldur leggja
borgina undir sig í framhaldinu. Pól-
verjar gerðu því uppreisn í von um
að geta frelsað borgina sjálfir með
fulltingi bandamanna.
Rússarnir sátu hins vegar hjá og
leyfðu Þjóðverjum að brjóta and-
spyrnuna niður áður en þeir blönd-
uðu sér í málið þannig að það var
hægðarleikur fyrir Stalín að gera
Pólland að leppríki að stríðinu loknu.
Íbúar Varsjár voru um það bil 1,3
milljónir fyrir stríð en þegar Rúss-
arnir komu voru ekki nema 153.000
manns eftir. ■
Ingimundur Kristjánsson, Yrsufelli 5,
Reykjavík, lést föstudaginn 9. janúar.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey.
Kristín Þorsteinsdóttir, Skúlagötu 40, lést
miðvikudaginn 14. janúar.
Rósa Ingibjörg Jafetsdóttir, Erluhrauni 6,
Hafnarfirði, lést þriðjudaginn 13. jan-
úar.
Þorsteinn Sveinsson, Jakaseli 26, Reykjavík,
lést miðvikudaginn 14. janúar.
Þórarinn Magnússon, frá Hátúnum, lést
miðvikudaginn 14. janúar.
13.30 Ólöf Jónsdóttir, Heiðarvegi 3, Sel-
fossi, verður jarðsungin frá Sel-
fosskirkju.
14.00 Gunnar Guðlaugsson, Hnaukum,
Álftafirði, verður jarðsunginn frá
Djúpavogskirkju.
14.00 Kristín Ólafsdóttir, Túngötu 37,
Tálknafirði, verður jarðsungin frá
Tálknafjarðarkirkju.
14.00 Óskar Andri Sigmundsson verð-
ur jarðsunginn frá Ísafjarðarkirkju.
14.00 Ragnar Júlíus Sigfússon frá
Skálafelli verður jarðsunginn frá
Hafnarkirkju.
14.00 Sigurður B. Guðnason frá Sand-
gerði, Hörðalandi 10, Reykjavík,
verður jarðsunginn frá safnaðar-
heimilinu í Sandgerði.
JIM CARREY
Maðurinn með gúmmíandlitið fæddist á
þessum degi árið 1962.
17. janúar
■ Þetta gerðist
1806 James Madison Randolph, ba
barn Thomas Jefferson, for
Bandaríkjanna, verður fyrsta ba
til að fæðast í Hvíta húsinu.
1893 Liliuokalani, drottning á Hawaii
salar sér krúnunni vegna þrýst
frá eigendum sykurekra og
skiptajöfrum.
1916 Samband atvinnugolfspilara
stofnað í New York.
1945 Sænski sendifulltrúinn Raoul W
lenberg, sem bjargaði þúsund
gyðinga í seinni heimsstyrjöld
hverfur á meðan hann er í vö
Rússa.
1946 Öryggisráð Sameinuðu þjóða
kemur saman í fyrsta sinn.
1991 Bandarísk Patriot-flaug skýtur n
fyrstu Scud-flaug Íraka.
1995 Rúmlega 6.000 manns farast í
stiga jarðskjálfta sem skók Kob
Japan.
2000 Lyfjafyrirtækin Glaxo Wellcome
SmithKline Beecham tilkynna áf
um samruna sem felur í sér stof
stærsta lyfjafyrirtækis í heimi.
RÚSTIR HÖFUÐBORGAR
Roman Polanski fjallaði um hernám
Varsjár í mynd sinni The Pianist. Rússar
frelsuðu borgina á þessum degi 1945.
Rússar ná Varsjá
VARSJÁ FRELSUÐ
■ Rússneski herinn náði höfuðborg
Póllands úr klóm Þjóðverja. Borgin var
rústir einar eftir árás, umsátur og hersetu
Þjóðverja og mannfall meðal óbreyttra
borgara var gríðarlegt.
17. janúar
1945
Smári Geirsson, bæjarfulltrúi í Fjarða-
byggð, er 53 ára.
Sigurjón M. Egilsson blaðamaður er 50
ára.
Tryggvi Þór Herbertsson hagfræðingur
er 41 árs.
Hugrakkur eins og ljón,
kænn eins og refur
Hann er almennt bara einstaktljúfmenni og hefur alltaf ver-
ið,“ segir Þórarinn Eldjárn rithöf-
undur um afmælisbarn dagsins,
Davíð Oddsson forsætisráðherra,
formann Sjálfstæðisflokksins og
skáld, sem er 56 ára í dag.
Davíð varð borgarstjóri í
Reykjavík árið 1982, aðeins 32
ára, og hélt því embætti í níu ár,
allt þar til hann varð forsætisráð-
herra árið 1991. Davíð hefur því
verið forsætisráðherra í tæp
þrettán ár, lengst allra kjörinna
vestrænna þjóðarleiðtoga sem nú
eru við völd, en nú lítur út fyrir að
þetta verði síðasti afmælisdagur
hans í embætti, að minnsta kosti í
bili.
Þrátt fyrir að Davíð sé langt í
frá óumdeildur, eins og sést í
skoðanakönnunum, voru þeir sem
Fréttablaðið hafði samband við
sammála um ljúfmennsku hans og
afburðahæfileika til stjórn-
málaforystu.
„Davíð Oddsson er tvímæla-
laust merkasti stjórnmálamaður
sem Íslendingar hafa átt. Ég ber
mesta virðingu fyrir hans ein-
földu og skýru sýn sem felst í því
að hann vill fyrst og fremst auka
svigrúm og gildi einstaklinganna í
landinu,“ segir Ásdís Halla Braga-
dóttir, bæjarstjóri í Garðabæ.
„Umfram allt er Davíð óvenju
heilsteyptur einstaklingur sem
kemur til dyranna eins og hann er
klæddur. Hann er ekki búinn til af
ímyndarsérfræðingum eða skoð-
anakönnunum en dapurlegustu
stjórnmálamennirnir eru þeir
sem aldrei taka af skarið af ótta
við að ögra einhverjum.“
„Afmælisósk mín til Davíðs er
að hann haldi áfram að veita þjóð-
inni forystu, því ekki er vanþörf
á,“ segir Hannes Hólmsteinn Giss-
urarson prófessor. „Þetta er ein-
dregin ósk mín og margra ann-
arra.“ Um persónu Davíðs segir
Hannes að um sé að ræða óvenju-
legan mann með venjulegar skoð-
anir. „Hann er frjálslyndur íhalds-
maður í eðli sínu og hlynntur forn-
um gildum fjölskyldu og kirkju.
Hann hefur þá eiginleika sem
Macchiavelli sagði lýsa góð
forystumönnum, að vera hugra
ur eins og ljón og kænn eins
refur, því hann er mjög snjall le
andi á vellinum. Þeir sem þek
Davíð vel vita hversu vel innræ
ur hann er og ljúfur og því be
sem ég hef kynnst honum, því b
ur líkar mér við hann. Ég ef
ekki um að dómur sögunnar á e
ir að vera sá að hér fari einn me
leiðtogi sem við höfum átt.“ ■
Músunum úthýst eftir viðgerðir
Tilhlökkunin er mikil hjá okk-ur,“ segir Saga Jónsdóttir,
leikari hjá Leikfélagi Akureyrar.
Nú í lok mánaðarins standa vonir
til þess að hún og annað starfsfólk
leikfélagsins fái að nýju gamla
Samkomuhúsið, sem í vetur hefur
gengið í gegnum miklar breyting-
ar.
„Við höfum starfað í allan vet- ur á Smíðaverkstæði Leikfélags-
ins, sem er ekki mjög gott hús-
næði, bæði kalt og ekki mjög hent-
ugt til æfinga. En við höfum látið
okkur hafa það.“
Fyrir leikarana munar sjálf-
sagt mest um nýju búningsher-
bergin. Þau gömlu voru rifin nið-
ur, „enda héldu þau hvorki vatni
né vindum, og alls ekki músum.
Það var ansi mikið af músum að
trítla yfir lappirnar á okkur þar“.
Einnig hefur verið sett lyfta í
húsið, sem breytir miklu fyrir þá
sem hafa átt í erfiðleikum með að
komast upp brattan stigann.
„Svo er búið að breyta bæ
miðasölunni og veitingaaðst
unni. Þetta verður allt annað.“
Æfingar eru þegar hafnar
Draumalandinu, nýju leikriti e
Ingibjörgu Hjartardóttur, s
frumsýnt verður í byrjun mars
„Þetta er spennusaga úr nút
anum,“ segir Saga, sem er
leikenda ásamt þeim Skúla Gau
syni, Hildigunni Þráinsdóttur
Þráni Karlssyni. Leikstjóri er Þ
steinn Bachmann. ■
■ Jarðarfarir
Afmæli
DAVÍÐ ODDSSON
■ er 56 ára í dag. Samkvæmt stjórnar-
sáttmála er þetta síðasti afmælisdagur
hans í embætti.
Leikhús
LEIKHÚS Í ENDURNÝJUN
■ Samkomuhúsið á Akureyri hefur verið
lokað í vetur vegna viðgerða og endurbóta. Á
meðan hafa leikarar Leikfélags Akureyrar
notast við Smíðaverkstæðið til æfinga.
SAMKOMUHÚSIÐ Á AKUREYRI
Verður opnað 6. mars eftir miklar endurbætur á húsinu með frumsýningu á nýju íslensku
leikriti.
SAGA JÓNSDÓTTIR
„Mikil tilhlökkun.“
DAVÍÐ ODDSSON
Á árum sínum sem forsætisráðherra hefur hann einnig gefið út smásagnasöfnin Nokkrir góðir dagar án Guðnýjar og Stolið frá höfun
stafrófsins.