Tíminn - 02.08.1972, Page 9

Tíminn - 02.08.1972, Page 9
Miðvikudagur 2. ágúst 1972 TÍMINN 9 Útgefandi: Fra'msóknarflokkurínn Framkvaemdastjóri: Kristján Benediktsson. Ititstjórar: Þór-x;:S;: ZOíÍÍ arinn Þórarinsson (ábm.), Jón Helgason, Tómas Karlsson Andrés Kristjánsson (ritstjóri SunnudagsblaOs Tlmáns) Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislasoni, ■ Ritstjórnarskrifý:;:;:!:;: stofur í Edduhúsinu við Lindargötu, símar 18300-18306^^; Skrifstofur i Bankastræti 7 — afgreiðslusfmi 12323 — auglýs-;;;:;:;:;;; ingasimi 19523. Aðrar skrifstofurrsimi 18300. Áskriftargjald;;;;;;;;;;; 225 krónur á mánuði innan lands, i lausasölu 15 krónur ein takið. Blaðaprent h.f. Fólkið, sem Mbl. minnist ekki d í landinu munu nú vera um 15 þúsund elli- og örorkulifeyrisþegar. Kjör þessa fólks hafa ver- ið mjög misjöfn. Margir ellilifeyrisþegar hafa ágæta afkomu, en á undanförnum árum hafa kjör ýmissa þeirra verið svo bág, að jaðrað hefur við þjóðarhneyksli. Kjör ellilifeyrisþega hafa ráðizt af þvi i hvaða starfsstéttum menn hafa starfað ævidag sinn og hve öflugur og gróinn lifeyrissjóður stéttar þeirra hefur verið. En þeir, sem bezt settir eru i þessu tilliti, eins og t.d. opinberir starfsmenn,sem verið hafa i efri launaflokk- um, þurfa sannarlega ekki að kvarta þegar til ýmissa annarra jafnaldra þeirra er litið. A ldraðir opinberir starfsmenn njóta t.d. fullr- ar verðtryggingar á lifeyri sinum, sem skatt- þegnar landsins greiða. Þeir fá 60% af þeim launum, sem greidd eru i þeim launaflokki er þeir voru i siðast og hækki starfsstétt þeirra i launaflokki njóta þeir þeirrar hækkunar að auki. Með þeim flokkatilfærslum, sem urðu hjá opinberum starfsmönnum og umtalsverðum launahækkunum sl. 2 ár, hafa kjör fjölmargra ellilifeyrisþega stórbatnað. Má nefna dæmi þess, að sumir hafi nú laun, sem hafi meiri kaupmátt, en þeir nutu nokkru sinni á ævi sinni. Þetta er ekki dregið fram her til að halda þvi fram, að þessi laun séu of há eða óverðskulduð, eða að þetta fólk sé of vel haldið. Alls ekki. Hins vegar er á þetta drepið til að benda á þann mikla mismun, sem er á kjörum og réttarstöðu ellilifeyrisþega gagnvart okkar flókna lifeyris- sjóðakerfi eftir þvi i hvaða stétt menn hafa starfað, þvi þetta fólk hefur allt ski’Iað þjóð- félaginu ómetanlegu starfi, sem þakka ber og virða. Það voru þúsundir ellilifeyrisþega, sem litið annað höfðu fyrir sig að leggja annað en hinn almenna ellilifeyri almannatryggingakerfis- ins. Hann var orðinn svo lágur undir lok „við- reisnar”, að það viðurværi var ekki unnt að flokka undir neitt annað en ómannúðlega með- ferð á gamalmennum. Núverandi rikisstjórn var staðráðin i þvi að jafna kjör gamla fólksins og þess vegna hefur hún tekið upp tekjutryggingu, sem er nú 22 þúsund krónur á mánuði fyrir hjón. Það fólk, sem nýtur þessarar tekjutrygging- ar á þessu ári telur hvorki meira né minna en 4 þúsund manns. Þetta fólk fékk ekki neinar skattaálögur frá núverandi rikisstjórn, heldur stórkostlegar kjarabætur. En það er ekki um þetta fólk, sem Mbl. skrifar. Þessi stóri hópur er gleymdur i þeim herbúðum, enda var hann það lika i 12 ár meðan Sjálfstæðisflokkurinn leiddi stjórnarsamstarfið við „tryggingaflokk- inn” innan háðsmerkja. — TK Forustugrein úr The Economist: PARÍSARVIÐRÆÐURNAR GÆTU B0RIÐ ARANGUR Bæði Rússar og Kínverjar eru hlynntir samningum JAFNVEL þó að svo ólík- lega færi, að Nixon forseti tap- aði i forsetakosningunum i nóvember, skildi hann samt eftir sig merkileg spor. Utan- rikisstefna Bandarikjanna er farin að sýna meiri merki áætlunar- og vitsmunalegrar samræmingar i skiptum við umheiminn, eins og hann er úr garði gerður, en hún hefir gert undangengin 20 ár. Nú tiðkast að taka svo til orða, að ekki sé nema einn alvarlegur hlykkur á sléttum hring þeirra millirikjasam- skipta, sem Nixon forseti hefir efnt til umhverfis hnöttinn, og hann sé i Vietnam. Þetta má til sanns vegar færa, ef sleppt er smá misfellum á stöku stað eins og i Egyptalandi og Ind- landi. Spurningin er svo, ’ hvorl þessi hringur greiði fyrir lausn Vietnamvandans eða Vietnam eyðileggi hringinn. Parisarviðræðurnar hófust aftur tveimur mánuðum eftir að sókn Norður-Vietnama batt enda á þær i bili, og segja mætti, — lágt að visu, — að samningaöflin, sem Nixon hefir leyst úr læðingi, kunni að reynast Hanoimönnum um megn. VITASKULD ákvaröa Norð- ur-Vietnammenn þetta sjálfir, og gerðu meira að segja, þó að Sóvétmenn og Kinverjar hættu allri aðstoð við þá. Jafn- vel þó að til þess kæmi yrði her Suður-Vietnama sennilega ekki fær um að ganga milli bols og höfuðs á her Norður- Vietnama, en það væri eina leiðin til að svifta Le Duan og Truong Ching og félaga ákvörðunarvaldinu. Raunar munu hvorki Kin- verjar né Sovétmenn hætta á þær svikaásakanir, sem óhjá- kvæmilega dyndu á þeim ef þeir hættu aðstoð sinni. Kin- verjar senda enn létt vopn suður yfir landamærin og eru reiðubúnir að dæla oliu i bráðabirgðaplaströrin, sem Norður-Vietnamar eru að reyna að leggja frá landa- mærunum til Hanoi. Og enn eru nokkrir rússneskir skrið- drekar á leiðinni eftir járn- brautunum i Kina. Nixon hefir þó gefið báðum hinum kepp- andi verndurum Norður- Vietnam ástæðu til að hafa aö- stoðina ekki meiri en svo, að rikisstjórnin i Hanoi sann- færist um, aö hún geti ekki unnið sigur i styrjöldinni með þeim aðferðum, sem hún nú beitir — eða árás með hefð- bundnum vopnum — en senni- lega á hún ekki á öðru völ eins og komið er. NIXON hefir lánazt þaö, sem John Kennedy eða Lyndon Johnson gátu hvorugur komið til leiðar, eða að sannfæra Rússa og Kinverja um, aö þeir hafi gildari ástæðu til að óttast hvorir aðra en Bandarikin, auk þess sem Vietnamvandinn sé helzta hindrun þess, sem þeir einkum vænta sér frá Bandarikjamönnum. Kin- verjum var sagt þetta skýrt og greinilega i yfirlýsingunni, sem gefin var út i febrúar, þegar heimsókn Nixons til Kina llauk. Þar stóð, að næsta stig fjarlægingar Banda- rikjamanna frá Formósu yrði að biöa þess, að „spenna rén- aði á svæðinu”. Rússum hefir fremur verið gefið þetta i skyn en sagt ber- um oröum. Kissinger tók þó fram, þegar Nixon lauk heim- sókn sinni til Moskvu i mai, að lána frá Bandarfkjunum, sem sovézkt atvinnulif þyrfti svo mjög á að halda, væri fremur Nixon fnrspti. að vænta „eftir að sambúð okkar batnar yfirleitt”. Þannig mætast báðir bogar hringsins yfir Hanoi. Banda- rikjamenn hafa lagt duflum framan við hafnir Norður- Vietnam, verndararnir virð- ast hafa sætt sig við endur- nýjaðar loftárásir á Norður- Vietnam og nú hefir bæði Rússum og Kinverjum verið gefið til kynna, að þeim sé hagur að lausn Vietnam-máls- ins — allt skerðir þetta mögu- leika Norður-Vietnama til að halda styrjöldinni áfram. EKKI má heldur ganga fram hjá þeim fórnum, sem Norður-Vietnamar verða að færa vegna striðsins að öðru leyti. Þegar Anthony Lewis frá New York Times var á ferð i Norður-Vietnam i mai i vor sá hann sumt af hörmungun- um, sem sprengjuvarpararnir valda af mistökum, hirðuleysi og stundum jafnvel af blóð- þorsta. Hann hefir lög að mæla þegar hann segir, að þeir, sem eru andstæðir hlut- deild Norður-Vietnama i styrjöldinni, hvað þá aðrir, ættu að hafa i huga þján- ingarnar, sem fólk verður að þola fyrir þá einu sök, að lúta rikisstjórn, sem hefir sett sér það mark, að ná suðurhluta landsins undir sig með valdi. Að baki allra styrjalda vakir hin skelfandi viðleitni til að kaupa sig undan þjáningum i framtiðinni með dauða fólks og eyðileggingu heimila i nútið. Hvorugt þetta má nokkurn tima úr minni liöa. Láti Norður-Vietnamar undan þeim þrýstingi, sem þeir veröa fyrir, eiga þeir um tvær ólikar leiðir að velja. Megi marka fregnir frá Ind- landi eftir að Podgorny forseti Sovétrikjanna var þar á ferö i júni, eru óskir Rússa i ætt við vopnahléið, sem Nixon forseti stakk upp á 8. mai, þegar hann tilkynnti hafnbannið á Norður- Vietnam. Nixon hefir þrennt að bjóða Norður-Vietnömum, ef þeir taka hann á orðunum, sem hann sagði þá. Hann get- ur i fyrsta lagi aflétt hafn- banninu, i öðru lagi látið hætta loftárásunum og i þriðja lagi fallizt á að flytja burt þær 39 þúsundir bandariskra her- manna, sem ætlað er að vera áfram i Suður-Vietnam. NORÐUR-VIETNAMAR hafa einnig þrennt fram að færa. Sé talið eftir mikilvægi i hermálum en ekki stjórn- málum er fyrst að nefna skil bandariskra striðsfanga, i öðru lagi brotthvarf með her- inn frá Suður-Vietnam, án þess að heita þvi, að senda hann ekki á vettvang á ný, og i þriðja lagi að samþykkja vopnahlé undir eftirliti, þannig að þeir yrðu sekir um brot á alþjóðasamþykkt, ef þeir hæfu árásir að nýju að ári. Ef til vill snúast leyni- legar viðræður þeirra Henry Kissingers og Le Duc Tho næstu vikur einmitt um það, hvor geti fengið mest fyrir minnst i verzlun með þessi sex seljanlegu atriði. Norður-Vietnamar vona vitanlega, að Nixon sé svo mikið kappsmál að fá striðs- fangana heim fyrir kosningar, að hann sé reiðubúinn að greiða hæsta verð. Efamál er að svo sé, en hann kynni að fallast á skil striðsfanganna fyrir brottflutning siðustu bandarisku hermannanna 39 þúsund snemma á næsta ári til dæmis. Aðstoð þá, sem Suður- Vietnamar kunna að þurfa á að halda þar eftir, mætti án vandkvæða veita frá sjöunda flotanum og flugherstöðvun- um i Thailandi, auk nokkur þúsund fyrrverandi banda- riskra hermanna, sem Saigon- stjórn gæti ráðið til sin upp á kaup. Eins og sakir standa er þó sennilegra að hann haldi sig viö vopnahlé undir eftirliti — sem hann stakk upp á i mai — eða að minnsta kosti brott- flutning Norður-Vietnamhers undir eftirliti frá þeim fáu svæðum, sem hann hefir enn á valdi sinu i Suður-Vietnam. MEGINDEILAN stendur þó um, hver eigi að standa við stjórnvölinn i Saigon. Þess vegna er kaupskapurinn, sem vikið er að hér á undan, ekki aðlaðandi i augum Norð- ur-Vietnama, og þeir kunna að kjósa fremur að þræöa aðrar samningaleiðir. Þeim mistókst sóknin i ár og þvi gæti vopnahlé undir eftirliti eða brottflutningur Norður- Vietnamhers torveldað nýja sókn aö ári gegn mun djarfari her Suður-Vietnama en áður. Skipti á striðsföngum og leif- anna af bandariska hernum svifta Norður-Vietnama sið- asta áhrifamikla magnaran- um á bandariskt almennings- álit til þrýstings á valdhafann i Hvita húsinu. Norður- Vietnamar kunna þvi að taka þann kostinn að semja um höfuðtilefni styrjaldarinnar, eða með öðrum orðum þaö, hver skuli stjórna i Saigon. Anægjulegt væri, ef Nórður- Vietnamar sættu sig viö það, sem páfinn stakk upp á um daginn, eöa frjálsar, leyni- legar kosningar um allt Vietnam. Thieu forseti hefir einnig stungið upp á þessu i suðurhluta landsins. Gallinn er sá, að rfkisstjórn Noröur- Vietnam hefir aldrei sýnt minnsta vott um vilja til aö halda eðlilegar kosningar, hvað þá að þola andstöðu, sem gæfi út eigin blöð og hefði beinan aðgang að kjósendum. ÞARNA verður ekki um samkomulagsgrundvöll að ræöa, nema einhvers staðar milli tilboðs Thieu og kröfu kommúnista. Hann hefir boöið að segja af sér mánuði áður en fram fari kosningar undir eftirliti nefndar, sem Þjóð- frelsishreyfingin eigi aðild að. Þeir hafa ekki einungis krafizt Framhald á bls. 19

x

Tíminn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.