Fréttablaðið - 28.02.2004, Blaðsíða 18

18 28. febrúar 2004 LAUGARDAGUR
Diskurinn dauðvona
Flest bendir til þess að dreifingtónlistar færist alfarið yfir á
Netið og í farsíma á allra næstu
árum og að hefðbundin plötuútgáfa
líði undir lok. Þetta er ekki ein-
göngu tilfinning eða spá manna
heldur sýna staðreyndir að þessi
þróun er þegar hafin. „Hefðbundn-
um plötubúðum úti um allan heim
hefur verið lokað í stórum stíl að
undanförnu,“ segir Stefán Hjör-
leifsson, framkvæmdastjóri vefsíð-
unnar tonlist.is, en þar hefur verið
mikill uppgangur undanfarið í sölu
á tónlist á Netinu. Stefán bendir á,
máli sínu til stuðnings, að hin risa-
vaxna plötuverslanakeðja Tower
Records sé að gefa upp öndina.
„Nokkur hundruð plötubúðum er
lokað í hverjum mánuði í Banda-
ríkjunum einum enda sýna tölur að
þó að notkun eða neysla tónlistar
hafi aldrei verið jafn mikil og nú
hefur geisladiskasala aldrei verið
jafn lítil og nú á heimsvísu,“ segir
Stefán.
Og enn vitnar Stefán til talna og
athugana: „Kynslóðir eru að vaxa úr
grasi sem aldrei hafa komið í plötu-
búðir. Ný bresk rannsókn sýndi
fram á að enginn á aldrinum sextán
ára og yngri hefði komið inn í slíka
verslun. Ekki einn.“
Og Stefán heldur áfram: „Það
bendir flest til þess að draga muni
úr diskasölu á Íslandi. Þegar hefur
sala erlendrar tónlistar minnkað
hér þó hið gagnstæða sé uppi á ten-
ingnum hvað íslenska tónlist varðar
af ýmsum ástæðum. Þetta er þó
ekki að gerast alveg á morgun eða
hinn daginn því spár segja til um að
netsalan verði orðin þrjátíu prósent
allrar tónlistarsölu innan fjögurra
ára og eftir það muni netsölunni
vaxa enn ásmegin, sem endar með
því að geisladiskurinn fjarar út.“ Og
spá Stefáns sjálfs gerir ráð fyrir að
eftir fimm til tíu ár heyri diskurinn
sögunni til.
Áhrifin ná til útvarpsstöðva
En hvað með áhyggjur þeirra
sem njóta þess að fletta
diskaumslögum, skoða þær upplýs-
ingar sem þar er að finna og hafa
textana fyrir framan sig? „Fólk get-
ur fengið miklu ítarlegri upplýsing-
ar á Netinu,“ segir Stefán. „Það get-
ur prentað umslögin út auk þess
sem það fær alls konar lista yfir
aðra útgáfu viðkomandi listamanna,
aðkomu þeirra að öðrum verkefn-
um og sögu þeirra. Ég held að þetta
verði því ekki vandamál þegar fólk
finnur kosti Netsins, þó svo að búast
megi við að einhverjir sakni geisla-
disksins, rétt eins og vínylsins.“
En mun þetta hafa áhrif á lista-
mennina sjálfa, munu þeir haga sín-
um tónsmíðum og útgáfum með öðr-
um hætti í framtíðinni? „Þetta
breytist á þann veg að tónlistar-
menn munu gefa út einstök lög í
framtíðinni og fólk mun kaupa nýja
tónlist í stykkjatali í stað þess að
kaupa heilar plötur. Raunin er
reyndar sú að stærstur hluti platna
selst út af einu lagi.“
Og þróunin mun ekki bara hafa
áhrif á plötusölu heldur líka út-
varpshlustun að mati Stefáns:
„Þetta mun klárlega draga úr hlust-
un á tónlistarstöðvar. Enda virkar
þetta eins og útvarp nema þú þarft
ekki að hlusta á auglýsingar og
þarft ekki að hlusta á útvarpsmenn-
ina, með fullri virðingu fyrir því
frambærilega fólki sem starfar við
útvarp. Og í stað þess að hringja inn
og biðja um óskalag stimplar þú lag-
ið inn og það kemur undir eins.“
Fjörutíu þúsund gestir á
mánuði
Vefsvæðið tonlist.is hefur ver-
ið aðgengilegt notendum frá því í
apríl síðastliðnum en þar fæst
stafrænn aðgangur að íslenskri
tónlist gegn gjaldi. Síðuna sækja
hátt í fjörutíu þúsund gestir á
mánuði sem ýmist kaupa sér lög
til eignar með niðurhlöðun og
brennslu á geisladisk eða hlýða
beint á tónlistina í gegnum síðuna.
Að auki sækja margir síðuna til að
fylgjast með beinum útsending-
um frá hljómleikum, lesa fréttir
úr tónlistarlífinu eða skoða mynd-
ir af tónlistarmönnum.
Stefán er frumkvöðull að vef-
svæðinu og segir hann notendur
hafa breiðan tónlistarsmekk og
sækja sér fjölbreytt efni: „Mjög
mörg lög hafa verið sótt en í
gagnagrunni okkar eru um þrjátíu
þúsund lög. Salan helst í hendur
við almennar vinsældir og sem
dæmi get ég nefnt að Paparnir
hafa selst vel hjá okkur og lagið
Ást með Ragnheiði Gröndal er
meðal mest spiluðu laga frá upp-
hafi. Þá eru eldri perlur á borð við
Lítill drengur og mörg fleiri vin-
sæl og eins efni sem ekki hefur
verið fáanlegt á geisladiskum
lengi.“
300.000 erlend lög
Sú breyting er nú að verða á
þjónustu tonlist.is að í stað þess að
bjóða eingöngu upp á íslensk lög
eru erlend að bætast við. Og það í
dágóðu magni: „Fljótlega bjóðum
við upp á aðgang að um þrjú
hundruð þúsund erlendum lögum.
Þetta verða bæði gamlar og góðar
perlur og glænýtt efni. Mörg
gömlu laganna eru ófáanleg hér-
lendis og sumt af nýja efninu
býðst hjá okkur áður en það kem-
ur út á plötum,“ segir Stefán.
Og samhliða því að semja um
erlenda tónlist á vefsvæðið hefur
tonlist.is einnig samið við erlenda
aðila um miðlun íslenskrar tónlist-
ar. „Við höfum samið við fjölmarga
aðila, sem gerir það að verkum að
innan skamms verður íslenskri
tónlist miðlað í gegnum á sjötta tug
vefsvæða sem eru sambærileg
tonlist.is. Þessu fylgja mikil tæki-
færi fyrir íslenska tónlistarmenn á
að koma list sinni á framfæri við
útlendinga.“
En í hvað sækja útlendingarnir
helst? „Þeir sækja meira og
minna í það sem þeir hafa þegar
heyrt, ýmist sjálfir eða af af-
spurn. Það er þá helst eitthvað
sem er öðruvísi, til dæmis nátt-
úrutengd eða kómísk tónlist eins
og frá Apparat Organ Quartet eða
Trabant.“
Veðjuðum á réttan hest
Stefán hóf athuganir á mögu-
leikanum á stofnun tonlist.is fyrir
rúmum tveimur árum en vefsvæð-
ið var opnað almenningi snemma á
liðnu ári. „Þegar ég byrjaði á við-
skiptaáætluninni leit þetta allt
öðruvísi út en nú. Við ætluðum
upphaflega að vera íslensk staf-
ræn tónlistarverslun og selja að
auki geisladiska o.fl. á Netinu en
síðan tóku hlutirnir að þróast og
breytast og við höfum þurft að
endurskoða áætlanir okkar reglu-
lega. Hins vegar hefur allt saman
gengið upp hjá okkur til þessa.“
Nokkur fyrirtæki í heiminum
fást við sömu eða svipaða hluti og
Tónlist.is þó að með ólíkum hætti
sé. Það fór hins vegar sérstök til-
finning um Stefán þegar hann
hlýddi nýlega á fyrirlestur for-
stjóra Napster, eins stærsta fyrir-
tækisins á þessu sviði í heiminum:
„Hann var að segja frá áætlunum
sínum og það var eins og hann
hefði lesið viðskiptaáætlunina okk-
ar því hann var í nákvæmlega
sömu hugleiðingum og við.“ Og
þessu fygldi ekki vond tilfinning
hjá Stefáni: „Nei, þetta var mjög
gott því það styrkti okkur í þeirri
trú að við værum að gera rétt. Það
er dýrt að veðja á rangan hest í t.d.
hugbúnaðarþróun. Við völdum
Microsoft-hugbúnað sem ætlar að
verða ofan á í heiminum. Við völd-
um líka sambland af áskrift og
sölu á stökum lögum og það fyrir-
komulag er að verða ofan á. Þannig
að við erum mjög ánægðir.“
Þrír starfsmenn vinna hjá Tón-
list.is í dag en þeir voru fleiri þeg-
ar annir voru hvað mestar við
skráningu og innsetningu tónlist-
arinnar í gagnabanka. Að því er
stefnt að starfsmenn verði sem
fæstir enda á mannshöndin að
koma sem minnst að ferlinu, allt á
að vera sjálfvirkt.
Vildi nota menntunina í
eigin þágu
Tónlist.is er í góðri samvinnu
við alla hagsmunaaðila í tónlist á
Íslandi enda er það Stefáni sjálfum
mikilvægt. Hann er tónlistarmað-
ur að upplagi og hafði sköpun,
flutning og kennslu að atvinnu í
tólf ár. En er hann hættur því og
gefur sig allan í nýja verkefnið?
„Nei, ekki alveg. Ég er í tveimur
hljómsveitum, Nýdönsk og Bíta-
vinafélaginu, sem alltaf eru dregn-
ar fram annað slagið og þá spila
ég. Ég ákvað á sínum tíma að bjóða
fjölskyldunni ekki lengur upp á
ballspilamennsku og það hefur
gengið nokkurn veginn eftir,“ seg-
ir Stefán, sem á eiginkonu og tvær
dætur. Hann rak Japis um skeið og
einnig eigin hljóðsetningarfyrir-
tæki en hóf MBA-nám við Háskól-
ann í Reykjavík um áramótin
2001/02 og vann þá um leið að hug-
mynd sinni um Tónlist.is. „Í fyrstu
ætlaði ég að vinna hjá öðrum að
námi loknu en þetta er dýrt nám og
þegar upp var staðið vildi ég nýta
menntunina fyrir sjálfan mig frek-
ar en aðra og þá varð þetta ofan á.“
bjorn@frettabladid.is
Bransinn á tánum
Mín búð hefur sýnt auknaveltu upp á 7-10 prósent síð-
astliðin tvö ár, þannig að það er í
það minnsta aukin sala hjá mér,“
segir Anna Katrína Eyjólfsdóttir,
verslunarstjóri Skífunnar í
Kringlunni. „Það er meiri aukn-
ing í sölu á íslenskri tónlist en er-
lendri og salan virðist ekki bara
vera tengd jólunum, heldur er
hún allt árið.
Anna segir Skífuna þó vissu-
lega vita af þeirri þróun sem á sér
stað erlendis um þessar mundir,
þar sem plötubúðir hafa lagt upp
laupana og salan fer fram í aukn-
um mæli á Netinu. „Salan hefur
stórminnkað í Bandaríkjunum og
fleiri löndum,“ segir hún. „Og
auðvitað þurfum við að bregðast
við þessari þróun. Við spáum
mikið í það hvernig heimsmark-
aðurinn er. Allur útgáfubransinn
er á tánum. Og Íslendingar eru
náttúrlega fremstir miðað við
höfðatölu í netnotkun, þannig að
þróunin yfir í netsölu ætti þá að
vera hröð hér.“ ■
ANNA KATRÍNA
Geisladiskurinn er ekki dáinn í Skífunni í Kringlunni. Þar hefur sala aukist undanfarið,
einkum á íslenskri tónlist.
Þó að ekki séu liðin mörg ár frá því að geisladiskurinn leysti vínylplötuna af hólmi er honum spáð hægu en
öruggu andláti. Framkvæmdastjóri tonlist.is segir tónlistarsölu framtíðarinnar fara fram í gegnum tölvur.
STEFÁN HJÖRLEIFSSON
Senn munu tónlistarunnendur geta nálgast
um 300 þúsund erlend lög, bæði gamlar
perlur og glænýtt efni, á tonlist.is. Stefán
segir plötusölu framtíðarinnar alfarið munu
fara fram á Netinu. Hann vann að stofnun
tonlist.is samhliða MBA-námi í Háskólan-
um í Reykjavík. Stefán er ekki hættur að
spila á gítar með Ný dönsk, þrátt fyrir annir.
Þetta breytist á
þann veg að tónlist-
armenn munu gefa út ein-
stök lög í framtíðinni og
fólk mun kaupa nýja tónlist
í stykkjatali í stað þess að
kaupa heilar plötur.
,,