Fréttablaðið - 13.04.2004, Blaðsíða 30

30 13. apríl 2004 ÞRIÐJUDAGUR
G Æ Ð A F R A M K Ö L L U N U M A L L T L A N D
RAFLAGNA
ÞJÓNUSTA
RAFSÓL
Skipholti 33 • 105 Reykjavík
Sími:
553 5600
E
i
n
n
t
v
e
i
r
o
g
þ
r
í
r
2
6
6
.0
0
2
lögg i l tu r ra fverk tak i
Vísindamenn við Yale-háskólahafa birt niðurstöður rannsókna
sem benda til að breyting verði á
heilastarfsemi fólks þegar það eign-
ast barn. Heilastarfsemi nýbakaðra
foreldra minnir ískyggilega á heila-
starfsemi fólks með áráttuhegðun
sem kristallast meðal annars í því
að það hefur vart augun af nýfædda
barninu og talar um fátt annað en
blessað barnið. Þessar uppgötvanir
koma Gerði Kristnýju, rithöfundi
og ritstjóra Mannlífs, síður en svo í
opna skjöldu. „Mér finnst þetta
óneitanlega svolítið fyndið og rann-
sóknin sannar einmitt það sem mig
hefur lengi grunað.“
Gerður hefur helst orðið vör við
einkennilega hegðun barnafólks
þegar það vindur sér að henni við
undarlegustu aðstæður og þráspyr
hana hvort hún sé ekki á leiðinni
með eitt lítið. Gerður kennir þessa
hegðun við það sem hún kallar
mæðrafasisma en hún gerði fyrir-
bærinu skil í ritstjórnarpistli í
Mannlífi í maí árið 2001 en þar
komst hún glettilega nærri kjarnan-
um í rannsókn þeirra í Yale og sagði
meðal annars:
„Samt hallast ég mest að því að
þessi dónalega hnýsni eigi sér líf-
fræðilegar skýringar. Kannski
kvarnast úr framheila kvenna í
verstu fæðingarhríðunum með
þeim afleiðingum að þær halda að
þær geti vaðið að öðrum konum,
þeim gjörsamlega óviðkomandi, til
að spyrja eins og flón: Jæja, hvenær
á svo að koma með eitt lítið?“
Grein Gerðar vakti meiri athygli
en hún hafði gert ráð fyrir og í sum-
um tilfellum urðu viðbrögðin harka-
leg. „Á Íslandi hendir maður ekki
gaman að móðurhlutverkinu eða
neinu sem því viðkemur. Það er eitt
af því sem bannað er að hlæja að.
Stundum fæ ég það á tilfinninguna
að fólki finnist barnleysi annarra
dónaskapur í þess garð. Barnlausa
fólkið sé í raun bara að gefa skít í
fjölskyldugildin sem haldið hafa
þjóðinni saman frá alda öðli og ætti
eiginlega bara að skammast sín.“
Gerður segir þetta áráttukennda
viðhorf bera vott um ákveðið hug-
myndaleysi. „Lífið býður upp á svo
margt og þótt ég hafi ekki hingað til
kært mig um að fjölga mannkyninu
má vel vera að mig langi það síðar.
Þótt mig langi ekki í grænan frost-
pinna í dag má vel vera að mig langi
í hann í sumar. Ég verð þó að taka
fram að þeir eru til sem deila með
mér sama húmor og ég veit um fólk
sem las pistilinn upphátt fyrir ung-
lingsdætur sínar.“
Gerði leiðist það þó síður en svo
að fólk hafi stokkið upp á nef sér
vegna skrifa hennar. „Íslenskir rit-
höfundar hafa alltaf gengist upp í
því að móðga kellingar af báðum
kynjum. Stór hluti íslenskra bók-
mennta hefur sprottið upp úr þeirri
þörf.“
Það fer ekki síst í taugarnar á
Gerði hvað barnafólk virðist stund-
um vorkenna hinum barnlausu
ákaflega. „Ég var með manninum
mínum á Vegamótum um daginn
þegar frændi minn vatt sér að mér
og fór að spjalla við mig. Um leið og
hann kvaddi hafði hann orð á því
svona í forbífarten að við ættum
endilega að fara að eignast börn.
Hver er tengingin? Eru Vegamót
með einhvers konar séraðstöðu til
þess? Barnlaust fólk lærir það að
vísu fljótt að líta á allt áróðurs-
barnafólk sem veikt og nú hafa vís-
indamennirnir í Yale staðfest það.
Þegar næsta áróðursstríð hefst er
okkur því óhætt að klappa hinum
veika létt á handarbakið og segja
með tæpitungu: „Elskan, svolítið
ringluð núna? Þarftu kannski að
pissa?“ ■
GERÐUR KRISTNÝ
Segir það geta tekið langan tíma að venja sig af áráttuhegðun á borð við þá sem oft
birtist hjá nýbökuðum foreldrum. Kosturinn við það þegar fólk talar bara um börnin sín sé
þó oft sá að börnin eru miklu skemmtilegri en foreldrarnir.
Barneignir
■ Vísindamenn hafa komist að því að
barneignir hafa áhrif á heilastarfsemi
fólks. Gerði Kristný er hvergi brugðið
enda hefur hún lengi haldið þessu fram
og grundvallar kenningu sína á því sem
hún kallar mæðrafasisma.
Áráttuhegðun birtist
í mæðrafasisma
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
IL
H
EL
M
Rocky
Hvað ertu að gera? Er það hægt?
Góð
hugmynd!
Hún er með tölvupóst
á netinu, þannig að ég
þarf bara að finna
lykilorðið!
Prófaðu nafnið hennar afturábak
og áfram, og gæludýrið hennar
ef hún á eitthvað...Ég held að Mæja sé með
öðrum gaur! Ég ætla að
stelast í tölvupóstinn
hennar!
Hingað til hef ég bara prófað
dækja, sóðabrók, almannagjá og
drusla... ég ætti kannski að
prófa þau afturábak!
Góð hug-
mynd!