Tíminn - 19.11.1972, Síða 6

6
TÍMINN
Sunnudagur I!). nóvember 1972
Karl Óskar:
Þjóðdansar,
þjóðbúningar,
rímnalög
Með pípuna mína sit ég við
eldstæðið og hlusta á skozka
hljómskifu. Við hlið mér er virðu-
legur maður i skozku pilsi og sér-
stakri gerð jakka, sem á við pils-
ið, og pungur, sem hann ber
framan á sér.
Ég öfunda hann vegna þess, að
hann á þjóðbúning. Ég hugsa
heim, þegar ég hlusta á þessa
rammskozku breiðskifu, og sé
einnig fyrir mér þennan myndar-
lega mann i tygjum sinum.
bessi lög eru mjög vinsæl hér
og leikin á dansleikjum. Þá dansa
allir þjóðdansa. Hvar eru okkar
þjóðdansar, okkar þjóðbúningar,
okkar rimnalög? Er það ekki okk-
ar, unga fólksins, sem ætlum að
taka við skútunni, að gera eitt-
hvað, þar sem þeir „gömlu” hafa
ekki gert neitt? Þarna hefur vell-
ingurinn brunniö, sem á svo
mörgum hlóðum viðar.
Tökum fyrst þjóðdansana.
Heyrt hef ég þess getið, að til sé
félagsstarfsemi, sem nefnd er
Þjóðdansafélag. Ekki ætlast ég
til, að það sé öflugt, enda ekkert
gert til að kynna þessa list, sem
heita má. Alltaf hefur^erið nóg
til að gagnrýna, en nú þarf að
finna úrlausnina.
Ég hef hugsað mðr skólana,
helzt skyldunámstimabilið. Ef
t.d. einn timi i viku væri tekinn i
þjóðdansa gæti hann ef til vill
komið i staðinn fyrir einn leik-
fimitimann. Ég þori að fullyrða
það, að það yrði jafngott fyrir
börn og unglinga að dansa þjóð-
dansa i 45 min., og það, sem
meira erum vert, þetta er menn-
ingarlegt atriði fyrir þjóð vora.
bar lærir ungt fólk islenzk þjóð-
dansalög ósjálfrátt.
Tökum næst þjóðbúning okkar.
íslenzk kona (ef hún á auðugan
maka) getur klæðzt þjóðbúningi
okkar, sem er einn hinn fallegasti
i viðri veröld. Okkur vantar þjóð-
búninga. Enn vantar einn búning
handa konum og tvo handa karl-
mönnum.
Þessi búningur handa konum
þarf að vera likur hinum eldri, en
alþýðlegur, þannig að allir geti
keypt hann, og ekki dýrari en
aðrir kjólar, sem kvenfólkið
þarfnast nú á dögum. Oft hef ég
heyrt þær segja: „betta er svo
dýrt, að við höfum ekki efni á
þessu”.
Allflestir karlmenn nota „svört
jakkaföt, hvita skyrtu” sem þjóð-
búning. Þar þarf lika að búa til
búning, einn fyrir sérstök tæki-
færi og annan til notkunar i dag-
legu lifi. Samt tel ég ekki æski-
legt, að um óskaplegan mun sé að
ræða. Mætti nefna annað snið eða
annan lit á sumum hlutum, svo
sem vasaklút, bindi. Tel ég nauð-
synlegt, að munur á verði sé ekki
svo mikill, að einungis læknar,
kaupmenn og þjóðhöfðingjar geti
keypt.
Enn er ekki fullkomlega ljóst
fyrir mér, hvernig hanna skal
þennan búning. Tel ég samt æski-
legt, að frjáls samkeppni verði,
bæði um teikningu og saumaskap.
Margur listamaður getur án efa
teiknað fallegan búning, en hann
þarf að minum dómi að láta
sauma hann handa sér lika, þvi
að ekki er hægt að bera saman
búning á mynd og i raun.
Nú ætti háttvirt alþingi, aö
velja „eina nefnd enn”, og setja i
hana þá menn, sem hafa vit á
þessum hlutum og hugsa um þá;
ég á við ekki einungis stjórnmála-
menn. Þessi nel'nd ætti ekki að
vera kostnaðarsöm, þar sem
nefndin gæti lokið störfum, án
þess að margar vinnustundir
lægju að baki. Þegar þátttakend-
ur samkeppninnar skila úrlausn-
um, þarf að velja sex beztu bún-
ingana handa karlmönnum og
þrjá handa kvenmönnum. Hvern-
ig á að dæma? Ég tel, að lýð-
ræðislegur dómur sé beztur. Tel
ég, að almenningur landsins
dæmi bezt. 1 Reykjavik mættu
vera sýningar, t.d. i Laugardals-
höll, og einnig ætti sjónvarpið að
leggja þessu lið og sýna þannig,
að allir geti um dæmt, ef þeir hafa
áhuga. Ættum við að láta hendur
standa fram úr ermum og ljúka
þessu fyrir það merkisár 1974,
þannig að við sjáum vel prýddan
hóp á bingvöllum.
Að lokum eru það rimnalögin.
Skotar i þjóöbúningi. — Timamynd Gunnar.
Þau eru þvi miður sjaldheyrð,og
sennilega má telja þá á fingrum
sér, er kunna vel að fara með
rammislenzk rimnalög. Er ég
stundaði nám i Samvinnuskólan-
um, kom þar maður., dvaldist hjá
okkur i fáa daga og söng rimna-
lög. Lofsvert framlag hjá stofn-
uninni. Hitti ég þennan mann
siðastliðinn vetur, og bárust rim-
ur i tal. Sagði hann mér, að hann
langaði til að tala við Magnús
Kjartansson, menntamálaráð-
herra, um kennslu i tónlistarskól-
anum, og ræddum við þá um þann
möguleika, að almenningur gæti
sótt námskeið. Fór ég til útlanda
stuttu eftir þetta og veit þvi ekki,
hvort þetta dó i fæðingu. En hug-
myndin er ekki slæm.
Éf við litum til baka til 1906, 10.
nóvember, birti Einar Benedikts-
son þá greinina „Varðveizla
islenzkra rimnalaga”. Gæti blað-
ið birt hana, svo að almenningur
gæti lesið hana? Hún hittir i mark
enn i dag, þvi miður.
Vonandi kemur sá timi, að
menntamálaráðherra lætur þetta
til sin taka.
„Þvi hefur ekki verið gefinn
nægilegur gaumur, að véf* eigum
þarna gimstein, illa geymdan að
visu, eins og flesta dýrgripi vora,
en þó ekki glataða-n með öllu”.
(E. Benediktsson: Laust mál I
bls. 305). Ættu pólitisk samtök
ungs fólks, sem öll hafa á stefnu-
skrá sinni varðveizlu islenzkrar
menningar, að ýta á forsvars-
menn þessara mála. Það verður
óbætanlegt tjón, ef við missum
rimnalögin, þjóðdansana og þjóð-
búninga.
Hálfnað
erverk
þá hafið er
sparnaður
skapar
verðmati
$ Samvinnubankinn
OHNS-MANVILLE
glerullareinangrun
Hffff
♦♦*♦♦♦
::::::
****♦♦
♦♦♦♦♦♦

HÚSBYGGJENDUR
Iðnverk h.f. , býður yður einstæða þjónustu
Á einum og sama stað getið þér samið um, og fengið, til byggingar yðar, vör-
ur frá. 28 öruggum og þekktum fyrirtækjum á sviði byggingariðnaðarins.
Einnig höfum vér innan vébanda okkar, verktaka í eftirtöldum iðngreinum:
Húsasmiði—Múrhúðun—Pípulögnum—Málningu—Dúk- og Veggfóðrun, er
gera yður föst verðtilboð.
Vér myndum innkaupahópa húsbyggjanda þannig að allverulegur magnaf-
sláttur skapast, og spörum yður á þann hátt stór fé og tíma i sambandi við
framkvæmdir yðar.
Sú þjónusta er vér veitum, er yður kostnaðarlaus, þar eð fyrirtæki þau er
innan IÐNVERKS H.F., eru hverju sinni, bera uppi kostnaðinn við rekstur
þess og fyrirgreiðslu.
Sé yður annt um að spara fjármuni yðar og tíma, þá komið í sýningar- og
söluskrifstofu vora, eða hafið samband við oss í símum 25945 og 25930, og
kynnið yður verð og skilmála áður en þér leitið annað.
IÐNVERK HF.
ALHLIÐA BYGGINGAWÓNUSTA
NORÐURVERI
v/ Laugaveg & Nóatún
Pósthólf 5266
Símar: 25945 & 25950
♦**♦♦*
♦♦♦♦♦»
♦*••♦•
••••••
••♦♦••
••••••
•♦•♦••
••••••
♦•♦•••
♦•♦••*
♦•••••
er nú sem fyrr vinsælasta og
örugglega ódýrasta glerullar-
einangrun á markaðnum 1
dag. Auk þess fáið þér frían
álpappír með. Hagkvæmasta
einangrunarefnið í flutningi.
Jafnvel flugfragt borgar sig.
MUNIP
FaiL'ke.'.M.'lTTT^
í alla einangrun
Hagkvæntir greiðsluskilmálar,
Sendum hvert á
sem er.
JIS
JÓNIOFTSSON HF
Hringbraut 121 ® 10 600
Glerárgötu 26. Akureyri. Sími 96-21344
s//M
/í
H0ME
land
::::::
♦•••••
••••••
••••••
•••••♦
- ::::::
•••♦♦*
•♦*♦•*
•••••*
♦♦•♦•*
•♦*♦♦•
:::

LH
Parnall
tauþurkarinn
góði og ódýri
Til sýnis og sölu hjá okkur
Hagkvæmir greiðsluskilmálar
ARAAULA 7 - SIMI 84450