Tíminn - 29.11.1972, Page 9

Miflvikudagur 29. nóvember 1972
TÍMINN
9
Útgefandi: í'ramsóknarflokkurínn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar: Þór-
arinn Þórarinsson (ábm.),-Jón Helgason, Tómas Karlsson,
'Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaðs Tlmáns):
Auglýsingastjóri: Steingrlmur. Glslaswu Ritstjórnarskrif-
stofur í Edduhúsinu við Lindargötu, simar 18300-18306*
Skrifstofur i Bankastræti 7 — afgreiðsluslmi 12323 — auglýs-
ingasimi 19523. Aðrar skrifstofur:simi 18300. Askriftargjald(
£25 krónur á mánuði innan lands, i lausasölu 15 krónur ein-
takið. Blaðaprent h.f.
ERLENT YFIRLIT
Verða margir danskir þing-
menn gerðir þingrækir?
Normanns-málið getur haft víðtækar afieiðingar
Árásir Mbl. á Björn
og Eðvarð
Frá þvi Alþýðusambandsþingi lauk hefur
Mbl. haldið uppi sifelldum árásum á þá Björn
Jónsson, forseta ASI og Eðvarð Sigurðsson,
formann Verkamannafélagsins Dagsbrúnar.
Ástæðan er sú, að þessir leiðtogar verkalýðs-
hreyfingarinnar leyfðu sér að gera Alþýðu-
sambandsþingi grein fyrir þeim efnahags-
vanda, sem nú er við að striða, og rikisstjórnin
verður að mæta með nýjum ráðstöfunum i
efnahagsmálum.
Kjarninn i málflutningi þeirra Björns Jóns-
sonar og Eðvarðs Sigurðssonar var hinn sami
og var i þeim tillögum i kjara- og atvinnumál-
um, sem miðstjórn Alþýðusambandsins lagði
fyrir ASI-þingið> Um þessar tillögur náðist al-
ger samstaða á þinginu. Með þvi að ráðast á þá
Björn og Eðvarð er Mbl. þvi að ráðast á alla
þingfulltrúa á Alþýðusambandsþingi, sem
stóðu að þvi að gera tillögur miðstjórnar ASI
að ályktun Alþýðusambandsþings um kjara- og
atvinnumál.
I þessari ályktun er gerð grein fyrir efna-
hagsvandanum. Þar segir, að i bráð sé
kjarni vandans sá, að skapa útfl.atvinnu
vegunum viðunandi rekstrarskilyrði, en til
lengri tima að skapa á ný jafnvægi i utanrikis-
viðskiptum og sem jafnasta aukningu þjóðar-
tekna með skipulegri uppbyggingu atvinnu-
veganna. Meginverkefni verkalýðssamtak-
anna væri nú að vernda þann árangur, sem
náðst hefði i kjaramálum, og til þess að hagur
launþega gæti batnað i framtiðinni, yrði að
nást jafnvægi i efnahagsmálum.
Um þetta og þar með málflutning þeirra
Björns og Eðvarðs varð samstaða á ASI-þingi.
Árásum Mbl. á þá Björn og Eðvarð er hins
vegar bezt svarað með þvi að vitna i viðtal,
sem Mbl. átti við Guðmund H. Garðarsson, for-
mann Verzlunarmannafélags Reykjavikur en
hann er einn af framámönnum Sjálfstæðis-
flokksins i Reykjavik. I viðtalinu segir Guð-
mundur m.a.:
,,Það, sem mér finnst athyglisverðast frá
þinginu, er sú eindregna afstaða, sem þingið
tók til tillagna miðstjórnarinnar i kjara- og
launamálum. Þessi ályktun er i mörgu gerólik
fyrri ályktunum um þessi mál og það helzt, að
hún er efnislega samin með tilliti til þess, að
menn geri sér grein fyrir þvi, að starfssemi og
kjarabarátta verkalýðshreyfingarinnar verður
að eiga sér stað innan ákveðins og skynsam-
legs efnahagsramma”.
I leiðara i gær segir Mbl., að ,,þeir Björn
Jónsson og Eðvarð Sigurðsson hafi dyggilega
gengið erinda rikisstjórnarinnar á ASI-þingi”.
Verst telur þó Mbl. að þeir skyldu leyfa sér að
þakka þær margvislegu ráðstafanir, sem rikis-
stjórnin hefur beitt sér fyrir til hagsbóta fyrir
launafólkið i landinu. Ef það eiga að vera
hnjóðsyrði um þessa leiðtoga verkalýðs-
hreyfingarinnar, þá mega þeir sannarlega vel
við una.
A. C. Normami og Janne dóttir hans
UM LANGT skeið hefur ekki
rikt meiri spenna i sölum
danska þjóðþingsins en á
fimmtudaginn var. Orsökin
var sú, að þar stóð fyrir dyr-
um atkvæðagreiðsla um,
hvort svipta ætti þingmann,
sem notið hefur mikils álits,
rétt til þingsetu. Sérstök þing-
nefnd hafði fjallað um málið
og meirihluti hennar hafði lagt
til, að hann yrði sviptur þing-
setu. — Minnihlutinn hafði
hins vegar mælt gegn þvi.
Þingmaður sá, sem hér átti
hlut að máli, A.C. Normann,
hafði átt sæti á þingum i 20 ár
og verið einn af helztu forustu-
mönnum radikala flokksins.
Hann var um skeið sjávarút-
vegsmálaráðherra. Hann hef-
ur notið mikils álits meðal
þingmanna fyrir glöggskyggni
og réttsýni, sem hann hefur
þótt sýna i meðferð mála.
Hann er orðinn 68 ára og hafði
lýst yfir þvi, að hann myndi
ekki gefa kost á sér aftur til
framboðs.
ASTÆÐAN til þess að fjall-
að var um rétt hans til þing-
setu, var sú, að hann hafði
fyrirnokkrum misserum lenti
bilslysi, sem talið var stafa af
gálausum akstri hans. Hann
hafði bæði ekið of hart og ekki
fylgzt nægilega með umferð-
inni og átti þvi þátt i árekstri,
sem varð tveimur mönnum að
bana og orsakaði örkuml
tveggja annarra. Sjálfur
meiddist hann einnig allmikið
og varð að liggja á spitala
talsverða hrið. Bæði undir-
réttur og yfirréttur höfðu
dæmt hann sekann. Yfirrétt-
urinn hafði dæmt hann i 30
daga fangelsi skilorðsbundið
og svipt hann ökuréttindum
um tveggja ára skeið. Hæsti-
réttur átti hins vegar eftir að
fjalla um mál hans. bað er
venja, þegar þingmenn hljóta
slika dóma i Danmörku, að
þingnefnd fjalli um rétt þeirra
til áframhaldandi þingsetu. 1
stjórnarskránni segir, að
maður hafi ekki kjörgengi eða
rétt til þingsetu, ef hann hafi
hlotið dóm, sem gefi hann
óverðugan að almenningsáliti
til að eiga sæti á þinginu. Jafn-
framt segir, að þingið sjálft
skuli fara með úrskurðarvald i
þessum málum. Þingið hefur
aðeins svipt tvo menn þing-
réttindum af þessum ástæð-
um, en þingnefnd fjallað um
mál margra. Annar þessara
manna var færeyski banka-
stjórinn Thorstein Petersen,
sem var sviptur þingréttindum
1957, eftir að hafa verið dæmd-
ur i mánaðarfangelsi vegna
brota á bankalögum, hluta-
félagslögum og hegningarlög
gjöfinni.
I ÞINGNEFNDINNI, sem
fjallaði um mál Normanns,
áttu 17 þingmenn sæti. Nefnd-
in klofnaði þannig um málið,
að 13 þingmenn lögðu til, að
hann yrði sviptur rétti til
þingsetu, en fjórir vildu leyfa
honum þingsetu áfram.
Meirihlutinn byggði dóm
sinn á þvi, að Normann hefði
með akstri sinum gert sig sek-
an um svo mikið gáleysi og
ólöglegt framferði, að hann
hefði gert sig óverðugan til
þingsetu.
Minnihlutinn hélt þvi hins
vegar fram, að hann hlyti
samkvæmt úrskurði dómstóla
sömu hegningu og aðrir, er
gerðu sig seka um brot á um-
ferðarreglum, og ekki ætti að
leggja á hann aukarefsingu
vegna þess að hann væri þing-
maður. Almenningur væri lika
raunverulega búinn að dæma
um mál hans, þar sem hann
var endurkosinn þingmaður
nokkru eftir að slysið varð. Þá
taldi minnihlutinn vera farið
inn. á hála braut, ef svipta ætti
þingmenn rétti til þingsetu
vegna umferðarbrota. Það
gæti skapað mjög varhuga-
vert fordæmi.
AÐUR en atkvæðagreiðsla
fór fram i þinginu, fór fram
umræða, sem stóð i 35 minút-
ur. Tveir af forustumönnum
thaldsflokksins vörðu Nor-
mann mjög einbeittlega og
einnig hinn þekkti borgar-
stjóri úr flokki jafnaðar-
manna, Erhard Jacobsen,
sem varaði þingmenn við að
fara eftir blaðaskrifum um
málið. Axel Nielsen dóms-
málaráðherra mælti hins veg-
ar með þvi að Normann yrði
sviptur þingréttindum og
varpaði m.a. fram þeirri
spurningu, hvort hægt væri að
láta dómara halda áfram að
dæma um umferðarmál, ef
hann hlyti dóm fyrir brot á
umferðarreglum. Einna
mesta athygli vakti ræða Fær-
eyingsins Jóhanns Nielsens,
sem las dæmisögu úr bibli-
unni, sem lýkur með þessum
orðum : Sá yðar, sem syndlaus
er, kasti fyrsta steininum.
Hann greiddi atkvæði gegn þvi
að Normann yrði sviptur þing-
réttindum, en hinn fær-
eysti þingmaðurinn og þing-
menn Grænlendinga tóku ekki
þátt i atkvæðagreiðslunni.
Atkvæðagreiðslan fór á
þá leið, að 88 greiddu atkvæði
með þvi að svipta Normann
þingréttindum, en 70 á móti.
Hann varð þannig gerður
þingrækur. Eftir að úrslitin
voru kunn, áttu sumir þing-
menn, sem höfðu greitt at-
kvæði gegn Normann, erfitt að
verjast gráti og flokkssystir
hans Else-Merete Ross, há-
grét. Sjálfur var Normann
hinn rólegasti, er hann byrjaði
að tina saman skjöl sln.
Allir flokkar klofnuðu um
málið. Meirihluti þingmanna
úr flokki sósialdemókrata,
radikala flokksins og vinstri
flokksins greiddu atkvæði
með brottrekstri Normanns,
en meirihluti þingmanna úr
thaldsflokknum og Sósialista
þjóðarflokknum greiddu hins
vegar atkvæði gegn brott-
rekstrinum. Rikisstjórnin,
sem er skipuð sósialdemó-
krötum, klofnaði alveg i
tvennt. Anker Jörgensen for-
sætisráðherra greiddi atkvæöi
gegn brottrekstrinum, ásamt
Per Hækkerup efnahagsmála-
ráðherra, Henny Grúnbaum
fjármálaráðherra og Niels
Matthiasen menntamálaráð-
herra. Með brottrekstrinum
greiddu atkvæði Axel Nielsen
dómsmálaráðherra, Jens
Kampmann samgöngumála-
ráðherra og Knud Heinesen
kennslumálaráðherra. Karl
Skytte, forseti þingsins og
flokksbróðir Normanns,
greiddu atkvæði með brott-
rekstrinum og sama gerði
formaður radikala flokksins
Hilmar Baunsgaard.
EFTIR atkvæðagreiðsluna
hélt Normann blaðamanna-
fund, ásamt Janne dóttur
sinni, sem er blaðamaður, en
hún mun bjóða sig fram til
þings i þvi kjördæmi, þar sem
faðir hennar hefur verið kos-
inn. Normann var hinn róleg-
asti og upplýsti m.a. að hann
hefði fengið svima, er slysið
varð, og við læknisskoðun á
eftir hafi komið i ljós, að hann
hafði alltof háan blóðþrýsting.
Þetta þýddi hins vegar ekki að
færa fram við dómstólana, þvi
að ekki var hægt að sanna,
að hann hefði haft of háan
blóðþrýsting fyrir slysið. Nor-
mann sagðist ekki bera kala
til þeirra þingmanna, sem
hefðu greitt atkvæði gegn hon-
um.
Brottrekstur Normanns
getur átt eftir að hafa alvar-
legar afleiðingar fyrir marga
þingmenn, ef reglum um
brottvisun verður fylgt jafn-
strangt og i þessu tilfelli. Þrir
þingmenn hafa nýlega verið
dæmdir fyrir lagabrot og fjall-
ar nú kjörgengisnefndin um
mál þeirra. Þessir þingmenn
eru Mogens Camre (sósial-
demókrat), sem hefur verið
dæmdur fyrir óleyfilegan inn-
flutning á byssu, Hans Jörgen
Lembourn (ihaldsmaður) og
Lena Bro (sósialdemókrati),
sem hefur verið dæmd fyrir
óleyfilegan akstur. Þá er kom:
in krafa um að tekið verði upp
ýms eldri mál, sem nefndin
hefur áður fjallað um. T.d.
hefur Chr. Thomsen sjávarút-
vegsmálaráðherra verið
dæmdur fyrir meiriháttar um-
ferðarbrot, sem leiddi til
örkumlunar, Knud öster-
gaard fyrrv. herráðherra
(ihaldsmaður) hefur verið
dæmdur fyrir umferðarbrot
og Per Gudme (radikal) hefur
verið dæmdur fyrir ölvun við
akstur. Einn af leiðtogum
ihaldsflokksins Erik Ninn —
Hansen, hefur krafizt þess, aö
þessi gömlu mál verði tekin
upp aftur.
—TK