Tíminn - 11.03.1973, Blaðsíða 23

Sunaudagar 11. narx 1*73
TIMINN
DRALON - RW DRALON -SPORT
GRETnS-GARN C1007- ulD
GRILON-GARN GRILON-MERINO
GEFJUN AKUREYRI
FÓLSUN GAMALLA
MUNA ORÐIN
HEIL IÐNGREIN
Jesper Bruun Rasmussen fornmunasali meö gamla trafakefliö.
gildir um gömul amboð og list-
muni, bækur, frimerki og mynt,
vin og reyndar allt, sem heiti hef-
ur. Og verðlagiö hækkar stöðugt i
réttu hlutfalli við þaö, hve margir
gefa sig að slikri söfnun, og
munir, sem fyrir skömmu var
umsvifalaust hent á haug, komast
i afarverð.
En freistingin er alls staðar.
Höggormurinn komst i ódáins-
lundinn forðum og ginnti þau
Adam og Evu, og enn er freistar-
inn á ferli meðal mannanna. t
Eden virðist hann ekki hafa
hreppt annað kaup fyrir brellni
sina en ánægjuna af syndafallinu.
Nú virðist hafa orðið sú hugar-
farsbreyting hjá honum, að
fémunir og gróði sé það, sem
"þyngst vegur. Æskul.hreyfingar,
eiga að írelsa nýjar kynslóðir af
klafa auðhyggju og gróðafiknar,
eru fyrr en varir orðnar hjálpar-
gagn handa gróðabrallsmönnum
til þess að mata krókinn. Og að
sinu leyti hefur fikn fólks i það.
sem minnir á liðna tið, orðið til
þess, að risið hefur upp sú starfs-
grein að falsa gamla muni, hvort
heldur það er nú mynt, leirkrúsir
eða vinnutæki af einhverju tagi,
og selja þá siðan grunlausu fólki,
sem heldur, að það sé að kaupa
eitthvað, sem varðveitzt hefur frá
kynslóð til kynslóðar.
Jafnvel útskornir hlutir eins og
trafakefli geta verið falsaðir. Eitt
slikt mál er einmitt nýkomið á
daginn i Danmörku. Þekktur
fornmunasali fékk fallegt trafa-
kefli með ártalinu 1784 til sölu á
uppboði. Þeim, sem skrásetti
það, varð starsýnt á það, þvi að
honum fannst endilega, að hann
hefði séð annað trafakefli
nákvæmlega eins. Þetta þurfti þó
ekki að vera neitt einkennilegt,
þvi að stundum ber við, að sömu
hlutirnir eru seldir aftur og aftur.
Samt sem áður nægði þetta til
þess að vekja tortryggni.
Efnafræðileg rannsókn leiddi i
ljós, að trafakeflið var nýtt og
meira að segja að nokkru leyti úr
plasti. Eigi að siður var það
ákaflega trú eftirliking.
Allt Kallar á andstæðu sina.
Sveiflur frá einu skauti til annars
virðist vera eitt þeirra lögmála,
sem stjórna lifi okkar. Á einu
skeiði rikir siðavendni og ströng
venjuboð, en svo gliðnar allt i
sundur og flest þykir góð latina,
unz nýtt endurkast kemur. Þetta
er eins og flóð og fjara i mannlif-
inu.
Af þessum sökum kemur það
ekki á óvart, að nú á öld óðfluga
tækniþróunar er fikn i allt, sem
gamalt er, miklu meiri en nokkru
sinni áður. Um allar jarðir er
sifellt verið að halda uppboð, sem
gera hvort tveggja i senn: að full-
nægja söfnunarlöngun manna og
gefa þeim kost á að eignast gamla
og sérkennilega gripi til þess að
prýða með stofuna sina. Þetta
Italskur vasi frá því um 400 fyrir
Krist. Reyndar gæti hann hafa
veriö geröur i gær.
Nú þykir sýnt, að einhver
náungi hafi gert sér mót til þess
að búa til slik trafakefli, enda lik-
legt, að hann hafi þegar komið
nokkru af framleiðslu sinni út.
Hins vegar má hann vara sig hér
eftir, að minnsta kosti i
Kaupmannahöfn.
En þetta er engin nýlunda. Allt
moraraf fölsuðum fornmunum —
griskir vasar, sem eiga að hafa
verið gerðar fyrir fæðingu Krists,
kunna að vera tveggja ára,
Framhald á bls 39
Danskir peningar og sænskir frá 1600 eöa þar um bil, en allir falsaöir,
þegar betur er að gáö.