Tíminn - 13.06.1973, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Miftvikudagur 13. júni 1973.
Séftyfir i'undarsalinn. A myndinni má greina marga þckkta samvinnumenn
Heildarumsetning
Sambandsins
t ársskýrslunni kemur m.a.
fram aft heildarumsetning Sam-
bandsins hefur orftiö, þegar bætt
er vift umsetningu smærri starfs-
greina:
1972 7.508.6 millj. kr., 1971
6.592.9 milljónir kr. og hefur
hækkaft um 915.7 milljónir króna,
efta hefur aukizt um 3,9% á árinu.
En ef teknar eru aftalviftskipta-
deildir Sambandsins var umsetn-
ingin, sem hérgreinir i milljónum
króna:
Framkvæmdir og
í'járlestingar
Um framkvæmdir Sambands-
ins segir forstjórinn á þessa leift:
,,A vegum Sambandsins var á
árinu unnift aft þremur meirihátt-
ar framkvæmdum. Lokið var vift
Kjötiftnaftarstöftina i Reykjavik,
þ.e.a.s. þann áfanga, sem verift
hefur i byggingu undanfarin þrjú
ár. t>á var haldiö áfram vélvæft-
ingu i Sambandsverksmiftjunum
á Akureyri, og lokift var vift
1972
BUvörudeild 1.466.0
Sjávarafurðadeild 2.354.4
Innflutningsdeild 1.627.2
Véladeild 700.0
Skipadeild 331.4
Iftnaftardeild 967.7
7.446.7
1971 Aukning %
1.236.1 229.9 18.6
2.127.8 226.6 10.6
1.327.9 299.3 22.5
586.4 113.6 19.4
254.1 77.3 30.4
826.4 141.3 17.1
6.358.7 1.088.0 17.1
Rekstrarhalli varft á árinu 1972
56.8 milljónir króna, eftir aft af-
skrifaftar höfðu verift 115 milljón-
ir króna.
Gunnar Grimsson, starfs-
mannastjóri Sambandsins.
Launahækkanir
hjá Sambandinu
Opinber gjöld hækka
um 18 milljónir kr.
Þaft kemur fram i skýrslu for-
stjórans, aö starfsmenn Sam-
bandsins voru áriö 1972 1450 tals-
ins og haffti þeim fjölgað um 163.
Er hér um aft ræfta skrifstofufólk,
verzlunarmenn á lager, farmenn,
verkafólk, iftnaftarfólk og fl.
starfsfólk. Heildarlaunagreiftslur
námu 519. 548 milljónum króna og
höföu aukizt um 144.632 milljónir
frá árinu áftur, eða um 38.6%.
Athyglisvert er aft bera saman
launaaukninguna, sem var 38.6%
vift veltuaukninguna, sem var að-
eins 13.9% á sama tima.
Sambandift greiddi i opinber
gjöld á árinu 1972 kr.
57.000.000.;00 og höfðu þau aukizt
um 18 milljónir frá siðasta ári.
stækkun á verksmiftjuhUsi Fata-
verksmiftjunnar Heklu. 1 þriftja
lagi var svo hafin bygging fóftur-
blöndunarstöðvar vift kornturn-
ana i Sundahöfn.
t þessar framkvæmdir var á
árinu varift um kr. 126.0 millj.
Erfiftlega hefur gengift aft fá
stofnlán i þessar framkvæmdir,
ef frá eru talin lán Ur Iftnþróunar-
sjófti fyrir verksmiftjurnar. Þaft
hafa orðift mikil vonbrigfti, hve lit
il án Ur stofnlánasjóftum landbUn-
aftarins hafa fengizt Ut á Kjötiön-
aftarstöftina.”
Úr niðurlagi
skýrslunnar
1 nifturlagi skýrslu Erlendar
Einarssonar, forstjóra segir á
þessa leið:
,,Arin 1969, 1970 og 1971 varft
rekstur Sambandsins sæmilega
hagstæftur. A þessum árum var
um aft ræfta verulega fjármuna-
myndun, sem gerði kleift að hefja
uppbyggingu á ýmsum sviftum.
A árinu 1972 verftur hér hins
vegar mikil breyting á. Hinar gif-
urlegu kostnaftarhækkanir, sam-
fara opinberum ráftstöfunum til
þess aft halda niftri tekjustofnum,
verfta þess valdandi, aft verulegur
rekstrarhalli er hjá Sambandinu
á árinu '12. Þeir rekstrarþættir
sem verst urftu Uti á árinu 1972,
eru skipareksturinn og iftnaftur-
inn. t þessum rekstrargreinum
báftum kom hin mikla hækkun
launakostnaðar sérlega þungt
niftur. 1 Skipadeild hækkaöi
launakostnaður um 61.2% en
flutningsgjaldatekjur um 30%. t
Iftnaftardeild nam hækkun launa-
kostnaftar 28.6%, en þar varft
söluaukning 17.1%. Fyrir utan
hækkanir launa varö mikil hækk-
un á öllum öftrum rekstrarkostn-
afti og á þetta ekki hvað sizt vift
erlendan kostnað Skipadeildar,
sem hækkafti gifurlega á árinu
1972.”
Sambandið og
byggðaþróunarmálin
Erlendur Einarsson, forstjóri
lýkur skýrslu sinni meft þvi aft
fjalla um þátt samvinnuhreyfing-
arinnar i byggftastefnunni, en sá
mikilvægi þáttur samvinnu-
starfsins hefur oft fallift i skugg-
ann, þegar um þau mál er fjallaft.
Um þetta segir hann á þessa leift:
„Vaxandi skilnings virðist nU
gæta á þeirri nauftsyn, að efla
byggftajafnvægi i landinu, svo
unnt sé aft nýta sem bezt kosti og
gæfti landsins. Um þetta mál hafa
spunnizt miklar umræftur og er
það vcl.
Þegar byggftaþróunarmálin
eru :skoöuft, kemur greinilega i
ljós, aft kaupfélögin og fyrirtæki
þeirra hafa vifta verift burðarásar
atvinnulifsins i hinum dreifftu
byggftum landsins. Einn þáttur
þessarar myndar og ekki sá
ómerkasti er öflugur iftnrekstur
samvinnumanna i höfuöstaft
Norfturlands.
Þaft er bjargföst skoftun þess,
er þetta ritar, aft samvinnufélögin
eigi mjög stóru hlutverki aft
gegna i uppbyggingu atvinnulifs-
ins á hinum ýmsu stöftum i land-
inu. Starfsemi samvinnufélag-
anna hefur þegar i gegnum ára-
tuga reynslu sannaft ágæti sitt i
þessum efnum. Hér veltur þó
mest á þvi, aft almenningur i
byggftarlögunum standi sem bezt
saman aft samvinnufélögum sin-
um og geri sér grein fyrir, aft
samstaftan heima fyrir getur
skipt mestu máli fyrir vaxandi
byggft i herafti.
Þa þykir ástæða aft vekja aU
hygli stjórnvalda á hinu þýfting-
armikla hlutverki samvinnufé-
laganna i jákvæftri byggftaþróun.
Þegar horft er fram, bifta ótal
verkefni i atvinnumálum þjóftar-
innar. Uppi eru ráftagerftir um
stórfellda aukningu raforkufram
leiftsluj unnið er að miklum sam-
göngubótum viöa um landj vift
tengingu hringvegarins á næsta
ári munu samgöngur á landi loks
komast i þaö jafnvægi, sem er
forsenda þróttmikils atvinnulifs i
öllum byggöarlögum landsins;
Utfærsla fiskveiftilögsögunnar og
endurnýjun togaraflotans gefa
fyrirheit um meiri umsvif á svifti
Utgerftar og fiskiftnaftar en áftur
hafa þekkzt. Hvert sem litift er,
blasa verkefni vift — á svifti iftn-
aftar, Utgerftar, verzlunar og
samgangna. t samanburfti vift
ýmis hinna þróuftustu landa
heims er ísland aft heita má
ónumift land og þvi er e.t.v. ekki
fjarri lagi aft likja vift nýtt land-
mám þeim umsvifum, sem nU ber
hæst i þjóftfélaginu. Islenzkir
samvinnumenn vilja taka mynd-
arlegan þátt i framkvæmd hins
nýja landnáms. Þeir gera sér
ljóst, aft árangursrik barátta for-
tiftarinnar leggur þeim miklar
skyldur á herftar — skyldur vift
framtiftina, skyldur vift þá kyn-
slóft, sem nU er aft vaxa Ur grasi
og mun, þegar stundir lifta erfa
þetta land meft gögnum þess og
gæftum.”
Hér hefur verift stiklaft á stóru,
til að gefa þó lesendum einhverja
mynd af umfangsmiklu starfi
Samvinnuhreyfingarinnar á Is-
landi. Hér á eftir er rætt við fá-
eina menn, er skipa trUnaðar-
stöftur i Samvinnuhreyfingunni,
um störf þeirra og kaupfélögin!
JG
Helgi Hrafn Traustason, kaupfélagsstjóri
á Sauðdrkróki:
Vænti þess að
lóðamál
kaupfélagsins
verði afgreidd á
þessu sumri af
bæjarstjóra
Sauðárkróks
Helgi Hrafn Trausta-
son hefur verið
kaupfélagsstjóri hjá
Kaupfélagi Skagfirðinga
á Sauðarkróki síðan 1.
júli 1972, en var áður
fulltrúi kaupfélags-
stjóra. Honum sagðist
frá á þessa leið i samtali
við Timann:
— Frá Kaupfélagi Skagfirðinga
sækja aftalfundinn 4 fulltrUar, en
þeir eru auk min, Skarphéftinn
Pálsson, Gili, Rögnvaldur Gisla-
son, Sauðárkróki og Sólberg Þor-
steinsson, mjólkursamlagsstjóri
á Sauftárkróki.
Aftalfundur Kaupfélags Skag-
firftinga dagana 10. og 11. mai, en
aftalfundur Mjólkursamlagsins
var haldinn 8. mai. Heildarvelta
Kaupfélagsins og fyrirtækja þess
nam 709 milljónum króna, en
félagsmenn eru 1356. Formaftur
kaupfélagsins er Tobias Sigur-
jónsson, Geldingaholti, en hann
hefur verift formaftur siftan áriö
1938.
Umfangsmikil starf-
semi kaupfélagsins
Helztu fyrirtæki Kaupfélagsins
eru almennar verzlunar, slátur-
hUs, fiskverkun, frystihUs,
mjólkursamlag, bifreifta- og véla-
verkstæfti og skipaafgreiftsla.
Auk þess erum vift hluthafar í Út-
geröarfélagi Skagfirftinga.,
Verzlanir eru reknar á Sauðar-
króki, Hofsósi og i Varmahlift, en
félagssvæfti okkar er Skagafjörft-
ur, alíur.
Auk þess höfum vift til skamms
tima rekið mjólkursamsölu á
Siglufirfti, ásamt KEA á Akur-
eyri. NU eru hins vegar horfur á
þvi, aft slofnuft verfti sérstök deild
KEA á Siglufirfti og þeir yfirtaki
þar meft verzlunina á staftnum og
höfum vift þvi hætt sölu þangaft.
Vorift 1972 var byrjaft aft
byggja nýtt sláturhUs og stóra
fjárrétt á Sauftárkróki og jafn-
frarrit var unnift aft stækkun á
kjötírystum. Þetta er fullkomift
cláturhUs meft keftjubanda-
bUnafti. Er ráftgert aft þar verfti
hægt aft slátra 3000 fjár á dag,
þegar náftst hafa full afköst.
Verftur sláturhUsift tekift i notkun
i haust.
Arlega mun slátrað 50-60
þúsund fjár i Skagafirfti, þar af
hjá kaupfélaginu á fjórum stöft-
um. Vift tilkomu nýja slátur-
hUssins munu aftstæftur ger-
breytast i héraftinu til sauðfjár-
slátrunar. Auk þessa er verift aft
reisa sérstakt stórgripaslátur-
hUs en þaft hefur ekki verift áftur
hjá okkur heldur hefur orftið að
slátra stórgripum i venjulegu
sláturhUsi.
Mjólkursamlag Skag-
firðinga endurnýjar
vélakost
Mjólkursamlag Skagfirftinga
tók á móti 8.2 milljón kg. mjólkur
Helgi Hrafn Traustason, kaup-
félagsstjóri á Sauöárkróki
á siftasta ári og fer mjólkurfram-
leiftslan i heraftinu ört vaxandi.
Til dæmis jókst mjólkurmagnift
um 9% á fyrstu fjórum mánuftum
þessa árs.
MjólkurbUift vinnur um 90% af
mjólkurmagninu i vinnslu, en
10% fara til neyzlu á svæftinu. NU
stendur fyrir dyrum endurnýjun
á vélakostinum, sem mun tvö-
falda afköstin frá þvi sem nUna
er, ef þess gerist þörf. Gerum vift
ráft fyrir aft þessar nýju vélar
verfti teknar i notkun á næsta ári.
Ný stórverzlun á
Sauðárkróki — erfitt að
fá lóð.
Kaupfélagift býr vift mjög
erfiftar aöstæftur i verzlunar-
rekstrinum á Sauftárkróki. BUftir
eru dreifftar um bæinn og hUsnæði
er óhentugt. Er þvi orðift mjög
aftkallandi að reisa stórt
verzlunarhUs i bænum. Hefur
kaupfélagift nU um nokkurt skeift
leitaft eftir þvi vift bæjaryfir-
völdin, aft þvi verfti mæld Ut lóft
undir verzlunar- og skrifstofu-
hUs, sem rUmaft gæti starfsemi
þess á Sauftárkróki. Er þess
vænzt aft svar vift umsókninni,
verfti ekki dregið öllu lengur,
heldur verfti lóðinni Uthlutað á
þessu sumri, segir Helgi Hrafn
Traustason aft lokum. JG.
Þróttmikið
starf
Kaupfélags
Skagfirðinga,
Sauðdrkróki