Fréttablaðið - 13.12.2004, Blaðsíða 56

Það eru vissulega nokkur tíma-
mót að gefa út endurminningar
sínar. Eyjólfur Jónsson sund-
kappi er öllum kunnur. Íslending-
ar sem komnir eru yfir miðjan
aldur minnast enn afreka hans.
Við hittum Eyjólf að máli á dög-
unum ásamt Jóni Birgi Péturs-
syni sem bjó æviminningar hans
til prentunar. Eyjólfur er búsett-
ur í Adelaide í Suður-Ástralíu.
Tímamótin spurðu Eyjólf hvað
kæmi til. Hvað er það sem fær
mann á áttræðisaldri til að flytj-
ast yfir hálfan hnöttinn?
„Það er ástin. Ég hélt að ég
yrði aldrei ástfanginn aftur eftir
að ég missti hana Kallý mína. Við
bjuggum í hamingjusömu hjóna-
bandi í áratugi. En svo kynntist
ég Mary Pilgrim. Hún gerði mér
kleift að sættast við lífið aftur.“
Hvenær byrjaðirðu að synda,
Eyjólfur?
„Það var nú ekki fyrr en ég
var orðinn 25 ára gamall. Ég var
kirtlaveikur sem barn, eins og
það var kallað, var tvö ár á Land-
spítalanum og eitt ár á Vífils-
stöðum, þannig að ég var fremur
þreklítill sem unglingur. Ég
lærði ekkert að synda. En svo
var það eftir að við stofnuðum
Þrótt á Holtinu að ég var að
þjálfa strákana. Ég var að reyna
að fá þá til þess að taka þátt í
drengjahlaupi Ármanns og það
var nú þannig að ég var eiginlega
að fara á hausinn af þessu, því ég
borgaði þeim fyrir æfingarnar
með bíóferð. Nú, við vorum að
þessu við Þróttarheimilið, gaml-
an bragga og þar var engin
sturta. Strákarnir kvörtuðu yfir
því og ég sagði við þá: „Af hverju
farið þið ekki bara í sjóinn? Þeir
sögðust mundu fara ef ég færi.
Og þannig byrjaði þetta. Seinna
fór ég svo að synda í sjó. Synti
yfir Skerjafjörð, til Bessastaða,
út í Viðey, Drangeyjarsund og
Vestmannaeyjasund. Það var
skemmtilegt núna í haust að
minnast þessara atburða. Þá
minntist Sjósundfélag lögregl-
unnar Skerjafjarðarsundsins
með boðsundi. Dóttursonur minn
og nafni, fimmtán ára gamall,
synti síðasta spölinn. Og svo tóku
forsetahjónin á móti okkur.“ ■
20 13. desember 2004 MÁNUDAGUR
SR. JÓN ÞORLÁKSSON FÆDDIST
ÞENNAN DAG Í SELÁRDAL
Hann var seinna kenndur við Bægisá.
Fann ástina aftur
EYJÓLFUR SUNDKAPPI BÝR Í ÁSTRALÍU
„Eitt rekur sig á annars horn, eins og
graðpening hendir vorn“.
Þetta kvað sr. Jón í frægu níðkvæði um sálmabók Magn-
úsar Stephensen. Bókin, kölluð Leirgerður af andstæðing-
um hennar, var endurprentuð 13 sinnum.
timamot@frettabladid.is
AFMÆLI
Knútur Otterstedt, verkfræðingur, fyrrv.
rafveitustjóri og deildarstj. hjá Landsvirkj-
un, er 77 ára.
Eyvindur P. Eiríksson rithöfundur er 69
ára í dag.
Geirlaug Þorvaldsdóttir leikkona er 65
ára.
Óli G. Jóhannsson listmálari er 59 ára í
dag.
Jóna Rúna Kvaran miðill er 52 ára.
Lísa Pálsdóttir,
útvarpskona,
leikari og söngv-
ari, er 51 árs.
Lárus H. Grímsson tónlistarmaður er
fimmtugur.
Guðmundur Torfason fótboltakappi er
43 ára.
ANDLÁT
Geir Þorvaldsson lést fimmtudaginn 9.
desember.
Guðmundur Sigurdórsson, Akurgerði,
Hrunamannahreppi, lést föstudaginn 10.
desember.
Jólín Ingvarsdóttir ,Hrafnistu, Hafnar-
firði, lést fimmtudaginn 9. desember.
Katrín Ingibergsdóttir frá Vík í Mýrdal,
Droplaugarstöðum, Snorrabraut 58 er
látin.
JARÐARFARIR
13.00 Sigurður Eðvarð Pálsson, Leifs-
götu 32, verður jarðsnginn frá
Fossvogskapellu.
EYJÓLFUR JÓNSSON OG JÓN BIRGIR PÉTURSSON
Þennan dag 1577 lagði leiðangur
Francis Drake úr höfn í Plymouth.
Erindið var að herja á nýlendur
Spánverja í nýja heiminum og
kanna Kyrrahafið. Þremur árum síð-
ar kom þessi sæfari til baka eftir að
hafa, fyrstur manna, siglt umhverfis
hnöttinn. Drake neyddist til þess að
skilja tvö skipa sinna eftir í Suður-
Ameríku en hélt gegnum Magell-
ansund með þau þrjú sem eftir
voru.
Hann hélt norður eftir Kyrrahafs-
strönd Ameríku og réðist á bæki-
stöðvar Spánverja á leiðinni. Hann
náði líka að hertaka gersemum
hlaðið spænskt skip. Hann hélt yfir
Kyrrahafið frá San Fransisco-flóa,
þar sem hann hafði haft vetursetu,
og fór fyrir Góðrarvonarhöfða yfir í
Atlantshaf.
Skip hans, „Gullna hindin“ kom aft-
ur til Plymouth 26. septeember
1580. Skipið var hlaðið kryddi og
gersemum. Í leiðangrinum var aflað
mikilvægra upplýsinga um úthöfin.
Árið eftir var Francis Drake aðlaður.
Segja má að leiðangur Magellans
hafi verið fyrsti leiðangurinn til þess
að sigla umhverfis hnöttinn. En þar
sem Magellan sjálfur var drepinn á
leiðinni, á Filippseyjum, var það
þessi enski bóndasonur sem fyrstur
fékk heiðurinn af þessu afreki.
Hann hefur alla tíð síðan verið tal-
inn fremsti sæfari Breta. ■
SIR FRANCIS DRAKE Fyrstur
manna til þess að sigla um-
hverfis hnöttinn.
ÞETTA GERÐIST MERKISATBURÐIR
1642Tasman finnur Nýja-Sjáland.
1744 Jón Þorláksson á Bægisá
fæðist.
1922 Hannes Haf-
stein ráðherra
deyr í Reykja-
vík, 61 árs.
1947 Tólf mönnum
bjargað af togaranum
Dhoon við Látrabjarg. Þessi
atburður var síðar kallaður
„Björgunarafrekið við Látra-
bjarg“.
1988 Sjötug kona í Reykjavík
vinnur 25 milljónir í happ-
drætti.
1992 Orgelið í Hallgrímskirkju
vígt. Það er um 25 tonn að
þyngd og kostaði um 100
milljónir króna.
Leiðangur Drakes leggur úr höfn
Hinir árlegu Lúsíutónleikar á veg-
um Sænska félagsins á Íslandi
verða haldnir í Seltjarnarnes-
kirkju í kvöld, 13. desember 2004,
og hefjast kl. 19.30. Lúsíuhátíðin
markar upphafið á afmælisári
Sænska félagsins en það fagnar
50 ára afmæli á þessum vetri
ásamt Íslensk-sænska félaginu
sem hefur sameinast því. Allir eru
velkomnir á Lúsíutónleikana.
Dagur heilagrar Lúsíu er 13.
desember.
Nafn hennar þýðir „ljós“ og er
hún verndardýrlingur blindra og
sjónskertra.
Lúsía þessi var frá Sikiley og
dó píslardauða árið 304. Móðir
hennar hafði gefið hana manni en
Lúsía neitaði að hlýða vegna þess
að hún hafði ákveðið að helga líf
sitt Guði. Sagt er að hún hafi kom-
ið mat til kristinna manna sem
földu sig vegna ofsókna Diocleti-
usar keisara í neðanjarðargöng-
um á eynni. Til þess að sjá til á
ferð sinni um göngin setti hún
krans alsettan kertum á höfuð sér.
Upp komst um athæfi hennar er
mannsefni hennar sagði frá í
hefndarskyni fyrir hryggbrotið
og var hún tekin af lífi. Heilög
Lúsía var tekin í tölu dýrlinga á
Ítalíu og breiddist tilbeiðsla á
henni út um alla Evrópu á miðöld-
um, þar á meðal til Norðurland-
anna. Vegna tengsla Lúsíu við
birtuna og nálægðar helgidags
hennar við vetrarsólstöður varð
hún persónugervingur sólstöðu-
hátíða á Norðurlöndunum.
Um siðaskiptin reyndu mót-
mælendur að losa sig við alla dýr-
linga úr kaþólskum sið og var þá
Lúsía sett til höfuðs heilögum
Nikulási þótt dýrlingur væri sjálf.
Hafði tilbeiðsla hennar þegar fest
í sessi og varð ekki breytt enda
aldrei virkað vel að fækka frídög-
um um of. Á 18. öld fer að bera á
þeirri Lúsíu sem við þekkjum nú,
hvítklæddri veru með rauðan
mittislinda og kertakrans á höfð-
inu. Elsta stúlka heimilisins var
klædd sem Lúsía og bar hún
saffranbrauð og kaffi til heimilis-
fólksins. Snemma á 20. öldinni var
farið að halda skipulagðar Lúsíu-
hátíðir í Svíþjóð þar sem þessi
hvítklædda vera kom fram og enn
tíðkast að borða smákökur og
drekka kaffi eða jafnvel glögg
með þeim að morgni 13. desem-
ber. ■
Lúsíuhátíð Sænska félagsins á Íslandi
LÚSÍUHÁTÍÐ SVÍA Á ÍSLANDI
Tilkynningar um
merkisatburði, stórafmæli,
andlát og jarðarfarir í
smáletursdálkinn
hér á opnunni má senda
á netfangið
timamot@frettabladid.is
Auglýsingar á að senda á
auglysingar@fretttabladid.is
eða hringja
í síma 550 5000