Fréttablaðið - 31.01.2005, Blaðsíða 58

Umdeild afstaða George Bush
Bandaríkjaforseta til umhverfis-
mála kemur ef til vill hvergi skýr-
ar fram en í árásum hans á um-
hverfisverndarstofnunina En-
vironmental Protection Agency
(EPA). Árásir forsetans á sjálf-
stæði stofnunarinnar hófust í árs-
lok 2000 með skipun Christine
Whitman í stöðu yfirmanns EPA.
Skipunin var umdeild enda þótti
Whitman hafa dregið taum meng-
unarvalda þegar hún var ríkis-
stjóri New Jersey á síðasta áratug.
Ástæðan fyrir skipun Bush á Whit-
man í embætti kom svo í ljós þeg-
ar hún rak Robert Martin úr stöðu
sjálfstæðs umboðsmanns EPA, en
umhverfissinnar höfðu talið hann
öflugan og óháðan málsvara lítil-
magnans í deilumálum við meng-
unarvalda. Þá hefur Bush dregið
verulega úr fjárframlögum til EPA
með þeim afleiðingum að stofnun-
in getur nú ekki lengur sinnt hefð-
bundnu mengunareftirliti sínu.
Enn fremur hefur forsetinn skaðað
trúverðugleika EPA með því að
skipa þar í embætti einstaklinga
sem hafa varið drjúgum hluta
starfsævi sinnar í að berjast gegn
umhverfisvernd, á borð við ráðn-
ingu forsetans á David Bernhardt,
fyrrum talsmanni olíuvinnslu-
fyrirtækja, í áhrifastöðu hjá stofn-
uninni.
Vegna þrýstings stuðnings-
manna Bush hefur EPA einnig
þurft að fella í burtu efnisgreinar
úr skýrslum um áhrif loftmengun-
ar á veðurfar, en þessi umdeildu
afskipti hófust eftir að skýrsla
EPA til Sameinuðu þjóðanna í júní
2002 staðfesti að loftslag færi
hlýnandi á jörðinni vegna mengun-
ar. Útgáfa skýrslunnar, sem var
268 síður og samin af ýmsum af
færustu sérfræðingum Bandaríkj-
anna á þessu sviði, vakti reiði for-
setans sem sagði aðspurður um
niðurstöður hennar í fyrirlitning-
artón: „Ég hef lesið skýrsluna sem
kom frá bírókratinu.“ Svar forset-
ans sætti harðri gagnrýni vísinda-
manna um allan heim, nokkru áður
en Ari Fleischer, þáverandi tals-
maður Hvíta hússins, tilkynnti að
forsetinn hefði ekki lesið hana. Að-
stoðarmenn forsetans, með vara-
forsetann Dick Cheney í broddi
fylkingar, brugðust við með því að
ganga úr skugga um að EPA myndi
ekki endurtaka mistökin. Þannig
þvinguðu þeir EPA til að taka úr
árlegri skýrslu um loftmengun,
sem kom út í september 2002, efn-
isgreinar sem fjölluðu um áhrif
loftmengunar á loftlagsbreytingar.
En að auki var samskonar um-
fjöllun tekin úr skýrslu EPA sem
kom út í júní árið eftir. Í staðinn
stungu þeir upp á að settar yrðu
inn efnisgreinar úr skýrslu á veg-
um stofnunarinnar American
Petroleum Institute, þar sem efast
var um niðurstöður þekktrar
skýrslu frá árinu 1999 um að lofts-
lag hefði farið hlýnandi á jörðinni
vegna mengunar. Whitman hafn-
aði uppástungu félaganna, en um
líkt leyti og skýrslan kom út lak
starfsmaður EPA minnisblaði til
New York Times þar sem sagði
meðal annars að skýrslan endur-
speglaði ekki almennt álit vísinda-
manna á áhrifum loftmengunar á
loftlagsbreytingar. Stuttu síðar lét
Whitman af störfum. Eftirmaður
hennar var Mike Leavitt, fyrrum
ríkisstjóri repúblikanaflokksins í
Utah, en hann þykir hafa fylgt
harðri línu forsetans í umhverfis-
málum, einkum á sviði loftmeng-
unar.
Höfundur stundar háskólanám í
Ástralíu.
Bush þrengir að opinberri umhverfisstofnun
17MÁNUDAGUR 31. janúar 2005
Trúverðugleiki fréttamanna
Allar fréttastofur byggja tilveru sína á
trúverðugleika. Þegar hann bíður hnekki
er tjónið tilfinnanlegt og langvarandi.
Fjölmiðlar munu aldrei geta rækt hið
mikilvæga hlutverk sitt í lýðræðislegu
samfélagi ef eitthvað vantar upp á fag-
mennsku í störfum þeirra. Vonandi
verður mál Róbert Marshalls og frétta-
stofu Stöðvar 2 til þess að efla fag-
mennsku í íslenskum fjölmiðlum og
vönduð vinnubrögð verði höfð að leið-
arljósi í enn ríkari mæli en tíðkast hefur
til þessa.
Borgar Þór Einarsson á deiglan.com
Efasemdir um ríkisútvarp
Spyrja má: Er ríkisvaldið í raun að stuðla
að bestu þjónustu í fjölmiðlun með því
að halda ríkisútvarpinu úti? Hvaða hags-
muni er verið að verja með því að reka
ríkisútvarpið? Ég hef ekki verið talsmað-
ur þess, að ríkið drægi sig út úr útvarps-
rekstri. Ég tel hins vegar æskilegt að
ræða málið, án þess skrúfa til skiptis frá
heita og kalda krananum.
Björn Bjarnason á bjorn.is
Hvað gerum við?
Það er okkur því hollt að líta til þeirra at-
burða sem eru að gerast allt í kringum
okkur í dag, 60 árum síðar. Pyntingar
bandamanna okkar á föngum í nafni
stríðs gegn hryðjuverkum. Hermenn
sem þvo hendur sínar af verkunum með
því að vísa til þess að þeir séu að hlýða
skipunum yfirmanna sinna. Þetta hljóm-
ar allt svo skelfilega kunnuglega. Og
hvað gerum við?
Olav Veigar Davíðsson á sellan.is
Niðurgreiðsla á getnaðarvörnum
Getnaðarvarnir eru ótrúlega dýrar og
óþolandi að það að hugsa skynsamlega
um heilbrigði sitt og framtíð sé þvílík
blóðtaka fyrir fólk. Ég legg til að virðis-
aukaskatturinn af þessum vörum verði
a.m.k. lækkaður það tel ég þó duga
skammt. Best þætti mér að getnaðar-
varnir væru niðurgreiddar af ríkinu.
Segjum að getnaðarvarnarlyf falli í B
greiðsluflokk lyfja. Þar verði svo búinn til
nýr greiðsluhópur í tengslum við kaup á
getnaðarvarnarlyfjum. Þessi hópur gæti
nefnst ungmenni t.d. 25 ára og yngri
sem falla þá í sama greiðsluflokk og elli-
og örorkulífeyrisþegar. Það er að ung-
menni greiði fyrstu 600 krónurnar af
hverri lyfjaávísun og svo 50% af kostn-
aði umfram það þó aldrei meira ein
1050 krónur.
Elín Birna Skarphéðinsdóttir á
politik.is
Gera eitthvað róttækt
Ungmenni sem þjást af geðrænum
vandamálum eða geðröskunum geta
þjáðst af þeim í langan tíma og jafnvel
alla ævi. Því getur biðin eftir aðstoð ver-
ið bæði hættuleg einstaklingunum sjálf-
um og öðrum. Barna- og unglingageð-
deild er 3. stigs stofnun þar sem öll
hugsanleg úrræði fyrir einstaklinga hafa
verið prófuð áður en leitað er þangað.
Það gefur því auga leið að löng bið get-
ur aukið vandann verulega. Nauðsyn-
legt er að gera einhvað róttækt í þess-
um málum og veita börnum og ungling-
um þá þjónustu sem þau þurfa. Því
börn Íslands eru framtíð þess.
Sesselja Dagbjört Gunnarsdóttir á
frelsi.is
BALDUR ARNARSON
SKRIFAR UM UMHVERFISSTEFNU
BANDARÍKJAFORSETA
AF NETINU