Tíminn - 16.03.1975, Blaðsíða 29

Sunnudagur 16. marz 1975.
TÍMINN
29
- þá var nýskilinn. I New York fór
Richard hamförnum i hlutverki
hins forsmáða eiginmanns og
óskaði henni norður og niður.
Honum til mestu undrunar hirti
hún allt sitt hafurtask og hélt leið-
ar sinnar. Honum til enn frekari
undrunar lýsti hún yfir sjálfstæði
slnu á sjálfstæðisdaginn 4. júli i
fyrra. Þetta var það, sem hUn
sagði við pressuna:
— Ég er sannfærð um, að það
væri fin og uppbyggileg hug-
mynd, að við Richard Burton
skildum um tima. Ef til vill höf-
um við elskað hvort annað of mik-
ið — enda þótt ég hafi aldrei trUað
þvi, að slikt væri mögulegt. Þetta
hefur verið sifelldur tröppugang-
ur hjá okkur svo lengi, að
sambandið hefur færzt úr lagi. Ég
er sannfærð um, að timabundinn
aðskilnaður muni færa okkur
saman aftur. Oskið okkur hins
bezta á þessum erfiðleikatimum.
Burton hélt hirð á Long Island,
þar sem hann flutti grafarsenuna
Ur Hamlet — enda þótt hann hefði
vodkaglas i hendinni i stað haus-
kúpu! Svo hláturmildar voru
þessar varir, sem ég kyssti svo
oft. Guð einn veit hversu oft!”
Mörgum fannst þessi frægu
hjón haga sér eins og ofdekruð
börn, sem stappa I gólfið til þess
að beina athyglinni að sér....
Og þau héldu áfram. Richard
Burton sagði, að hann þyldi alls
ekki þessar sifelldu áhyggjur
Elizabeth. Svo væri hún of feit, og
tennurnar i henni gular, og svo
væru það krakkarnir.
— Það eru ekki nema 24
klukkustundir i sólarhringnum
hjá mér, sagði hann, og ég hef
ekki tima fyrir allt.
Liz Taylor viðurkenndi þetta að
nokkru. I samtali við þýzkt blað
sagði hún:
— Það er rétt, að ég er afskap-
lega erfið i umgengni. Ég hef allt-
af viljað vera i miðpunkti við-
burðanna. Það hefur Richard alls
ekki getað afborið. Hann getur
verið skelfilega afbrýðisamur.
í fyrstu lotu stóð aðskilnaðurinn
tæpar þrjár vikur — nákvæmlega
I nitján daga. Þá hittust hjóna-
kornin aftur i Róm, þar sem þau
kynntust upphaflega. En það var
eins og ástarbriminn væri
kulnaður.
Þau bjuggu I villu, sem Sophia
Loren og Carlo Ponti fengu þeim.
Það stóð ekki lengi. Eftir heiftúð-
ug rifrildi strunzaði Elizabeth
leiðar sinnar, og i fyrsta skipti
komust lögfræðingar i skilnaðar-
málin. Til þess að fullkomna
heildarmyndina skaut svo bila-
salinn Henry Weinburg upp koll-
inum I Róm — og það kom engan
veginn þægilega við Burton.
Það hefur verið skrifað heil-
mikið um Weinburg. Hann er af
hollenzku foreldri, og hóf starfs-
feril sinn sem vikapiltur á Hótel
Krasnapolsky i Amsterdam.
Hann fór til Bandarikjanna, þar
sem hann gerðist þjónn og seinna
bilasali og fasteignabraskari.
Eftir að hafa lesið um glaumgos-
ann I nokkra daga, tók Burton sig
upp, yfirgaf Róm og hélt til New
York. Þar hellti hann sér Ut i
ævintýri, með barnungum stúlk-
um. Til Italiu kom hann aftur með
eina tvituga, Carmela Basilo,
námsmeyju frá Sikiley.
Hann lét sækja hana daglega i
skólann i svörtum Benz, griðar-
stórum. Hann fór Ut með henni á
hverju kvöldi. Hann silgdi um
með hana á snekkjunni
„Kalizma”. En meira varð nú
ekki Ur þessu.
— Ég kenndi bara i brjósti um
hann, sagði Carmela eftir á.
Urmull af framgjörnum
smástirnum hringdi til hans og
bauð honum þjónustu sina. En
Richard Burton hafði ekkert geð
á félagsskap kvenna. Þann 10.
nóvember i fyrra hélt hann upp á
48. afmælisdaginn sinn með mik-
Hvorugt þeirra kemur til með
aö liða fjárhagslega neyð. Um
hitt gegnir allt öðru máli, hvort
þau liða tilfinningalega. Þvi að
þrátt fyrir allan hamaganginn
voru þau Elizabeth Tylor og
Richard Burton sköpuð hvort
fyrir annað.
Og hvað með Richard Burton?
Það hefur verið sagt, að standi
Wales-bUi frammi fyrir þúsund
möguleikum og einn þeirra heiti
sjálfseyðilegging, þá velji hann
þá leiðina undir eins. En eftirmáli
sögunnar um Burton og Tylor
fjallar ekki um mann, sem fórnað
hefur öllu fyrir vin og vif. Hann
fjallar um mann með ósveigjan-
lega frelsislöngun og rótgróna
fyrirlitningu á aga. Hafi einhver
freistað þess að loka hann inni,
hefur hann alltaf megnað að
sparka hurðinni upp. t
Svona hefur það verið frá upp-
hafi, þegar hann. hét bara
Richard Jenkins og fæddist i
námubænum Port Talbot i Wales.
15 ára gamall stakk hann af frá
hörmungum heima fyrir. Hann
settist að hjá kennaranum sinum
fyrrverandi, Philip Burton, tók
sér nafn hans og drakk i sig fróð-
leik hans, sem lauk með þvi, að
hann tók afburðapróf i Oxford.
Um þetta sagði prófessorinn
hans, Nevill Coghill:
— Ég hef haft marga nemend-
ur um árin, marga gáfaða og
marga miður gefna. En ég hef
ekki kynnzt nema einum snillingi
— og það var Richard Burton.
En Burton gat ekki fellt sig við
agann i háskólanum. Hann var
heldur ekkert fyrir flugherinn á
striðsárunum. Hann varð
sersjent og gerði það sem honum
sýndist. Eftir striðið safnaði hann
sveit af nýju fólki utan um sig i
Old Vic-leikhUsinu. Þeir Shake-
speare og hann voru Mick Jagger
og Rolling Stones þeirra tima!
Og einmitt orðinn viðfrægur
sem leikari á klassiska sviðinu,
hirti hann föggur sinar og hélt til
Hollywood. Hann hellti sér Ut i
glauminn i borginni án þess
nokkru sinni að taka lifið alvar-
lega á þeim stað.
Hann var og er hann sjálfur.
Margar konur eru þeirrar skoðun
ar, að slikur maður sé ragur,
ábyrgðarlaus og hirðulaus. En
svo er ekki með Burton, sem naut
allra sinna hæfileika sem gleði-
maður, kvennabósi og snillingur,
rétt eftir þvi, sem honum likaði
beztihvert skipti. Enn þann dag i
dag kallar Elizabeth Tayior hann
Þokkagreifann.
Philip Burton segir i dag, að
Richard Burton hafi alltaf orðið
að leika, hvort sem hann var á
sviðinu eða ekki. En þreytandi
hafi hann aldrei orðið. Hæfileiki
hans til að tjá sig I orðum er ótrú-
legur — en ef til vill felur hann
lika þau sálardjúp, sem jafnvel
ötulastikolgrafarikæmist aldrei i *
námunda við.
Um afburðahæfileika hans ef-
ast enginn. Honum hefur alltaf
veitzt ákaflega auðvelt að beina
athyglinni að sér — hann hefur
alltaf verið óaðfinnanlegur I öllu,
sem hann tók sér fyrir hendur.
Hvað er þá um framtiðina að
segja, þegar skilnaðurinn er um
garð genginn? Það er enginn vafi
á þvi, að hann á eftir að vinna
stórsigra sem leikari. Hann er of
gáfaður og of þjálfaður til þess að
fara i hundana. Vinur hans hefur
komizt svo að orði um hann:
— Lifi Richards er engan veg-
inn lokið með þessu. Ég vona af
heilum hug, að hann lifi mörg ár
ennþá og veiti okkur margvislega
ánægju. En ég er ekki viss um, að
við komum til með að sjá þann
sama Richard Burton, sem við
höfum þekkt. Það gætu orðið
eftirtektarverðar og greinilegar
breytingar. Enginn — allra sizt
hann sjálfur — veit, hvað
framtiðin færir i skauti sér. Það
má ekki gleyma þvi, að hann er
snillingur!
— Þýöing: BH.
Elizabeth Tylor og Richard Burton kynntust, þegar verið var að taka Kleópötru-myndina árið 1962. Hér
er Mankiewicz leikstjóri að leilöbeina þeim.
illi svallveizlu, þar sem hann að
venjuflutti Shakespeare með glas
I hendi. Þessu voru menn farnir
að venjast. Meðan veizlan stóð
sem hæst, kom skeyti frá Eliza-
beth Taylor.
HUn óskaði honum til hamingju
og harmaði, að hún skyldi ekki
komast sjálf. HUn hafði verið lögð
inn —vegna „33. uppskurðarins”,
eins og hún komst sjálf að orði.
Skömmu eftir innlögnina
hringdu læknarnir til Burton, þar
sem hann var staddur á Palermo
á Sikiley. Hann hafði sömuleiðis
verið dauðhræddur um, að um
hefði verið að ræða krabbamein i
öðrum eggjastokk Elizabeth.
Honum þótti innilega vænt um að
heyra, að ekki hafði verið um
hættulegt mein að ræða.
— NU er þó, skrattinn hafi það
ástæða til að fagna, sagði hann.
Helzt hefði hann viljað fara um-
svifalaust til Los Angeles, en
hann var bundinn af kvikmynda-
leik sinum. En þegar Liz Taylor
hringdi til hans og bað hann að
koma, hikaði hann ekki eina
sekúndu. Hann tók einkaþotu á
leigu — og greiddi feiknarlegar
upphæðir I sektir fyrir rof á
samningnum.
Hann fór beina leið til spitalans
frá flugvellinum og sagði við
læknana:
— Ég er maðurinn hennar. Ég
er þreyttur og vildi gjarnan fá
rúm til að sofa i.
Þá höfðu þau hjúin verið aðskil-
in I næstum hálft ár.
Þegar Elizabeth var Utskrifuð
frá sjúkrahúsinu, var það
Richard Burton, sem ýtti hjóla-
stólnum hennar. Það birtust
myndir, þar sem hún hallaði sér
aftur, og hann laut niður að henni
og kyssti hana ástúðlega á vang-
ann.
Allir töluðu um sættir. Richard
Burton endurtók svo til orðréttar
fyrri staðhæfingar sinar, áratuga
gamlar, um trúskapinn i hjóna-
bandinu — og Elizabeth Taylor
bar sáttargjöf hans: hjartalaga
demant i hálsfesti.
En sættirnar stóðu ekki lengi.
Það næsta, sem heyrðist frá
þessu fræga pari, var þessi vana-
lega opinbera tilkynning um að
skilnaðar væri æskt vegna
„ójafnanlegs missættis”.
Hjónaband Elizabeth Taylor og
Richard Burton, var að lokum
komið — fimmta og lengsta
hjónaband hennar annað og
stytzta hjónaband hans.
Eftir stendur spurningun um
það, hvernig skuli skipta feiknar-
legurn auðæfum þeirra hjónanna.
Þar er um að ræða skartgripi og
gimsteina, sem myndu varpa
skugga á hvaða krýningardjásn i
heimi. t eigu þeirra er meðal ann-
ars Kruppdemanturinn frægi svo
og Peregri-perlan, sem Filippus
Spánarkonungur gaf Mariu
Tudor, dóttur Hinriks áttunda, á
sinum tima. Við þetta bætast
heilmiklar eignir i Tenerife og
Irlandi, auk landsetra i Sviss og
Mexikó.
Burton-hjónin I samkvæmisskapi áður fyrr. Skartgripir hennar á þessari mynd eru milljóna doilara
virði.