Atuagagdliutit - 04.02.1960, Blaðsíða 3

Kalåtdlit-nunåt atausiardlune
Kalåtdlit-nunåt tamatigut...
(Kup. 1-mit nangitaK).
pingårtut nikanartutdlo, angisut miki-
ssutdlo tamaisa tusarfigiumassarpai
takujumassardlugitdlo. angalassarne-
rilo tåuko maungéinameK ajorput. ta-
mavta tusarnårdluartarpåtigut fylde-
peniminik OKautsivut agdlagtaiving-
minut nalunaerssutsiartarpai — ag-
dlagtoKarnane oKalugteKarnanilo. di-
rektøre ornigkåine kisimitariaKartar-
poK. ukiarnerussukutdlo imalunit åi-
påguane upernagssåkut naitsumik tå-
kajåmigdlunit perKigsåKalune agdlag-
kamik, Kavsinik nangmineK agssang-
minik agdlagånik akissutisissarpugut,
téukunanilo kigsautigissavut akiorsi-
massarpai taimane OKautigissavtinik
minitaKarnane. akissutai tamatigut
nåmaginarneK ajoraluarput, tupingnå-
ngilaK, kisiåne kigsautivut soKutigig-
taitdliorfigisimaneK ajorpai erKortu-
migdlo pissariaKartitsinine nåpertor-
dlugo akisimassardlune.
tamavivta Daugård-Jensene asavar-
put — ikigtoralånguit kisimik nåma-
gissaringilåt. tåssauvorme tamarssu-
armik atåtåt, inugigsuvoK sumik per-
dlasineKarnane, igtornatalo nangmi-
neK isumakulutivtinik tamanik OKa-
lugtutarparput — ornigututdlo tamar-
mik tugpatdlersagauvdlutik Kimagtar-
påt. — miserratigssåungilardle pinig-
ssaK Kångerujugssuardlugo nålagarsi-
ortitaussarnerput nuånarineK ajoralu-
arigput. taimale nålagkersugauneK a-
merdlanertigut nåmaglnarparput, tå-
ssa pingitsailinikut nålagkersugauneK
diktatur såkukinerpåmik atugaussoK.
ukiut exiatitårfiungifsut
sutdie tamarmik pissutsinut sanit-
dliutdlugit issigissariaKarput, taima-
nilo pissutsit erKaivdlugit. Styrelsep
inatsisaine 1925-ime pingortune sujua-
riåtdlangneKaKaoK, tåssalo 1920-me
21-milo kommissionip atautsimlner-
ssuata kingunera. inatsisitigut tåuku-
nuna sujumukardlualernigssamut ang-
måuneKarnerput eKiatdlautigexalugu-
lo isumavdluautigeKårput, sordlo 1950-
ime inatsisit sarKumermata itugut. —
taima angussagssanut angnertunut
angmåuneKarnerput eKaersårfingme
atautsimlnerssuarne OKatdlissutigi-
ssarparput, nangerKigtardlugulo ukioK
1924—27 nåvdlugo atautsiméKåtår-
Kaugut sapåtip akuneranut mardlori-
ardluta pingasoriardlutalunit, atautsi-
mitamemilo tåukunane inatsisit ilait
atuarfingnut tungassut agsut perKig-
sårtumik misigssugaråvut, taimanilo
isumaliutigissavta agdlagtarnere ima-
Ka Kupernerit 100 migssiliortut najor-
Kutaralugit isumaKatiglssuteKarpugut
atuartitsineK KanoK ingerdlåneKåsa-
ssok iluarsainerit nutåt maligdlugit i-
liniarfigssuarme, højskolene mérKat-
dlo atuarfine.
ukiut tåuko ituarsinarfiungeicaut e-
Kiatitårfiuriatigdlo. amerdlanerssagut-
dlo isumaKånguatsiavigpugut styrelse
— tåuna inuk styrelse — ajungerug-
tormat tamåna OKatdlisigissariaKå-
ngitsordlunit Kalåtdlit-nunåta nu-
nasiatut ingerdlatitaunera tåssauso-
rårput Kalåtdlit-nunåta ajungeKutig-
ssautuå. sorngunalume kalåtdlit nang-
mingneK tamåna sungiusimanermit
taimåitugssautitdluinarpåt, inatsisime
maligdlugit sule landsrådeKaramik
kommunerådeKardlutigdlo isumait i-
låtigut najorKUtarineKartartunik, ang-
nikikaluamik, atamåname måssåkut
ama sysselrådeKaleramik Kavdlunånik
atorfilingnik angnernik suleKateKaler-
figssamingnik. taimåikaluartordle sule
styrelse kisime aperssugagssaujuarpoK
kisimilo pingårnertigut tamatigut au-
lajangissugssauvdlune. tamånalume
sule iluarsorineKarunarpoK. ikigtu-
nguit kisimik Kularput.
måssåkut Kangångulålermat isuma-
Kalerpugut taimane nålagkersuinikut
Kalåtdlit-nunåta ingerdlatitaunera pi-
umårporpatdlårsimassoK, imaKalo å-
ma nålagkersuinikut ingerdlatsineK
mianerssorpatdlårsimavdlune. oKauti-
gineKarsinauvordle ånuliutdlugo i-
ngerdlatsinerussoK, sujunertarisså i-
måikame „sukangavatdlångitsumik,"
„kalåtdlit malingnausinåusassut," Ka-
låtdlit-nunåta kalåtdlit pivdlugit," o-
Kautsitdlo taimåitut OKausinåungit-
dlat. kisiåne nålagkersuineK tåuna ki-
gaitsuinarmik ingerdlatsineruvoK. o-
KausinåK unauvoK måne suliaK sorae-
runago ingerdlatineKåinåsassoK — tai-
malo periauseKarneK KulamångilaK
ajungivigsussoK, nåmagsiniåsavdlugu-
lo ajomångivigpoK atorfigdlit angnerit
ukiut Kalåtdlit-nunånivfigssatik nåv-
dlugit månitarmata, nakorsat nåparsi-
mavingmilo pårssissut kisimik autdla-
jårnerussaraluartut. ingerdlatitsinerup
tamatuma ajungeKutaisa ilagåt isu-
magineKarmat kalåtdlit nangmingneK
ingerdlaKatéusassut katatåungitdlui-
nåsagamik, isumaKartoKarmåme su-
kavatdlåmik ingerdlatitsineKåsagalu-
arpat katataoratarsinaussut. taimatu-
taoK nålagkersuinikut isumaKarfigi-
neKarput, Kalåtdlitdlo-nunåne Kav-
dlunåt OKausisa iliniameKarnigssåt
pivdlugo isuma tåssungåtaoK atavoK.
kalåtdlit inorssakujdrtfnagit
taima ingerdlaneK iliniartitsissumut
inusugtumut påmårpatdlårtutut isu-
maKarfigerKajånartarpoK. sivitsungit-
sordle påsineKarpoK ajomartorsiutip
tåussuma ajugauvfigineKarnigssånik
sulissutigingningniarneK isumaliuti-
givdluagaussariaKartoK aulaj aitsumik
pissuseKardlune, iluaringninginermik
kinguneKarKunago avdlorneritdlo
mardluk kinguporssornermik. Kalåt-
dlime-nunåta nunasiatut ingerdlati-
taunerane pissutsit ajungitsortaisa ila-
gåt sujunertarissaK ima KuleKutaKar-
mat: kalåtdlit katangnagit inorssaku-
jortinagitdlo. tamåna uvdlume ineri-
toKarpoK ajornartune ineriartomeruv-
dlo pilertorpatdlårdlune ingerdlaniåi-
narpatdlårdlunilo sisussornigssaugalu-
anut igdlersutaussumik. taimanikut i-
ngerdlauseK kigåisugigaluaKårput, ta-
månale måssåkut takusinaussavtinit
angnerussumik inerikiartortitsisima-
VOK.
ukiume tåuko uningåinarfingmik
taineKarsinåungitdlat. isumaitsutut
taima isumaliortoKåsagaluarune isu-
mane tamåna iluarsipatdlangniartari-
aKarpå. pivfingmime 1925-mit 40-mut
kalåtdlit landsråditigut kommunerådi-
tigutdlo sysselråditigutdlo inerikiar-
torsimangmata nangmingneK inuner-
mingnut tungåssuteKartut sujornati-
gut suliarissartagkamingnit angnertu-
neruvdlutigdlo pingårnerussut suju-
mukartitsinertalingmik sulissutigisi-
nångordlugit.
ukiune tåukunane aulisarneK suju-
mukariatårsimavoK, pujortulérårKat-
dlo KuleKångitsut avKutigalugit pujor-
tulérarssuit umiarss-uårKatdlo tikit-
dlugit. Kavdlunåt ukiune måkunane
Kalåtdlit-nunånltut ilane isumaKarta-
runarput aulisarneK Kangale taima i-
ngerdlajuarsimassoK, ilame imaKa ka-
låtdlivdlunit taima isumaKaratarsi-
åssit Kanganitsat
John Møllerip åssilissai 1880-ip nålerneranit 1930 autdlartilårneranut pi-
siarineKarsinaulerput. — inuit åssigineruvait niuvertoKarfitdlo Kanga
åssinge. — pisiniartup nalunaertariliuk åssilisitup arKa. ingmikut portu-
gaugamik kinåussusé agdlagsimavdlutik. — angissutsit pingasuput.
sågfigissagssaK: Typograf Stephen Møller, Godthåb
nåuput. kisiåne-una uvanga maunga
pinerma erKåne aitsåt iluamik aut-
dlarnersoK, tåssa 1925-p erKåne.
sulinerup sukéssusia ukiune 25-mit
40-mut åssigikajåginanga.iagpoK, uv-
dluvtine sukåssutsimut sanitdliutdlu-
go imaKa kigaitsutut issigineKarsi-
nauvoK, isumaKartOKarnavérdlile inu-
it atausiåkåt suliaKångitsut. taimane
sulissussugut ikigtunguvugut. taima-
nime måssåkornit angnertunerussu-
mik sulivfingmine ituarsinartoKarsi-
naugaluarpoK tamåna pivdlugo niaKu-
emeKartariaKarnane atorfingminitdlo
soraersitaussariaKarnane. KaKutigut-
dle åma Kavdlunånik avalagtitausso-
KartarpoK angerdlarKutitoKartardlu-
nilo.
sarfarsiatårnigssamut pivfigssaxameK
taimanile ulapikaluartitdluta agdlåt
isumatsiatårnigssamut pivfigssaKar-
nerugaluarpugut. ukiutdlarångat su-
mik isumanerdluteKarnata ukiorsiu-
lersaraugut atuarussårneic pulåKåtår-
nerdlo nuånersumik agdlåtdlo inga- >
ssagtajårtumik atortorilerdlugit. uki- ;
unera pisimassut exiatdlangnarner- |
ssarigajugpåt mitarrånerssuaK. ig- j
dluvtine inoKatigingnerput nikatdlu- F
nganångitaKaoK uvnit ilåne iginersu-
ne kissarssutivdlo anitdlagtarnerata
pujorsungnia naimajuartaraluardlugit.
avangnåne inuneK åma Kimugserar-
nermik avångunarnavérsauteKarpoK.
ilame suliavtinut ajOKutåungitsumik
ima årKigssussipatdlagsinaussarpugut
niuvertoKarfingmut avdlamut mitar-
råtunut ilaujartupatdlagsinauvdluta.
kalåtdlit — igavfikérdlutik
kalåtdlit Kavdlunåtdlo amerdlnner-
tigut erKigseKatigigdlutik inoKatigig-
dluartarput, sornguname taimane uv-
dlut pissusiat maligdlugo. taimane a-
tortuvoK kalåtdlit Kavdlunåt igavfia-
ta matuatigut isertardlutik. kalåtdlit
nuimanerpåt, ajukutinginerpåt ki-
ssitsunerpåtdlo kisimik „Kavdlunåt i-
såvfiatigut" iseriartortarput. tamavta-
lo taimanikut tåssuna igavfikut iser-
titsineK atortorårput. — imaKalo Kav-
dlunåt kisimik pissutitagssåungitdlat,
tåssa kalåtdlit „Kavdlunåt isåvfiati-
gut“ isernigssaK kissigivdluinartarmå-
ssuk. Kavdlunåt ilaisa igdlumingnut
sarKåtigut isertitsineK atoriaraluarpåt
asimioKarfingmiunguitdle torssussar-
ssuarmut iserdlutik takugångamiko
såriarfigssaK tamarme matunik av-
ssersimassoK kinaisa periarfigssaileKi-
ssut issikuat takuinaråine påsissaria-
KarpoK isåvfikut tunordlikut iserneK
tåukununga sungiusimanarnerusa-
ssok. nangmingnerme sungiusimavait
igdlunguatik mikissut, pingårtumik a-
simioKarfingmiut, atauslnånguamik
matugdlit — matorpagssulingmutdlo
iserneK uipatdlernarunaKaoK. sarKåti-
gut mato kalåtdlit nujuarissarmåssuk
uvanga agssuarisinåungilåka. Kavdlu-
nårssuarme igtorissaK iserfigisavdlugo
KagdlerKigdlugulo matorpagssuarnit
unguneKåsavdlune ingminut angniki-
gissornåsassoK KularissariaKångilaK.
tåssuna kalåtdlit Kavdlunåt tungå-
nut ajukunerat avdlanik inuit ilaisa
patsisigitiniartagåinik patsiseKarsori-
ngilara. tåssauna pigatdlarneK kalåt-
dlit Kavdlunåtdlo igdluisa åssigmgi-
ssusiånit pilersitausimassoK. igdlutigut
åssiglngissuseK tåuna uvdluvtine ma-
nigsarneKalerpoK. igdlorssuit nutåliat
igavfingmut matoKångitdlatdlunit. ne-
riutigisigo tamåna nalunaeKutaussoK
(Kup. 19-me nangisaoK).
M'iyf;;. •'T-'rr'VV;''vrr'
ftKTlKSilLSKABET „VØLUND"
ØRESUNOSVEJ 147 ■ KØBENHAVN S • TELEFON ASTA 6672
3