Atuagagdliutit - 07.12.1995, Qupperneq 7
Nr. 96 • 1995
7
f%£a.a&a&(/é/'a £/£
------ir—tr----------
GRØNLANDSPOSTEN
Atorfiit amigarmata ismut
nakorsiartarfik matoriaannaavoq
- Sullitama affaat Dansk Blindesamfund-imut ilaasortanngoriaannaasarput,
Nuummi nakorsaaneq Knud Erik Sørensen oqarpoq
NUUK(JB) - Immikkoortor-
tami matumani kisimiilluni
nakorsaagaanni artornaqaaq,
nakorsaaneq Knud Erik Sø-
rensen, martsimi Dronning
Ingrid-ip Napparsimavissua-
ni isinut nakorsiartarfimmit
aallartussaq oqarpoq.
Knud Erik Sørensen-ip a-
torfinnik inuttalersuinermut
akerliuniarluni suliffimminit
soraamianngilaq. Ukiuni pi-
ngasuni Kalaallit Nunaanni
sulereerluni qimagunniarne-
ranut aammattaaq imminut
tunngassuteqarluinnartut
peqqutaanerarpai, kisiannili
aamma Peqqinnissamut Pi-
sortaqarfiup innersuussutini
p'imoorullugit suliniuteqann-
ginnera nuannarinagu taa-
maaliorniarsimasinnaavoq.
Massakkullu isit nakorsaata
Ole Lisberg-ip paarlatsitut
sulinerata ingerlaqqinnissaa-
nut itigartitsisoqareermat isi-
nut nakorsiartarfik matusari-
aannanngulerpoq.
- Isumaga malillugu Peq-
qinnissamut Pisortaqarfiup
isinut nakorsiartarfik pimoo-
rutinngilaa, naak ukiut pi-
ngasut matuma siornatigulli
aallartimmat tamanna pisari-
aqarluinnartoq paasinarse-
reeraluartoq, Knud Erik Sø-
rensen AG-mut oqarpoq. -
Nakorsiartarfik pitsaanerpaa-
mik ingerlassaguni pingasu-
nik nakorsaqartariaqarpoq,
kisiannili marluinnaalluta
ingerlassinnaasimavarput.
Kisimiikkaluaruma suliassaq
naammaginartumik naam-
massisinnaanngikkaluarpara,
suliassaqarpallaarneralu sa-
persimassagaluarlugu.
- Nakorsat marluulluta u-
kiumut pilattaanerit 270-it
naammassisinnaavagut, taa-
mannalu naammassineqas-
sappat pisariaqarpoq nakor-
sap aappaannaataluunniit pi-
lattaanermik ilinniarsima-
suunissaa, Knud Erik Søren-
sen nangippoq. - Massakku-
mullu taamatut ingerlasima-
vugut, kisianni paarlatsitut
atorfik atorunnaartussan-
ngorpoq.
- Tamatuma nassatarisaa-
nik suliaritittussat Danmarki-
mut pilatsikkiartortariaqarta-
lissapput, tamarmik immik-
kut 100.000 kroninik akiliun-
neqartalissallutik. Ukiumut
pilatsittariallit 250-it missa-
anniittarmata paarlatsimut
aningaasartuuteqarnissaq ilu-
aqutaanerusussaasoq kia-
luunniit takusinnaavaa.
- Tamatuma saniatigut ani-
ngaasat kisimik apeqqutaasi-
masinnaanngillat, Knud Erik
Sørensen isumaqarpoq. - Suli
nakorsatut atorfinnik inutta-
lerneqanngitsunik peqarpoq,
sulilu sivisuumik taamaas-
salluni. Taamaammat ani-
ngaasanik peqarsimassaaq,
missingersuutini atorfiit inut-
talerneqanngitsoortut sipaar-
niarfigineqarsimanngippata.
Akinngillat
- Isummatit pillugit Peqqin-
nissamut Pisortaqarfik oqa-
loqatigaajuk?
- Taamatut oqaatigineqar-
sinnaagunanngilaq, Knud
Erik Sørensen akivoq. - Oqa-
loqatigiinnavillugit oqaloqa-
tigillattaarpakka, kisiannili
kinguneqanngitsunik. Paasi-
sakka malillugit uagut »suli-
suinnaasugut« pisortaqarfim-
mit oqaloqatigerusunneqan-
ngilagut. Saaffiginnissutigut
tusaanngitsuusaarneqartar-
put, pingaartumillu peqqin-
nissaqarfimmi sulinerup ata-
qatigiissaarnerani nakorsaa-
nerit sanioqqutaarneqartar-
put. Taamaallaalli 1996-imi
peqqinnissaq pillugu isuma-
sioqatigiisitsinissamut na-
korsat peqatigiiffiat aaqqis-
sueqataammata nakorsaane-
rit qaaqquneqarput. Massak-
kumummi ilaasarsimanngil-
lat.
- Taamaammat massakku-
mut nakorsat immikkut suli-
allit kalaallit peqqinnissaqar-
fiata ineriartomeranut akuu-
allaarsimanngillat.
Amerlavallaanik
pilaapput
Kiisalu Knud Erik Sørensen
»sukkavallaamik nappaatinik
paasinneriaasilittut« isornar-
torsiorneqartarpoq - ima-
luunniit allatut oqaatigalugu
- amerlavallaanik pilataqar-
tarsimavoq.
- Tamanna assorsuaq tupa-
allaatigaara, Knud Erik Sø-
rensen AG-mut oqarpoq. -
passussanninngooq pingaar-
titsivallaartarsimavunga. Ilu-
moortorli tassaavoq passus-
sama affaasa siullerpaamik
nakorsiartarfimmut saaffi-
ginninnerminni ajomartorsi-
utitaqanngitsumik Dansk
Blindesamfund-imut ilaasor-
tanngorsinnaasarnerat. Ta-
manna Danmarkimi rekordi-
liineruvoq, isurqaqarpungalu
sukkavallaamik nappaatinik
paasinneriaasilittut oqaati-
gineqarnera sullitannut mi-
tallernerusoq.
Matoriaannaavoq
- Massakkummi isinut nakor-
siartarfik sussava?
- Ajoraluartumik isinut na-
korsiartarfik sussanersoq aa-
lajangersinnaanngilara. Paa-
siinnarparali aallareeruma
ingerlaniapiluussaqisoq.
- Atorfimmut qinnuteqar-
tarumaartussat pissutsit pil-
lugit uannut paasiniaasarnis-
saat qularinngilara, uangalu
isinik pilattaasartunik qallu-
naanik uukapaatitseqataar-
usungilanga. Pissutsit pillu-
git paasisakka oqaluttuaris-
savakka, taamaaliunngikku-
mami kukkusorujussuussan-
nga. Tamatumalu inemerin-
ngitsoornavianngilaa isit
nakorsaannik pisariaqartin-
neqartumik ilinniagalimmik
atorfinitsitsinissap ajorna-
kusuulernera. Taamaamat i-
sumaqarluinnarpunga isinut
nakorsiartarfik martsip aal-
laqqaataani matuinnarneqas-
sasoq.
- Isilli nakorsaattut atorfiit
marlunngortinneqassappata
ilerasuuteqarnanga atorfiit
innersuussinnaavakka. Suli-
assaqarfik pissanganartuu-
voq, aammalu Kalaallit Nu-
naat inunnit amerlanerapaa-
nit misigissallugu alutomar-
tuuvoq.
Nakorsaaneq Knud Erik Sørensen isumaqarpoq isinut
nakorsiartarfik martsip aallaqqaataani matuneqarsinnaas-
oq.
Overlæge Knud Erik Sørensen mener, øjenklinikken i prak-
sis lukker 1. marts (Ass./foto:Knud Josefsen).
Mangelfuld normering kan
lukke Sana's øjenklinik
- Halvdelen af mine patienter kan meldes ind i Dansk Blindesamfund, siger
overlæge Knud Erik Sørensen, Nuuk
Dronning Ingrid-ip Napparsimavissuani isinut nakorsiartar-
fimmi isinik pilattaasarneq martsip aallaqqaataani uneria-
annaavoq.
En situation fra øjenklinikken på Dronning Ingrids Hospital,
hvor øjenoperationerne formentlig går i stå I. marts
(Ass./foto:Knud Josefsen).
NUUK(JB) - Det er ulideligt
at være ene læge på denne
afdeling, siger overlæge
Knud Erik Sørensen, der for-
lader øjenklinikken på Dron-
ning Ingrids Hospital til
marts.
Det er ikke i protest mod
bemandingssituationen, at
Knud Erik Sørensen forlader
sit job. Han har også private
grunde til at rejse fra Grøn-
land efter tre års virke, men
det kunne godt have været af
ærgrelse over, at sundhedsdi-
rektoratet ikke tager hans
anbefalinger alvorligt. Og
efter nu at have fået nej til at
fortsætte en vikaransættelse
med øjenlæge Ole Lisberg
mener overlægen, at øjenkli-
nikken er tæt på en lukning.
- Efter min mening går
sundhedsdirektoratet ikke
helhjertet ind for den øjenaf-
deling, som der straks efter
starten for tre år siden viste
sig at være stort behov for,
siger Knud Erik Sørensen til
AG. - Hvis klinikken skal
fungere optimalt, bør der væ-
re tre læger, men vi har kun-
net holde den i gang med to.
Alene kan man slet ikke kla-
re opgaven tilfredsstillende,
og man kan simpelthen ikke
holde arbejdspresset ud.
- Med to læger kan vi gen-
nemføre 270 operationer om
året, men det kræver, at
mindst en af dem har den
nødvendige kirurgiske ud-
dannelse, fortsætter Knud
Erik Sørensen. - Og sådan
har vi klaret os hidtil, men nu
skal vikarstillingen altså ned-
lægges.
- Resultatet er, at patienter-
ne må sendes til operation i
Danmark til en pris på
100.000 kroner for hver.
Med et behov på cirka 250
om året kan enhver se, at
pengene til vikaren ville ha-
ve været godt givet ud.
- Samtidig kan det ikke
være et spørgsmål om penge,
mener Knud Erik Sørensen. -
Det er jo til stadighed ledige
lægestillinger, og det bliver
der ved med længe. Der er
altså penge, med mindre man
i budgettet kalkulerer med
besparelser på normeringer,
der ikke opfyldes.
Svarer ikke
- Har du drøftet dine syns-
punkter med sundhedsdirek-
toratet?
- Det kan men vel egentlig
ikke kalde det, svarer Knud
Erik Sørensen. - Uformelt
har jeg da haft nogle samta-
ler, men dem kommer der
ikke noget ud af. Og formelt
er det snarere min opfattelse,
at direktoratet ikke vil tale
med os, der arbejder i »mar-
ken«. Vore henvendelser bli-
ver ignoreret, og netop over-
lægerne bliver ofte forbigået
i den koordinering af sund-
hedsarbejdet, der trods alt
finder sted. Kun fordi læge-
kredsforeningen er inddraget
i arrangementet af sundheds-
konferencen i 1996 er over-
lægerne inviteret. Hidtil har
de ikke været med.
- Derfor har det været
skralt med speciallægernes
bidrag til udviklingen af det
grønlandske sundhedsvæsen.
Operede for mange
Til gengæld har Knud Erik
Sørende været kritiseret for,
at hans »diagnosekriterier er
skridende« - eller sagt på en
anden måde - han har opere-
ret for mange patienter.
- Det kom meget bag på
mig, siger Knud Erik Søren-
sen til AG, - det at jeg skulle
have taget patienterne for
alvorligt. Sandheden er nem-
lig, at halvdelen af mine pati-
enter ved deres første besøg i
konsultationen uden vanske-
lighed kunne blive indmeldt i
Dansk Blindesamfund. Det
er ganske enkelt danmarksre-
kord, og jeg synes, det er rin-
geagt for patienterne at sige,
at mine diagnosekriterier er
skridende.
Tæt på lukning
- Hvad sker der nu med
øjenklinikken?
- Nu er det jo desværre
ikke op til mig at bestemme,
hvad der skal ske med øjenk-
linikken. Jeg kan bare kon-
statere, at det bliver meget
vanskeligt at køre den videre
efter min afrejse.
- Der er næppe tvivl om, at
eventuelle ansøgere til stil-
lingen vil henvende sig til
mig for at høre lidt om for-
holdene, og jeg vil ikke være
med til at bondefange danske
øjenkirurger. Jeg vil fortælle
dem, hvordan jeg opfatter
situationen, for andet ville
være meget forkert. Og re-
sultatet bliver uundgåeligt, at
det bliver meget vanskeligt
at besætte stillingen med en
øjenlæge med den nødvendi-
ge uddannelse. Derfor mener
jeg i virkeligheden, at øjenk-
linikken fra 1. marts er så
godt som nedlagt.
- Men med to normerede
øjenlæger på klinikken ville
jeg med sindsro anbefale stil-
lingen. Det er et meget spæn-
dende arbejdsområde, og
Grønland er en oplevelse
værd for de fleste.