Atuagagdliutit - 15.01.1998, Blaðsíða 17

Nr. 4-1998
17
sr
Siorapaluk, ingeniørinngorniap japanimiup Ikuo Oosima-p ukiut 24-t matuma siorna piniartunngomiarluni nuualiffigisaa.
Siorapaluk, hvor den japanske ingeniørstuderende Ikuo Oosima for 24 år siden slog sig ned for at blive fanger.

GRØNLANDSPOSTEN
ULLUT TAMARMIK
IUSIMASASSAR-
SIORFIUPPUT
Japanimiu Ikuo Oosima 1972-imi Qalasersuarmut
Avannarlermut ilisimasassarsioriartortussatut
sungiusariarluni Kalaallit Nunaannut pivoq.
Maanna ukiuni 24-ini Siorapalummeereerpoq
piniartutut inuuniuteqarluni
50-inik ukiulimmut Ikuo Oo-
sima-mut ullut piniarfiit ta-
marmik ilisimasassarsiorfiup-
put. Pissanganartunik, unam-
millemartunik, pinngortitami
misigisassanik pisussanillu
siumut ilisimariinngisanik -
kiffaanngissuseqarnermillu.
Taamaammat ukiuni 24-ini
Siorapalummiinnermini ilisi-
masassarsiorluni angalasameri
amerlasoorsuanngorsimapput.
Imalu amerlatigaat, allaat Qa-
lasersuarmut angalaneq, amer-
lasoorpassuusugut misigisas-
satut annerpaatut isigisarput
angalasamerpassuit ilaannaat-
tut isigisariaqalersimalluni.
Aap, Ikuo-lluunniit qangar-
piaq qimusserluni Qalaser-
suarmi Avannarlermiissima-
nerluni eqqaamalluanngilaa.
70-ikkut naaneranni, immaqa
1978-imi, eqqarsarpasilluni o-
qarpoq.
Kalaallit Nunaannut tikeq-
qaarami 22-nik ukioqarpoq,
ingeniøritut ilinniartuulluni.
Taamani qaqqat sivingasunik
iigartallit soqutigilluarpai.
Anguniagaraalu Kalaallit Nu-
naata avannaarpiaani Ellesme-
re Land-imilu qaqqat avanna-
mut sammisortai sivingasut
innartorfiginiarlugit.
Siullermilli issi sungiunni-
aqqaartussaavaa. Siorapalum-
mi nunaqqanni Naomi Vemu-
la, Kalaallit Nunaat sinerlugu
qimussimik angalasimasutut
nunatsinni ilisimaneqameru-
soq sungiusarfigaa - taassu-
malu eqqaassutissaa ujarak
Narsarsuup mittarfiata akia-
niippoq. Ikuo Oosima-p ukiup
affaani Naomi najugaqarfi-
gisussaavaat.
1972-imissaaq Ikuo Oosi-
ma-p Anna naapippaa. Anna
1974-imi katippaa tallimanil-
lu, quliniit 22-nut ukiulinnik
meeraqarfigalugu, ukiullu 25-
inngorlugit katiffissiungaja-
lerput.
Kulturimik
allaanaarsineq
- Kalaallit Nunaannut pigama
kulturimik allaanaarsingaat-
siarpunga. Suut tamarmik al-
laapput. Piniartutut inuuneq
misigaara. Isumaga malillugu
imaannaanngitsuuvoq. Meka-
nikimut tunngasunit imaan-
naannginnerujussuuvoq.
Taamatut inuuneqalerusus-
simavunga. Piniartutut.
Ullumikkut Ikuo Japan-
imut pigaangami kulturimik
allaanaarsisarpoq. Ukiut 24-it
qaangiuttut ingerlanerini pi-
ngasoriaannarluni Japan-i-
miissimavoq. Kingullermik
1990-imi: - Nuna ilisarisima-
junnaarsimavara. Eqqaama-
sannut naapertuukkunnaarsi-
mavoq. Suut tamarmik allaap-
put. Allaat oqaatsit. Inuusuttut
atuakkiaat paasisinnaanngi-
lakka.
Ikuo inuusukkallarami Ja-
pan-imiitilluni ingeniørin-
ngornissani aalajangiukka-
miuk nalaatsomerinnaasima-
voq:
Kalaaleq japanimior-
luunniit. Ikuo Oosima
inuunermi affaa
Kalaallit Nunaanneer-
eerluni marluutillugit
inuiaassutigalugit
paasisimavaa. Avaner-
suarmiutut ilikkarsi-
mavoq, japanimiusulli
oqaatsit ajornarsiar-
tuinnarput.
- Arraami, 18-iinnamik u-
kioqarlunga inuunerma sinne-
rata ingerlanissaa pillugu aa-
lajangeeqquneqarpunga. Taa-
maammat toqqagara nalaat-
somerinnaasimavoq.
Qujanartumik toqqaaqqin-
nissannut periarfissarsisima-
vunga.
Ikuo Oosima Japan-imiik-
kallarami piniamermik misi-
liisimanngilaq, kisianni nu-
naannarmi peroriartorsima-
voq, meeraanermilu ilarujus-
suani peqqumaatissanik, qaq-
qortarissanik, paamanik il.il.
katersisarsimavoq, taamaam-
mallu inuuneriligaa takornar-
taviusimanani. - Ilinniameq a-
jornaatsuinnaanngilaq, Ikuo
Oosima oqarpoq takorluuillat-
siamera isaasigut malunnarlu-
ni, quiatsallunilu illariarsin-
narluni oqarpoq: - Arlaleria-
qalunga imaanut isittarpunga.
Aasakkut ukiukkullu. Qimus-
semerlu ilinniarlugu ajorna-
kusooqaaq. Qimmikka ilaga-
lugit ikerinnarmi taarsuup a-
taani nalunaaquttap akunner-
parujussui atortarsimavakka.
Arlaannaannilluunniit aqutsi-
sinnaajunnaaqqallunga.
Maanna ajomannginneru-
jussuanngorsimasoq oqaati-
gaa.
Piniarneq inuuniutigaa
Ikuo Oosima ilikkarsimavoq.
Maannami piniarneq Anna-llu
inuuniutigaat. Nammineq pi-
niartariartarpoq, nulialu am-
merillaqqissuuvoq mersullaq-
qissuullunilu.
- Aamma ukiumut marlus-
soriarlunga qimussiussisame-
ra akissarsissutigisarpara, ta-
mannali nuannarivallaanngi-
lara. Piniartutut inuuneq nuan-
narigakku. Piniartutut inuus-
sutissarsiuteqamermi kiffaan-
ngissuseqarsinnaaneq nuan-
naraara. Ikuo-p suut tamanga-
jaasa piniagarai. Nannulli or-
nigivallaanngilai. Angivallaa-
qaat, japanimiunnguaq ataq-
qinnippasilluni oqarpoq. Uki-
uni 24-ini Kalaallit Nunaan-
niinnermini ataasiinnarmik
nannussimavoq.
- Taamani naaggaarsinnaa-
simanngilanga, illarpoq. - Qi-
mussit pingasuulluta Savissi-
Ikuo Oosima ikinngumminut Naomi Vemula-mut eqqaassutissaq tigummiaraa,
taanna sermersuaq atuarlugu Avannaanit Kujataanut qimussersoq.
Ikuo Oosima med et minde om vennen Naomi Vemula, der kørte indlandsisen
på langs på hundeslæde fra Nordgrønland til Sydgrønland.
vimmut ingerlaartilluta nannut
pingasut naammattooratsigit
pisaqartariaqalerpunga.
Nannulli amiinik amigaate-
qanngilaq, akuttunngitsumim-
mi nannunniaqataasarpoq, ila-
nilu pisaqaraangata ningertar-
luni.
Aaverli anginerujussuuga-
luaq Ikuo-p tunuarsimaarfi-
ginngilaa. Taanna imaaniigin-
nartarpoq, nassuiaavoq. Na-
norli taamaanneq ajorpoq.
Amernik qitulisaasarpoq
Ikuo-p piginnaaneqarluarfigi-
saasa ilagaat terianniarniar-
neq, taakkulu pullasersorluni
pisarisaipai. Piniakkatut angi-
suujunngillat, kisianni amer-
nik tasitseriaatsimik qitulisaa-
riaatsimillu ineriartortitsisi-
magami amiutai pilerigineqar-
luartarput. Juullip ulluisa pi-
ngajuanni AG pulaarmat Sio-
rapaluup tunuani qaqqami
pullatai sisamat pisaqarsimap-
put. Ikuo-p teriannissat amii-
nik qitulisaasamermi saniati-
gut ukallit, puisit, qimmit,
nannut allallu amii qitulisar-
tarpai. Ukiorli manna taamatut
suliaqarsinnaasimanngilaq, a-
kuutissat qitulisaanermut atu-
gassai Siorapalummut ingerla-
nerminni tammarsimammata,
naluneqanngitsutullu ukiumut
marloriaannarluni umiarsuar-
mik tikittoqartarpoq. Augusti-
mi augustimilu. Qitulisaanis-
samullu akuutissat timmisar-
tukkut nassiutissallugit uloria-
narpallaaqaat.
Ikuo-p ammit qitulisaraa-
ngamigit qituttunngortinniar-
taipai kusanartunngortinniar-
lugillu. Suliarineqarnermin-
nissaarlu assersuutigalugu
Danmarkimi aserujaanneru-
lertarput, Afrikamiunngitsorli,
Ikuo oqarpoq, taamaassap-
pammi akuutissat amerlane-
rusut atortariaqarput. Ikuo am-
minik qitulisaasarnini sivi-
sooq pillugu nassuiaavoq. Er-
rorsinerit pingasut-sisamat a-
kuutissanullu kinitsisarnerit
taama amerlatigisut oqaatige-
reerai inuk tusamaarluaraluaq
malinnaajunnaartarpoq. Ua-
ngalu malinnaajunnaarpunga.
Isumaali paasivara; suliarujus-
suuvoq. Taamaallaat igaffim-
mi teqeqqumi imiisivik qivia-
rakku silamilu qamutit nilan-
nik imallit eqqaallugit. Qituli-
saanermut imerujussuaq atu-
gassaasimassaaq. Qimussimik
taamarsuaq nilattartarsimagu-
narpoq.
Taamaapporlu.
ASSJ FOTO: LONE MADSEN