Fréttablaðið - 02.06.2005, Blaðsíða 23
KARL GÚSTAF ÁSGRÍMSSON
SKRIFAR UM LÍFEYRISGREIÐSLUR TIL
ALDRAÐRA
Upplýst var á Alþingi fyrir
skemmstu að við Íslendingar
höfum verið að taka upp innan við
6,5% af lagagerðum Evrópu-
sambandsins í gegnum samninginn
um Evrópska efnahagssvæðið
(EES) á þeim rétt rúma áratug sem
við höfum verið aðilar að honum.
Voru þessar upplýsingar fengnar
frá skrifstofu EFTA í Brussel en
ljóst er að þær eru í hrópandi mót-
sögn við þann áróður sem íslenzkir
Evrópusambandssinnar hafa haldið
að almenningi hér á landi á undan-
förnum árum þess efnis að umrætt
hlutfall væri 70-80% og jafnvel allt
upp í 90%. Hafa þær fullyrðingar
verið eitt af lykilatriðunum í áróðri
þeirra fyrir því að Ísland ætti að
ganga í Evrópusambandið, þ.e. að
við værum hvort sem er að taka
upp nánast allar lagagerðir sam-
bandsins og gætum því allt eins
gengið í það. Nú hefur hins vegar
verið sýnt fram á svo um munar að
ekki hefur staðið steinn yfir steini í
þessum málflutningi. Það hefur
annars verið afar fróðlegt, svo ekki
sé meira sagt, að fylgjast með
neyðarlegum viðbrögðum þeirra
forystumanna íslenzkra Evrópu-
sambandssinna sem tjáð hafa sig
um þessar nýfengnu upplýsingar.
Hafa viðbrögðin helzt einkennst af
fálmi og vandræðalegum tilraunum
til þess að hanga á einhverjum smá-
atriðum í því skyni að reyna að
draga 6,5% töluna í efa. Það er
reyndar ekki sama hvaða forystu-
maður Evrópusambandssinna á í
hlut. Þannig hafa Eiríkur Berg-
mann Einarsson, fyrrv. stjórnar-
maður í Evrópusamtökunum, og
Ágúst Ólafur Ágústsson, þingmað-
ur Samfylkingarinnar, reynt að
draga niðurstöðu skrifstofu EFTA í
efa á sama tíma og Andrés Péturs-
son, formaður Evrópusamtakanna,
hefur gengizt við henni eftir því
sem bezt verður séð. Andrés ritaði
grein í Morgunblaðið á dögunum
þar sem ekki kom fram neinn efi
um það að 6,5% talan ætti við rök
að styðjast. Hins vegar vildi hann
meina að áhrif þeirra tæplega 6,5%
lagagerða Evrópusambandsins,
sem Ísland hefur gengizt undir
vegna EES-samningsins, skiptu
meira máli en hversu hátt hlutfall
af heildarlagagerðum sambandsins
við hefðum tekið upp. Þarna kveður
auðvitað við algerlega nýjan tón í
málflutningi Evrópusambands-
sinna í þessum efnum sem einmitt
hefur hingað til allur snúist um það
hversu hátt hlutfallið væri en ekki
um vægi einstakra lagagerða. Eins
og áður segir hefur tilgangurinn
með þeim málflutningi verið sá að
telja almenningi á Íslandi trú um að
við værum að taka yfir nánast allar
lagagerðir Evrópusambandsins í
gegnum EES-samninginn og
gætum því allt eins bara gengið í
sambandið. Einn sjálfskipaði
„Evrópusérfræðingurinn“ úr
þeirra röðum gekk jafnvel svo
langt hér um árið að segja að
Evrópuumræðan hér á landi ætti
ekki að snúast um það hvort Ísland
ætti að ganga í Evrópusambandið
heldur hvort það ætti að ganga úr
því. En nú hefur sem sagt verið
sýnt fram á með afgerandi hætti að
þessi ómerkilegi áróður hefur verið
algerlega úr lausu lofti gripinn og
rúmlega það. Þar með hefur verið
gert að engu eitt af lykilatriðunum í
málflutningi íslenzkra Evrópusam-
bandsinna og því í sjálfu sér ekki að
furða að þeir séu í sárum.
Höfundur er stjórnarmaður í Heims-
sýn, hreyfingu sjálfstæðissinna í
Evrópumálum, og sagnfræðinemi.
Evrópusambandssinna›ur vandræ›agangur
HJÖRTUR J. GUÐMUNDSSON
SKRIFAR UM REGLUGERÐIR ESB
Undanfarin misseri hefur farið
fram nokkur umræða um mál-
efni aldraðra og hafa stuðnings-
menn ríkisstjórnar talað mikið
um að vel sé gert að öldruðum og
þá sérstaklega við hina lægst
launuðu og vitna þar í að tekju-
tryggingarauki hafi hækkað
verulega, sem er rétt, hann
hækkaði um 2000 kr. eftir samn-
ing 2002, en það gleymist alltaf
að segja frá því að þennan tekju-
tryggingarauka óskertan fengu
aðeins 347 manns miðað við 1.
des. 2004, og ef menn vinna fyrir
nokkrum krónum þá skerðist
tekjutryggingaraukinn strax. Er
þetta réttlæti fyrir aldraða?
Eldri borgarar, sem eru
komnir á eftirlaun, eða við það
að komast á eftirlaun hafa alla
sína tíð greitt til almannatrygg-
inga án þess að það hafi nokkurn
tíma verið dregið frá skatti,
verða nú að greiða skatta af
grunnlífeyri sem þeir fá frá
almannatryggingum.
Þarna eru aldraðir að greiða
skatta af endurgreiðslu sem
þeir eru að fá og voru búnir að
greiða skatta af áður. Þarna er
því raunverulega um tvísköttun
að ræða. Er þetta réttlæti fyrir
aldraða? Þeir eldri borgarar
sem fá einhverjar greiðslur úr
lífeyrissjóðum, verða að búa við
það, að þessar greiðslur hafa
áhrif á tekjutryggingu Trygg-
ingastofnunar, að tekjutrygging
lækkar í hlutfalli við auknar
greiðslur úr lífeyrissjóði,
þannig virka auknar tekjur úr
lífeyrisjóði, sem lækkun annara
tekna. Þá má benda á að hækkun
frítekjumarka fylgir ekki kaup-
gjalds- eða launavísitölu, og
skattleysismörk hafa lækkað
mikið sem hlutfall að launum
frá 1988 er staðgreiðslukerfið
var tekið upp. Er þetta réttlæti
fyrir aldraða?
Nú eru margir eftirlauna-
þegar sem fá greiðslur úr lífeyr-
issjóðum og eru þessar greiðsl-
ur skattlagðar sem launatekjur,
sem er alveg furðulegt þar sem
vitað er að, um tveir þriðju af
útgreiðslum lífeyrissjóða eru
vegna vaxta tekna, en ekki
beinnar inngreiðslu. Tveir
þriðju af lífeyristekjum, eða því
sem næst, eiga því að skatt-
leggjast sem fjármagnstekjur
en ekki sem venjulegar launa-
tekjur.
Á þetta vill fjármálaráðherra
ekki fallast og bendir öldruðum
á dómstóla til að fá úrskurð.
Ráðherra getur breytt reglu-
gerð og fengið í gegn lagabreyt-
ingu mjög fljótlega til að fá
þetta á hreint ef lög og reglu-
gerðir eru það illa úr garði gerð-
ar að menn geta ekki verið sam-
mála. Þetta er sjálfsagt enn ein
grein af réttlæti til handa
öldruðum.
Höfundur er ellilífeyrisþegi.
Réttlæti og
aldra›ir
23FIMMTUDAGUR 2. júní 2005