Fréttablaðið - 01.10.2005, Qupperneq 48

Hjónin Björn Ingvarsson ogKaren Erla Erlingsdóttirog strákarnir þeirra tveir,
Úlfur 11 ára og Glúmur 8 ára,
kjósa að að hafa annan hátt á með
sumarfrí en gengur og gerist. Í
sumar fóru þau til að mynda ekki
til suðrænna landa heldur settu
stefnuna beint í norður af Íslandi,
til austurstrandar Grænlands. Þar
létu þau fyrirberast í yfirgefnu
þorpi án flestra nútímaþæginda,
skutu snæhéra sér til matar og
fóru ekki óvopnuð út úr húsi
vegna ísbjarnahættu.
„Við höfum farið þrisvar til
Angmassalik,“ segir Björn, sem
hefur sjálfur starfað sem leið-
sögumaður á Grænlandi. „Núna
langaði okkur að skoða eitthvað
fleira. Og þetta er „næsti bær
við“. Að vísu eru 850 km á milli
Angmassalik og Scoresbysunds.
Við flugum frá Reykjavík til lítils
flugvallar á vesturströnd fjarðar-
ins. Þaðan vorum við flutt með
þyrlu til 550 manna bæjar, sem
nefnist Scoresbysund eins og
fjörðurinn (eða ITTOQQOR-
TOORMIT upp á grænlensku.).
Þaðan fórum við svo á bát yfir til
annars smábæjar, Kap Tobin. Sá
bær er löngu kominn í eyði.“
Hjónin mældu með GPS-tæki
hveru langt væri í næsta byggða
ból Scoresbysund. „Það reyndist
styst til Ísafjarðar. Það var meira
að segja styttra þaðan til Egils-
staða en næstu byggðar á Græn-
landi,“ segir hann og bætir við að
þarna hafi verið meiri sól en á sól-
arströnd og mun hlýrra en þau
þorðu að vona.
„Það kólnaði bara ögn á nótt-
unni, enda lá alltaf ís á firðinum
úti fyrir,“ segir Karen.
„Við vorum auðvitað þarna við
stærsta fjörð í heimi,“ segir
Björn. „Borgarísjakar stranda
þar á 450 metra dýpi, enda er
fjörðurinn grynnri í mynninu en
fyrir innan. Þessi risafjöll koma
siglandi út fjörðinn og stranda
þar, og standa kannski 60 metra
upp úr sjó.“
Urðum að bjarga okkur
Í Cab Tobin urðu þau að laga sig
að aðstæðum og láta vistir duga í
tæpan hálfan mánuð, því annars
hefði þurft að leggja í umtalsverð-
an kostnað við að sækja þau aftur.
Yngri sonurinn, Glúmur, segir að
þau hafi verið með fimm sleða-
hunda. Það var þó enginn snjór,
heldur voru hundarnir notaðir til
að fæla ísbirnina frá.
„Okkur var uppálagt að fara
alls ekki óvopnuð um svæðið,
vegna hættu af ísbjörnum,“ segir
Björn. „Birnirnir eiga að vera
komnir norðar á þessum árstíma
en stundum er ísinn orðinn
ótraustur og þeir komast ekki
norður. Þá verða þeir að þreyja
suður frá og verða bæði svangir
og hættulegir.“
Þegar Glúmur er spurður
hvort hann hafi séð ísbjörn segir
hann svo ekki vera. „Pabbi hefði
líka dúndrað hann í tætlur. Eða
mamma,“ segir hann hvergi bang-
inn.
Hins vegar voru hundarnir sí-
svangir og þurfti að finna ráð með
að afla þeim fæðu. Strákarnir
fundu færi og öngla niðri á
bryggju þorpsins og ákváðu að
freista þess að veiða handa hund-
unum. Þeim gekk það bærilega og
kræktu í stöku marhnút.
„Hundarnir fóru strax að rífast
um fiskinn,“ segir Glúmur. „Við
urðum að halda rosa fast í hann til
að þeir rifu hann ekki út úr hönd-
unum á okkur, með öngli og öllu
saman.“
„Grænlendingarnir sögðu
okkur að ef maður veiddi lítinn
marhnút og krækti svo öngli í
bakuggann á honum og sleppti svo
aftur, þá myndi stærri marhnútur
koma að og gleypa hann og festast
þannig,“ bætir Úlfur við. „Við
heyrðum þetta bara ekki fyrr en
rétt áður en við fórum heim svo
við gátum ekki prófað það.“
Allt aðrar kringumstæður en heima
Húsmóðirin segir að það hafi farið
meiri tími í venjuleg störf í fríinu
en heima. Á Grænlandi hafi til
dæmis ekki verið rennandi vatn.
„Þið sækið það bara í lækinn,“
var sagt við okkur. „Við héldum að
verið væri að tala um einhvern
bæjarlæk. En svo reyndust 600
metrar í næsta vatnsból, sem var
þá bræðsluvatn af jöklinum. Þetta
var eins og hálfs kílómetra ganga
með 30 lítra af neysluvatni. Fyrst
í stað fórum við þetta tvisvar á
dag, enda vorum við þá enn að
nota vatn í sama mæli og heima.
En svo fórum að spara vatnið og
láta það endast,“ segir Karen.
„Svo eru engin klósett þarna
heldur notaðir kamrar,“ bætir hún
við. „Enda er ekki hægt að koma
neinu í jörð. Eins er með vatns-
lagnir úr húsum, þær ná bara rétt
út fyrir húsið.“
„Þarna eru náttúrlega allar
lagnir ofanjarðar og engar
skólplagnir,“ segir Björn. „Þetta
er bara granítklöpp, það myndi
allt frjósa.“
Þau segja þó að þetta hafi verið
skemmtileg upplifun.
„Fólkið var indælt sem við hitt-
um í Scoresbysund. En þeir eru al-
gerir umhverfissóðar, fleygja
bara öllu rusli utandyra. Fyrir
framan húsin var síðan allt fullt í
grút. Og því meiri veiðimenn sem
menn voru, þeim mun hærri var
grútarhrúgan. Ef maður hins
vegar kíkti inn til fólks var þar
allt kattþrifið,“ segir Karen.
Scoresbysund er 550 manna
bæjarfélag og kringumstæðar þar
að ýmsu leyti sérstakar. Síðustu
daga fjölskyldunnar þar ríkti til
dæmis hálfgert umsátursástand í
bænum vegna þess að eini þjófur
bæjarins var nýbúinn að afplána
fangelsisdvöl.
„Hann var sjúklegur þjófur og
stal öllu steini léttara,“ segir
Karen. „Hann ógnaði þannig öllu
samfélaginu. Hann var í raun eina
samfélagsógnin.“
Úlfur segir að það hafi ekki
verið góð öryggisgæsla á flugvell-
inum. „Mér tókst að minnsta kosti
að smygla inn heilmiklu af
sprengiefni,“ segir hann.
Sprengiefni?
„Já, kínverjum,“ segir Úlfur,
„sem ég ætlaði að nota á ísbirnina.
En svo þegar við mættum engum
ísbjörnum þá héldum við bara
smá áramót í staðinn áður en við
fórum.“
Fjölskyldan er hæstánægð með
Grænlandsdvölina. Og kveðst
ekki vera á leið í „venjulegt“ sum-
arfrí í bráð.
„Fyrir okkur er þetta mjög
venjulegt,“ segir Björn. „Við
höfum aldrei farið til sólarlanda.
Á Grænlandi er líka meiri sól
og miklu meira spennandi nátt-
úra.“
„Hugmyndin er sú að þegar
upp er staðið og strákarnir verða
eldri eigi þeir þennan fjársjóð í
minningunni,“ segir Karen.
Strákarnir taka undir þetta og
segjast alls ekki sakna þess að
fara ekki til „viðurkenndra sum-
arleyfisstaða“. „Þetta er miklu
meira ævintýri,“ segja þeir. ■
32 1. október 2005 LAUGARDAGUR
Aldrei óvopnu› út úr húsi
Fjögurra manna fjölskylda frá Egilsstö›um ákva› a›
fara í ö›ruvísi sumarfrí og hélt til austurstrandar
Grænlands. Hallgrímur Helgi Helgason fékk a› vita
allt um fer›ina.
VEIÐIMAÐUR Sleðahundunum leiddist ekki athyglin sem þeir fengu frá strákunum.
ÆVINTÝRAGJÖRN Karen og Björn ásamt sonum sínum. Þau leggja áherslu á að kynna
drengjunum ólíka menningu. Þau eru glöð með að hafa valið Grænland fram yfir
suðrænar sólarstrendur.
Í FÓTABAÐI Úlfur og Grímur kæla sig niður en það var hlýtt og gott veður á meðan á
dvölinni stóð.
HUGSUÐU VEL UM HUNDANA Bræðurnir Grímur og Úlfur nutu sín vel á Grænlandi og fannst ferðin ævintýraleg og skemmtileg.