Fréttablaðið - 04.12.2005, Page 10

4. desember 2005 SUNNUDAGUR10
stjornmal@frettabladid.is nánar á visir.is
UMMÆLI VIKUNNAR,, U MÆLI VIKUN AR ,,
Margir öryrkjar og eldri borgarar
eru öskuillir eftir að ljóst varð
fyrir helgina að ekki aðeins
var umsamin 26 þúsund króna
eingreiðsla þeirra skattlögð heldur
einnig skert vegna tekna eða
annarra skerðingarákvæða. Þeir
benda á almenna vinnumarkaðinn
sem samdi um 26 þúsund króna
launauppbót í desember fyrir alla
launamenn óháð tekjum.
Ekki stóð til af hálfu stjórnvalda
að fylgja samningum á almennum
vinnumarkaði sjálfkrafa. Sambæri-
leg uppbót fyrir aldraða og öryrkja
hlyti einnig að vera samningsatriði.
Málið var tekið upp á alþingi og
ákváðu stjórnvöld síðar að verða við
kröfum öryrkja og eldri borgara.
Nú segja talsmenn eldri borgara
að fyrirspurnum og kvörtunum
vegna afgreiðslu stjórnvalda rigni
inn á skrifstofu Landssambands
eldri borgara.
Kostar ríkið ekki neitt
Leiða má líkur að því að 26 þúsund
króna launauppbót í þessum mánuði
jafngildi um 2,5 milljarða króna
útgjöldum fyrir atvinnuvegina.
Pétur Guðmundsson verk-
fræðingur og eldri borgari hefur
reiknað það út að þessi upphæð færi
ríkissjóði um 650 milljóna króna
óvæntar skatttekjur á þessu ári. Auk
þess renni um 340 milljónir króna til
sveitarfélaganna í formi útsvars.
Ef eldri borgarar, sem fá lífeyri
frá Tryggingastofnun ríkisins eru
27 þúsund, hefðu um 700 milljónir
króna dugað til þess að greiða
hverjum þeirra 26 þúsund króna
eingreiðslu. En þeir greiða líkast
til um 175 milljónir króna í skatta
af þessum 700 milljónum króna og
er þá ekki tekið tillit til útsvars til
sveitarfélaga.
Hreinn kostnaður ríkissjóðs
vegna þessa nemur því um 525
milljónum króna.
Það er 125 milljónum króna lægri
upphæð en ríkið fær í auknar tekjur
vegna kjarasamninga á almenna
vinnumarkaðnum.
Met í lítilsvirðingu
Þeir eldri borgarar sem fá skerta
tekjutryggingu vegna annarra
launa fá einnig sambærilega
skerðingu á 26 þúsund krónurnar.
Innan við helmingur þeirra fær
uppbótina að fullu samkvæmt
þessu eða á bilinu átta til tíu þúsund
manns.
„Við erum afgangsstærð, eins
og kom á daginn 1. desember.
Uppbótinni er útdeilt með öllum
tekjutengingum og skerðingum
sem hugsast getur,“ segir Pétur
sem unnið hefur trúnaðarstörf
fyrir Landssamband eldri borgara.
„Þessi lítilsvirðing ríkisvalds-
ins á þörf aldraðra fyrir bætur
vegna hærri verðbólgu slær öll
fyrri met.
Í næstu kosningum telja þeir
greinilega að ekki þurfi að treysta
á fylgi þeirra 17% kjósenda, sem
eru reiðir gamir menn og konur.“
Og skattlagningin eykst
Talnagögn, sem hvorki hafa
verið véfengd af sérfræðingum
né embættismönnum, benda
afdráttarlaust til þess að kjör
eldri borgara hafi ekki haldist í
hendur við kaupmáttaraukningu
síðustu 10 ára. Halldór Ásgrímsson
forsætisráðherra og aðrir ráðherrar
hafa haldið því fram, meðal annars
í þingræðum, að ráðstöfunartekjur
hafi almennt hækkað um allt að 60
prósent á umræddu tímabili.
Gögn samráðshóps á vegum
eldri borgara og stjórnvalda sýna
að kaupmáttur ráðstöfunartekna
hjá drjúgum meirihluta eldri
borgara hafi aukist um 10 prósent
frá árinu 1995.
Einar Árnason, hagfræðingur
Landssambands eldri borgara,
bendir á að í rauninni hafi skattbyrði
eldri borgara einnig hækkað á
undanförnum árum. Reiknast
honum til að skattar sem hlutfall
tekna hafi hækkað úr 7,6 prósentum
árið 1995 í 9,4 prósent árið 2005.
Þar sem skattleysismörk hafa ekki
hækkað í takt við hækkandi verðlag
og laun er nú greiddur skattur af
hærri hluta tekna en áður. Þannig
segir skattprósentan ekki alla
söguna. johannh@frettabladid.is
Mánudagur
Utandagskrárumræður á Alþingi um
stefnu stjórnvalda í alþjóðasamstarfi
gegn vá af völdum loftslagsbreytinga.
Ráðherrar svarar óundirbúnum fyrir-
spurnum.
Þriðjudagur
Lokaumræður um fjárlög 2006 á
Alþingi.
Miðvikudagur
Atkvæðagreiðsla um fjárlög, fyrirspurnir
og þingflokksfundir.
Fimmtudagur
Afgreiðsla þingmála.
Föstudagur
Afgreiðsla þingmála. Stefnt að þing-
lokum fyrir jól.
26 þúsund krónur minnka
Regluverk velferðarkerfisins íslenska sá til þess fyrir helgina að fjöldi aldraðra
og öryrkja fékk lítið sem ekkert til ráðstöfunar af þeim 26 þúsund krónum sem
stjórnvöld höfðu heitið í samræmi við samninga á almenna vinnumarkaðnum.
„Utanríkisráðherrann hefur sagt það afdráttarlaust
að við Íslendingar viljum ekki mannréttindabrot á
okkar flugvöllum.“
Halldór Blöndal, þingmaður Sjálfstæðisflokksins
og formaður utanríkismálanefndar, um fangaflug í
Fréttablaðinu 2. desember.
„Gagn af þeim virðist ekki neitt - og kannski hafa
þau einungis tilfinningalegt gildi fyrir handhafa
sína - þannig að lýst sé á kurteislegan hátt því
geðslagi sem sumir aðrir mundu kalla snobb.“
Mörður Árnason, þingmaður Samfylkingarinnar, eftir að
hann fékk svör utanríkisráðherra um diplómatavegabréf.
Fyrir ekki margt löngu var greint frá því á forsíðu Fréttablaðsins og
síðar í fréttaskýringum blaðsins að bakland Halldórs Ásgrímssonar
innan Framsóknarflokksins væri ótryggt. Um þetta var rætt býsna
opinskátt og voru ólíklegustu menn orðaðir við vaxandi andspyrnu
við formanninn. Meginskýringin á ólgunni gat legið í viðvarandi
fylgisvanda flokksins í þéttbýli suðvesturhornsins þar sem tvö af
hverjum þremur atkvæðum í landinu hafa fasta búsetu.
Þegar Halldór virðist nú hafa náð vopnum sínum - án þess að
fylgið hafi aukist - hafa þessar raddir þagnað. Myndugleikinn og
valdið segir til sín. Halldór ítrekar að hann sé ekki á leið úr pólitík.
Á sama tíma gerist það að ungur aðstoðarmaður
forsætisráðherranns, Björn Ingi Hrafnsson, býður sig fram til forystu
á lista Framsóknarflokksins í Reykjavík fyrir borgarstjórnarkosninarnar í vor.
Sumum innan þingflokksins þykir Björn Ingi hafa komist upp með brellur og pot í
skjóli Halldórs. Alfreð Þorsteinssyni borgarfulltrúa var skákað í hátæknisjúkrahúsið af
forsætisráðherra. Hver annar hafði vald til þess að rýma fyrir Birni Inga?
Björn Ingi er varaþingmaður Framsóknarflokksins í suðurkjördæmi Reykjavíkur. Man
einhver eftir því að hann hafi tekið sæti á þingi fyrir Jónínu Bjartmarz?
Í sálfræðinni er til hugtakið yfirfærsla en með því er átt við að einstaklingur varpi
bagalegum vanda í afkimum sálar sinnar yfir á aðra.
Með þetta hugtak að vopni mætti setja fram þá tilgátu að ýmsir þingmenn
Framsóknarflokksins, einkum þeir sem þurfa að finna sér kjördæmi og sæmilega öruggt
þingsæti, hafi nú flutt óánægju sína með formanninn yfir á Björn Inga sem um síðir gæti
ógnað pólítískri framtíð einhverra ef ekki rætist úr með fylgið.
Þarna stendur hnífurinn í kúnni. Situr Halldór á rökstólum með þingmönnum sínum í
þéttbýlinu til þess að finna leiðir til að auka fylgið? Situr hann með Birni Inga og vill bæta
hag flokksins með því að skipta út forystumönnum? Sitja þéttbýlisþingmenn á sellufundum
og ráða ráðum sínum gegn Birni Inga og jafnvel formanninum?
Þótt þingmenn Framsóknarflokksins geti talað saman um framgang einstakra stefnumála
má telja fullvíst að enginn þeirra segi umbúðalaust við formanninn að nauðsynlegt sé að
skipta um forystu flokksins. Og sennilega hefur formaðurinn ekki heldur sagt fullum hálsi við
þingmenn sína að til þess að ná betri árangri verði að skipta út nokkrum þingmönnum.
„Það er eðli hvers stjórnmálaflokks að vera stríðandi heild, hópur til sóknar og varnar,“
sagði Guðmundur Finnbogason eitt sinn.
Er það eðli hvers framsóknarmanns að vera stríðandi afl gegn samherjum sínum?
Kratahremmingar
Samfylkingin mælist í nýrri Gallupkönnun með um
25 prósenta fylgi og hefur vegur hennar ekki verið
minni í slíkum könnunum síðan í ágúst 2002.
Sérfræðingar telja að það hljóti að vera
flokksforystunni áhyggjuefni takist ekki betur en raun
ber vitni að ná til nýrra kjósenda, einkum á miðjunni.
Baldur Þórhallsson stjórnmálafræðingur benti á það
eftir könnun Fréttablaðsins á dögunum að svo virtist
sem Samfylkingin hefði einnig tapað vinstrisinnuðum
kjósendum til vinstri grænna. Athygli vekur að í
umræddri Gallupkönnun fyrir Ríkisútvarpið segist
rétt um fimmti hver kjósandi Samfylkingarinnar geta
hugsað sér að kjósa vinstri græna.
Margir telja að Ingibjörg Sólrún Gísladóttir hafi verið
atkvæðalítil síðan hún var kjörinn formaður og settist
á þing í haust. Aðrir hamra á því að Samfylkingin
hafi enga afdráttarlausa stefnu í mikilvægum málum.
Stjórnarliðar hafa óspart hamrað á þessu á alþingi.
Enn aðrir hafa bent á hliðstæður frá nágrannalöndum
og segja sem svo að einu og hálfu ári fyrir kosningar
ætti jafnaðarmannaflokkur í stjórnarandstöðu - á borð
við Samfylkinguna - að vera nánast með unnið spil.
Hvað um norsku leiðina?
Loks eru það þeir sem segja að Steingrímur J. Sigfússon
formaður vinstri grænna hafi gert Samfylkingunni óleik á
flokksþingi vinstri grænna með því að höfða mjög sterkt
til hennar um myndun vinstri stjórnar á borð við þá sem
Stoltenberg myndaði í Noregi í haust. Þar með hafi komið
hik á hægrikratana í röðum kjósenda. Þeir sem gæla við
tveggja flokka stjórn þykjast vita það nokkuð fyrir víst að
í þeim spilum sé aðeins um að ræða Sjálfstæðisflokk og
Samfylkingu eða Sjálfstæðisflokk og Framsóknarflokk.
Svo er á það að líta að Framsóknarflokkurinn hefur
sýnt veik en ótvíræð merki þess að hann vilji í sæng
með Samfylkingunni. En það dugar varla til eins og nú
er ástatt. Og ef miðju- og vinstrimenn vilja fara norska
þriggja flokka leið með Stoltenberg, Haga og Halvorsen
sem fyrirmyndir lífsins, verða menn að fara eins að og
þau; ýta til dæmis aðildarumsókn að Evrópusambandinu
út af borðinu til að friða vinstri græna.
NÆSTA VIKAÚr bakherberginu...
VIKA Í PÓLITÍK
JÓHANN HAUKSSON
Stríðandi
framsóknaröfl
EINAR ÁRNASON,
HAGFRÆÐINGUR
LANDSSAMBANDS
ELDRI BORGARA
Fullyrðir að kaupmáttur
meirihluta aldraðra hafi
aðeins hækkað um 10
prósent á einum áratug
meðan aðrir njóti 60
prósenta aukningar.
HALLDÓR ÁSGRÍMSSON
FORSÆTISRÁÐHERRA
Stjórnvöld brugðust
hratt við þrýstingi um
að greiða öryrkjum
og eldri borgurum 26
þúsund króna uppbótina.
Skerðing hennar kemur
hins vegar flatt upp á þá
sem hana áttu að fá.
����������
�Fín glæpasaga� �����
���������������������������
�������������������������������
� ������������������������������������
�Meiriháttar lesning�
�������������������������
���������������
� ���������������������������������
„Hörkufín glæpasaga
með öllu sem til þarf.”
� ������������������������������������
„Glæsilega fléttuð bók.“
� ������������������
�Kom skemmtilega á óvart …
����������������������������
������������������������
� ���������������������������
��������
�������������������
� � ��� �� ��� � � � � �
Noregur 660
Danmörk 622
Svíþjóð 568
Finnland 447
Ísland 402