Tíminn - 19.12.1976, Blaðsíða 7

Sunnudagur 19. desember 1976
7
^^Þ^^ei^undan^n^hafave^
ið kynnt nokkuð i fjölmiðlum
sjónarmiðþeirra, sem aðhyllast
skjóta breytingu i sjónvarps-
málum okkar á þá lund að skipt
verði yfir i litasjónvarp, þykir
mér rétt að kynna sjónarmið
min í þessu máli og vil ég leyfa
mér að vitna til umræðna sem
urðu á Alþingi nýlega um
skýrslu sjónvarpsmanna um
þetta efni og sem rædd var í
sambandi við þingsályktunar-
tillögu Ellerts B. Schram. Viö
þær umræður sagði ég m.a.:
„Ég tel nokkra bót að þvi að á
borð okkar hefur borizt þessi
skýrsla,sem hér var úthlutað og
i máli hæstvirts menntamála-
ráðherra, hafa komið fram upp-
lýsingar um skýrsluna, sem
tveir starfsmenn sjónvarpsins
hafa unnið, en þó er tæplega
hægt að ræða þessa þingsálykt-
unartillögu Ellerts B. Schram
þvi að einmitt fyrsta grein
tillögunnar hljóðar upp á það að
samþykkja skýrslu, sem al-
þingismenn hafa ekki séð
og ef við gerum það þá kynni
að vera, að við keyptum kött-
inn i sekknum, þvi þessi til-
laga er fædd fyrir timann.
Hér ræði ég um skýrslu þá,
sem Pétur Guðfinnsson og
Hörður Frimannsson i sjón-
varpinu hafa unnið. Alit milli-
þinganefndar sem hér er komið
á borðin okkar er unnið upp úr
þessari skýrslu. Ég hef haft
tækifæri til þess að skoða þessa
skýrslu úr s jónvarpinu og það er
sannarlega löng og itarleg lýs-
ing á áhuga a.m.k. tveggja
sjónvarpsmanna, liklega allra
starfsmanna sjónvarpsinsá þvi,
að nú verði sett á stofn raun-
verulegt litasjónvarp á tslandi
og er forsendan, sem er gefin i
þessari skýrslu sú, að flest öll
tæki ekki eitt einasta sjónvarps-
tæki inni á heimilinum, heldur
kannski ennþá fremur tækin i
sjónvarpinu séu á siðasta snún-
ingi, þ.é. þessi svart-hvitu tæki.
Ef þessi forsenda stenzt þá er
þetta náttúrulega alvarlegt mál
og ef menn trúa þvi virkilega að
ástandið sé svona slæmt, þá ber
að „skoða vandlega” eins og
hæstvirtur ráðherra sagði,
hvort ekki sé rétt að haga mál-
um á þá lund sem gert er ráð
fyrir hér i þessari skýrslu þre-
Páll Pétursson alþingismaður:
Flas er ei
til
fagn-
aðar
menninganna. En ef þessi for-
senda er ekki rétt, og niðurstöð-
ur hennar eru rangar, þá hrynur
hin skýrslan lika. Ég er ekki
dómbær á tæknileg atriði eins
og það hvort svona flókin tæki
annarra manna eins og sjón-
vörp eða sjónvarpsútsendingar-
vélar eigi mikið eftir af ending-
artima sinum, en þó þykir mér
það nokkuð ósennilegt að allt sé
að hrynja. Það er vafalaust
skynsamlegt að endurnýja eitt-
hvað af þessu og hafa þá auga
með möguleika á litaútsending-
um, en ég held að viðeigum ekki
að vera með neitt óðagot i mál-
inu. Það er verið að tala um
fjáröflunarleið af þessum lita-
sjónvörpum, en það er vitaskuld
gjaldeyriseyðsla lika og þetta er
geypileg fjárfesting. Það þýðir
ekkert að loka augunum fyrir
þvi.
í sjö áföngum sem getið er um
i skýrslu sjónvarpsmannanna,
eru settar fram tölur upp á 550
millj. bara i sjónvarpinu sjálfu.
1 endurnýjun tækjabúnaðar eða
nýjum tækjum. Söluverð tækja i
búð er annað heldur en raun-
verulega er gengið út frá þarna i
skýrslunni. Ég held að góðar
tegundir af sjónvarpstækjum
Páll Pétursson
kosti um 350 þúsund i dag. Það
er verið að tala um að það sé
heftur innflutningur á sjón-
varpstækjum, en ég hef farið
hér f nokkrar búðir og spurt um
litasjónvarpstæki af þeim teg-
undum sem mér hefur verið
kunnugt um að væru góð og þau
kosta 340-350 þúsund og ekkert
virtist þvi til fyrirstöðu að út-
vega mér tæki. Sums staðar
hafa þau verið á lager og þeim
jafnvel útstillt. A öðrum stöðum
var hægt að útvega mér þau
með mjög litlum fyrirvara og
sýnir þetta hvað verzlunarþjón-
usta hér er góð.
Dreifing á sjónvarpsefni i lit
er ennfremur nokkrum örðug-
leikum bundin og eitthvað dýr-
ari. Endurbygging sjónvarps-
dreifikerfisins kostar mikið fé
og menntun sjónvarpsmanna
einnig. Flutningsmaður þessar-
ar tillögu sem hér er til umræðu,
háttvirtur þingmaður Ellert B.
Schram svo og skýrslugerðar-
menn allir auk menntamálaráð-
herra hefur lagt áherzlu á að
þetta kunni að vera leiðin sem
heppileg sé til þess að koma
sjónvarpi út til þeirra sem ekki
hafa sjónvarp ennþá, en ég trúi
þvi varlega að þetta sé heppi-
legasta leiðin. Það hefur næst-
um ekkert verið gert til þess að
koma sjónvarpi til nýrra not-
enda frá þvf 1973 og það hafa
bara allir verið fremur jákvæð-
ir. Ofan á þetta bætist að dreif-
býlisþingmaður er búinn að
vera menntamálaráðherra
meira en hálft kjörtfmabil, —
hæstvirtur menntamálaráð-
herra Vilhjálmur Hjálmarsson.
Nú er einungis búiö á þessu
timabili að reisa eina 6 milljón
kr. stöð i Alftafirði vestra. Það
hafa verið svæfðar tillögur á Al-
þingi frá allmörgum þingmönn-
um, m.a. frá öllum félögunum i
milliþinganefnd en þ.e. hæst-
virtir þingmenn Steingrfmur
Hermannsson, Ingi Tryggvason
og Sverrir Hermannsson, þann-
ig að verkefnaröð og timasetn-
ing þeirra i skýrslunni gæti
raskazt lika. Þeir sem ekki hafa
sjónvarp, hafa ekki fyrstir hag
af litasjónvarpi. Það tel ég vera.
Þeir fvrstu, sem hag hafa af
stofnsetningu litasjónvarps eru
náttúrulega kaupmennirnir
sem verzla með litasjónvarps-
tæki. Verðlagsstjóri hefur sett
upp verðlagsútreikning hljóð-
varps eftir minni ósk og kemur
þar i ljós að af heildarsöluverð-
mæti sjónvarpa út úr búð, eru
tolltekjurnar 23.44%. Það er
sem sé sá hlutur sem færi til
rikisútvarpsins, en hlutur
verzlunarinnar er 17.88% af
heildsöluverði sjónvarpstækj-
anna þannig, að þetta er mjög
mikið fjárhagsspursmál fyrir
verzlunina að fá þarna kannske
50-60 þús. kr. á hvert litasjón-
varpstæki, sem tekst að selja.
Ég tek það fram til að fyrir-
byggja allan misskilning að
vafalaust skilaþessirverzlunar-
menn,einsoglögin standa til,all-
irsínum 20% söluskatti til ríkis-
ins af hverju einasta tæki. Þetta
er hlutur verzlunarinnar fyrir
utan það. En þessa tölu vantaði i
ræðu hæstvirts flutningsmanns.
Þessa tölu vantaði i skýrslu
sjónvarpsmanna, i skýrslu
þremenninganna og i ræðu
hæstvirts menntamálaráðherra
— hún hefur liklega ekki hvarfl-
að að þeim, þegar þeir voru að
móta sfna afstöðu og „skoða
málið”. Þó kynni það að hafa
aðstoðað einhverja aðra af
þeim fjölmörgu i þjóðfélaginu,
sem nú eru að pressa á mennta-
málaráðherra eins og fram kom
i ræðu hans, um það að láta lita-
sjónvarp ná fram að ganga.
Þetta er býsna sniðugur gang-
ur mála viö kynningu á lita-
sjónparpinu. Auðvitað kemur
litasjónvarp, en ég held það
liggi ekkert á þvi og ég
hef mikla vantrú á að þetta
sé rétta leiðin til þess aö
koma sjónvarpi til allra
landsmanna eins og nafniö á
skýrslu þremenninganna i
milliþinganefnd hæstvirts þing-
manns ber með sér. Ég held, að
þarna sé verið aö seilast langt
yfir skammt. í öllu falli þá er
þetta fjárfrekari og seinlegri
leið, en sú, sem ég og nokkrir
fleiri þingmenn höfum bent á,
en hún felur i sér að marka sér-
stakan tekjustofn, hluta af af-
notagjöldunum, til þess að
byggja á að koma sjónvarpi til
allra landsmanna og þá leiö
mun ég rökstyðja i umræðum
um tillögu okkar.
Það kemur auðvitað einhvern
timann að þvi, að litasjónvarp
verði að veruleika á Islandi, en
ég held að það liggi ekkert á að
hraða sér. Þróunin er ör og
framfarir í gerð þessara tækja
og seinna eigum við kost á full-
komnari tækjum. Ég hygg aö
þessi fjárfesting verði gifurleg
og f jármagninu verði betur var-
ið til annarra hluta. Ég hef ekki
trú á þvi að ef féð er svo laust i
vösum manna, og ekki geymt i
bankanum eða arðbærum hlut-
um, að þá megi alveg eins ná
þvi á annan hátt. Það er vafa-
laust gaman að horfa á sjónvarp
i lit, en fólkið á þessum 400
sveitabæjum, sem ekki hafa
sjónvarp, óskar ekki’ endilega
eftir litasjónvarpi. Þvi er alveg
sama þó þvi væri aðeins gefinn
kostur á að horfa á svart-hvitt
sjónvarpstæki. Það hefur ekki
bagað mig að horfa á myndir i
svart-hvitu, og ég er nú nærri
feginn að manndráp eru ekki
sýnd i litum. Það er þá helzt
þegar knattspyrnukappleikir
eru sýndir áð ég lendi i nokkrum
vanda með að greina sundur
búningana t.d. mundi hinn lit-
skrúðugi búningur KR-inga
sóma sér mjög vel i litasjón-
varpi og ekki minna menn á
sebrahesta.”
A
AÐ HAUSTNOTTUM ný Ijóðabók eftir Tómas Guðmundsson
Ný bók eftir Tómas
Guðmundsson
Bókaútgáfan Forni hefur
sent frá sér nýja bók eftir
þjóðskáldið okkar, Tómas
Guðmundsson. Bókin tekur
nafn af upphafsorðum i kvæð-
inu Fljótinu helga i sam-
nefndri ljóðabók Tómasar,
enda lýkur hann þessu rit-
gerðasafni með átthagalýs-
ingu frá Soginu og margir
hafa haldið þvi fram, að
bernskuáhrif þaðan hafi
komið honum til að yrkja.
En Tómas Guðmundsson
hefur einnig verið mikilvirkur
rithöfundur og er fyrir löngu
viðurkenndur snillingur i
meðferð óbundins máls. Tiu
bækur, sem þeir stóðu að
saman Sverrir Kristjánsson
og hann og báru samheitiö Is-
lenzkir örlagaþættir, hafa
notið mikilla vinsælda al-
mennings, enda er efnið sótt i
islenzkt þjóðlif. Að Sverri
látnum kom út i fyrra með liku
sniði bókin Léttara hjal með
safni greina eftir Tómas einan
og nú bókin Aö haustnóttum. I
henni er fjallað um ýmsa
helztu listamenn þjóðarinnár,
sem flestir hafa veriö sam-
timamenn Tómasarog margir
góðvinir hans og honum þvi
nákunnugir, svo sem Davið
Stefánsson, Einar Benedikts-
son, Gunnar Gunnarsson,
Gunnlaugur Blöndal, Halldór
Kiljan Laxness, Jón Stefáns-
son, Sigurður Nordal, Stefán
frá Hvitadal og Theodóra
Thoroddsen. En hann ritar af
engu minni nærfærni og þekk-
ingu um Einar H. Kvaran,
Hannes Hafstein, Jónas
Hallgrimsson og Þorstein
Erlingsson.
I Islenzkum örlagaþáttum
og þessum tveimur siðustu
bókum er að finna allar rit-
smiðar Tómasar i óbundnu
máli, sem hann hefur sjálfur
kosið að halda til haga.
AÐ HAUSTNÓTTUM er 248
bls., prýdd 14 teikningum.
Káputeikningu og nokkrar
myndanna gerði Tómas
Tómasson, sonur skáldsins.
Frú Þóra Hjartar Háholti 5
Akranesieráttræði dag. Hún er
ekkja hins kunna skólamanns
Friðriks Hjartar, sem lengi var
skólastjóri i Súgandafirði, á
Siglufirði og Akranesi.
Árnað heilla
Sígilt og vandað
silfurplett
FLDRIDA
AUGLYSINGASTOFA FtflSTlNAR 36.2
. Hv? J. i
■
... Bmwmm ?
Magnús E. Baldvinsson
Laugaveg 8 — simi 22804.
Póstsendum
Með sófasettinu FLORiDA kynnum við merka
nýjung. Sófinn er jafnframt fullkomið hjónarúm
af beztu geró, þótt engan gruni við fyrstu sýn,
að um svefnsófa sé aó ræóa.
SKEiFAN
KJORGARÐI SÍMI 16975, SMIÐJUVEGI 6 SIMI 44644