Fréttablaðið - 13.02.2006, Qupperneq 21

MÁNUDAGUR 13. febrúar 2006 3
Síðustu dagar útsölunnar
gerðu góð kaup á húsgögnum, ljósum og
gjafavöru, 10-60% afsláttur
Noaher sófasett verð 159.000 kr
Húsgögn og gjafavara
Skeifan 3A við hlið
Atlantsolíu 108 Reykjavík
Sími: 517 3600 • Fax: 517 3604
mylogo@mmedia.is
www.local1.is
550 5000
AUGLÝSINGASÍMI
RÁÐ frá Rakel
RAKEL ÁRNADÓTTIR SKRIFAR UM FÚA
Fátt hefur valdið eins miklu eigna-
tjóni á Íslandi og fúinn. Skv. Orðabók
háskólans er fúi „lífrænt niðurbrot á
viðnum þegar fúasveppur eða gerlar
hafa skotið rótum í hann. Viðurinn
mýkist, styrkurinn eyðileggst og litur
og lögun breytist“. Fúasveppurinn er
því lífvera sem orsakar rotnun með
því að mynda örmjóa og stökka
þræði sem teygja anga sína um
viðinn á skömmum tíma og brjóta
niður trefjarnar í honum. Sveppur
þessi þarf loft, vatn og næringu til
að geta dafnað. Loft þarf að vera
rakt því vatnið sýgur hann úr loftinu
en fær næringu úr viðnum. Gróin
sem sveppurinn framleiðir eru smá-
gerð og brúnleit líkt og kanilduft og
geta lifað í allt að sjö ár. Fyrstu ein-
kenni fúa er að viðurinn lýsist. Síðan
verður hann brúnn.
Áður fyrr þegar viður var af
skornum skammti freistuðust menn
til að nýta gömlu fúasprekin með
nýjum ósýktum viði, sem var nátt-
úrulega ekki nógu sniðugt. Fúinn er
nefnilega bráðsmitandi. Auk þess
er þráðvefurinn oft búinn að dreifa
sér meira um viðinn en sjá má með
berum augum. Þegar laga á gömul
timburhús þar sem fúi hefur stungið
sér niður þarf að hafa eftirfarandi í
huga. Fjarlægja þarf og helst brenna
allan fúavið og rífa u.þ.b. 50-60 cm
út frá fúasvæðunum. Gæta verð-
ur þess að nýr viður sem settur er
í staðinn sé þurr því sveppurinn er
snöggur að ná bólfestu í rökum viði
og auðvitað að passa að vatn eða
raki komist ekki að honum áður en
fúravörn er borin á.
Báta, trébryggjur og girðingar-
staura verður að fúaverja sérstak-
lega vel með gagndreypingu. Oft er
vörnin borin á með pensli en líka
er hægt að láta viðinn liggja í vökv-
anum, sjóða viðinn í honum eða
þrýsta honum inn í viðinn með sér-
stakri tækni. Þau fúavarnarefni sem
eru á markaðnum eru ýmist unnin
úr uppleystum málmsöltum eða
olíum úr tjöru, að ógleymdri tjörunni
sjálfri. Tjaran er ein elsta viðarvörn
fyrir hús og báta sem þekkist og án
hennar hefðu landnámsmenn tæp-
ast komist til Íslands. Látum finnskt
spakmæli ljúka þessu: „Sánan forð-
ar manninum og tjaran trénu frá
rotnun. Ef sána, brennivín eða tjara
hjálpa ekki, er dauðinn vís.“
Fúi og fúavörn