Fréttablaðið - 27.04.2006, Side 42

2
Á sumardaginn fyrsta var gerð
tilraun með nýja kornsáðvél frá
finnska fyrirtækinu Vieskan Metalli
við Þorvaldseyri undir Eyjafjöllum.
Vélin er sú fyrsta sinnar tegundar
hér á landi, en með henni býst Ólaf-
ur Eggertsson, bóndi og frumkvöð-
ull í kornrækt, við að auka uppskeru
sína um 15 til 20 prósent.
Ólafur segir að auk þess sem
búast megi við betri uppskeru fylgi
nýju vélinni margvíslegur annar
sparnaður, bæði í vinnu og við
olíukaup. „Þarna er að eiga sér stað
framþróun í nýrri tækni, en hún
gengur út á að sá saman korni og
áburði. Gamla aðferðin hefur verið
að sá korninu sér og síðan er farið
með áburðinn yfir, en núna fellum
við áburðinn með korninu,“ segir
hann og bætir við að þessu fylgi sá
kostur helstur að um leið og kornið
fari að spíra nái það strax í áburð-
inn. „Þar með verður spírunin öfl-
ugri og fleiri sprotar koma. Startið
verður miklu betra hjá plöntunni ef
hún hefur nóg að borða.“
Að sögn Ólafs hafa prófanir sýnt
fram á að með því að fella áburðinn
niður með korninu geti uppskeru-
aukning numið um 700 kílóum á
hvern hektara lands. „Þannig að ef
við erum að tala um þetta fjögur til
fimm tonn á hektara, þá er þetta allt
að því 20 prósenta aukning í upp-
skeru.“ Að auki segir Ólafur að vélin
felli fræið nákvæmlega á réttan stað
og þjappi að því þannig að ekki
liggi korn ofan á jörðinni. „Þannig
að gæsin, sem er okkar mesti skað-
valdur bæði vor og haust, finnur
ekki sáðkornið. Af þeim völdum
verður uppskeran líka meiri því ekki
fer korn til spillis í gæs.“
Mikið vinnuhagræði er af nýju
sáðvélinni, en oft nægir að plægja
og svo er hægt að fara með sáðvél-
ina beint á plæginguna. „Þá jafnar
hún aðeins og herfir á undan sér,
gengur frá fræinu og áburðinum og
valtar svo á eftir sér þannig að það
er engin önnur umferð um flagið.
Bara þessi eina ferð og þá er það
búið.“ Þá segir Ólafur að einnig
sé hægt að láta fylgja með gras-
fræ sem fari með, undir valtarann.
„Þannig að í henni eru þrjú hólf,
fyrir grasfræ, áburð og korn.
„Vélar þessar komu fyrst á
markað árið 1998 og hefur verið
gríðarleg aukning í þessari aðferð,“
segir Ólafur og auðheyrt að hann
trúir varla að óreyndu hversu mik-
illi hagræðingu á að vera hægt
að ná fram með henni, en áður
þurfti hann að fara nokkrar ferð-
ir um landið við sáninguna, fyrst
að herfa, svo að sá korninu og þá
með áburðinn og svo valta yfir.
„Þetta er gríðarlega hagkvæmt og
afkastamikið. Í bæklingnum með
vélinni er talað um átta brúsa af
olíu með hefðbundinni aðferð, en
einn brúsa með þessari aðferð. Svo
gerir Finninn svolítið af því að fara
með þessa vél beint í óplægt land,
þar sem korn hefur verið árið áður,
en í slíkt land á að vera hægt að sá
beint. Vélin hefur þann eiginleika
að hægt er að stjórna þrýstingn-
um á þeim hjólum sem fella fræið
undir eftir því hversu hart er undir.
Í óplægðu landi er hægt að vera
með 170 kílóa þrýsting á hverju
spori.“ Sömuleiðis segir Ólafur að
vélin sé sterk og eigi að þola vel
jarðveg hér, rétt eins og í Svíþjóð
og Finnlandi þar sem víða sé bæði
grýtt og hart. „Þá er hægt að keyra
vélina á fullri ferð í slíku landi. Og
svo er hún náttúrlega fjaðrandi líka
þannig að ef hún lendir á steini
hoppar hún yfir hann en skellir sér
svo niður aftur.“
Mesta vitið, að sögn Ólafs, hefði
verið ef margir hefðu verið um kaup
á svona vél því helst þyrfti hún að
fá að sinna svona 300 hekturum
af landi, meðan hann sáir í um 40
hektara á Þorvaldseyri. Verðið segir
hann hins vegar ekki hafa verið
óyfirstíganlegt miðað við hagræði
og vinnusparnað, en 2,5 milljónir
lét hann fyrir vélina. „En stundum
er það þannig að menn fara varlega
í svona nýjungar. En einhver verð-
ur samt að byrja,“ segir hann og
kveðst hafa kolfallið fyrir vélinni
þegar hann sá hana fyrst úti í Finn-
landi síðasta haust og svo aftur á
landbúnaðarsýningu í janúar. „Það
var bara ekki annað hægt en að
kýla á þetta. Svo ber allt heim og
saman við það sem seljandinn segir
í skýrslum frá rannsóknarstöðvum.
Sem betur fer er þekkingin og þróun
að skila mönnum miklu í þessu, en
þetta er sérstaklega hentugt hér á
landi þar sem úrkoma er mikil og
útskolun alltaf einhver á áburði.“
Sáðvél sem margfaldar bæði afköst og sparnað
Nýja Vieskan Metalli sáningarvélin, sem bændurnir á Þorvaldseyri undir Eyjafjöllum festu nýverið kaup á, í notkun á sumardaginn fyrsta. Vélin er sú fyrsta sinnar tegundar hér á landi og
kostaði litlar 2,5 milljónir króna. Mynd/Ólafur Eggertsson
Finnbogi Magnússon, framkvæmdastjóri Jötunn véla, fylgist hér með Bjarne Wretdal,
sérfræðingi frá Vieskan Metalli, mæla dýptina á sáningunni við Þorvaldseyri. Mynd/Ólafur
■■■■ { landbúnaður } ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
Hér hefur kornrækt aukist
síðustu ár og margvísleg
framþróun orðið í grein-
inni, bæði í vinnubrögðum
og að rækta upp nýjar
harðgerar korntegundir
sem henta aðstæðum.
Þá getur tæknin einnig
gagnast eins og einn helsti
frumkvöðull kornræktar
hér, Ólafur Eggertsson á
Þorvaldseyri undir Eyja-
fjöllum, lætur nú á reyna.
Guðlaug Elísabet Ólafsdóttir leik-
kona, sem hefur kitlað hláturtaugar
landans með leik sínum í Stelp-
unum, er mikill aðdáandi íslenska
lambakjötsins. „Það klikkar aldrei.
Mér finnst það gott nánast hvernig
sem það er matreitt. En mömmulæri
í brúnni sósu með grænum baunum
er klassískt og best.“
Við frekari eftirgrennslan um
eftirlætislandbúnaðarvörur Guð-
laugar kemur í ljós að hún notar
ekki mjólk og mjólkurvörur. „Mjólk
er matur handa kálfum, ekki fólki.
Maður á auðvitað að gefa börn-
unum sínum mjólk þangað til þau
geta farið að borða mat en síðan
eigum við að láta hana eiga sig,“
segir Guðlaug. Hún bætir þó við
að þetta sé ekki heilagt fyrir henni,
hún smakki osta við og við og sé
ekki með nein „leiðindi“ ef henni
er boðið í mat og mjólk hefur verið
notuð við eldamennskuna. Guð-
laug hefur ekki fundið til þess að
mataræði hennar sé fábreyttara
en annarra þótt hún sneiði hjá
mjólkurvörunum. Hún hafi hætt að
nota þær þegar hún var unglingur
og sakni þeirra ekkert. Svo sé svo
margt annað sem komi til í stað-
inn fyrir mjólkina eins og til dæmis
ýmiss konar sojavörur. Hún notar
samt ekki sojamjólk í kaffið sitt.
„Kaffi er bara kaffi, maður drekkur
það bara svart.“
Mömmulæri best
Guðlaug Elísabet Ólafsdóttir