Tíminn - 17.07.1977, Síða 28

28
ÍiMiliIL
t
Sunnudagur 17. júll 1977
ÍA meðfylgjandi myndum,
sem þvi miöur eru ekki i lit hér,
getur aö lita fyrstu hvitu ljtínin,
sem vitaö er um í heiminum.
Þau eru þarna i eðlilegu um-
hverfi sinu i Timbavatni i frum-
skógum Suöur-Afriku. Aldrei
áöur hafa slik ljón sézt.— Þau
eru kraftaverk, segir
maðurinn,sem fylgzt hefur meö
þeim siðan þau fæddust. Chris
McBride, 36 ára, segir frá þvi,
hvernig þau fundust:
— Ég gleyni aldrei þeirri
stund,eða deginum. Það var um
kl. 11 að morgni þess 4. október.
1975. Ég var rúmliggjandi
'vegna malariu. Skyndilega
komu systir min, Lanice og 19
ára sonur hennar, James,
þjótandi inn til min og hrópuðu:
. — Chris, Chris, við sáum ljón-
ynju með tvo hvolpa og þeir
voru alveg snjóhvitir!
Sá sem liggur i malariu, hefur
ekki ýkja mikinn áhuga á þvi
sem er að gerast úti fyrir og auk
þesshef ég fylgzt svo lengi með
lifnaðarháttum ljóna, að ég veit
að ekki er allt sem sýnist. Þótt
svo væri að hvolparnir væru
hvitir, er ekkert liklegra en að
um albinóa sé að ræða. Að visu
eru þeir sjaldgæfir, en þó ekki
óþekktir. Ég reyndi að skýra
málið.
Hins vegar var allt athyglis-
vert, sem gerðist meðal ljón-
anna i Timbavatni og það var
ástæðan til þess að ég fór fram
úr, klifraði upp i jeppann og ók
þá hálfu milu að vatnsbólinu,
þar sem þau höfðu séö ljónin.
Það semégsá, geröi mig mál-
lausan. Þarna voru tveir snjó-
hvitir, agnarlitlir ljónshvolpar.
Þeir voru ekki ósvipaðir hvita-
bjarnarhúnum.
Kraftaverk
Vegna stöðugra athugana
okkar og flækings um allt
svæðið, segir McBride, — voru
ljónin i Timbavatni ekki iengur
hrædd við okkur og bílana. Þess
vegna gátum við komiö mjög
nálægt þeim. Ljónynjan var
með þrjá hvolpa, og var einn
þeirra ósköp venjulegur i útliti.
Égsathins vegar og starði ifor-
undran á hina.
Lanny og Jim voru greinilega
æst og spuröu aftur og aftur
hvað mér fyndist. Ég svaraði:
—- Þetta eru ekki albinóar,
heldur einfladlega hvit ljón. Ef
þau hlada áfram að vera svona,
eru þau einstakt fyrirbrigði.
Þetta eru sennilega fyrstu hvitu
ljónin, sem vitað er til að hafi
verið til. Þau eru blátt áfram
kraftaverk.
Það sem gerir Timbavatn
(orðið þýöir „áin, sem aldrei
þornar”) svona fagurt og heill-
andi, er að staðurinn er
afskekktur og ekki á kortum.
Þetta er paradis dýra og fugla,
iðandíaf llfiog vandlega gættaf
eigendum.
Svæðiö er viö vesturmörk hins
fræga Kruger-þjóðgarös i S-
Afriku. Faðir McBrides er einn
af eigendunum og allt frá þvi
hann var fimm ára, hefur hann
notaö hvert tækifæri til að
komast þangað, ganga um og
athuga dýralifið. Nú býr hann
þar í grenndinni með konu sinni,
Charlotte, og tveimur börnum
og hann hefur skrifað bók um
uppgötvun sina, hvitu ljónin.
Fleiri árið eftir
McBride er menntaður frá
háskóla i Jóhannesarborg og
um tima starfaði hann við
kennslu, en hætti þvi árið 1971
og fór f háskóla i Kalifornfu, og
doktorspróf hans fjallaði um
villt dýr.
Hann fór aftur til Timbavatns
árið 1974 til að starfa að
athugunum á villtum dýrum.
Chris McBride haföi aldrei
dreymt um að hann — sem villi-
t hátignarlegri ró — ljónamamma og hvitu hvolparnir, sem hér eru farnir að stálpast.
dýrasérfræðingur — yrði vitni
að einstæðum atburðum.
t júní 1975 fylgdist hann með
er ljónin pöruðu sig. Þegar á
árangurinn er litiö, má segja, að
hann hafi verið heppinn aö geta
fylgzt með pöruninni, þvi þaö
var mikið verk að komast að
því, hvort af karlljónunum
tveimur var faðir hvi'tu hvolp-
anna.
Ljónynjan gengur venjulega
með i 106 daga. Sú vitneskja og
ýmislegt annað smávegis, hefur
getað útilokað allan vafa um að
annað karlljónið hefur í sér
erfðaeiginleika þá, sem fram-
kalla hvit afkvæmi.
McBride-hjónin hafa verið
timunum saman daglega hjá
ljónunum til að kanna venjur
þeirra og þá einkum að athuga,
hvort hvitu hvolparnir kynnu að
breyta um lit. En þeir héldu
áfram að vera snjóhvitir.
Svo var það í júli i fyrra að
annað undur gerðist. Þrjár ljón-
ynjur fæddu nær samtimis tiu
hvolpa. Einn þeirra var hvitur.
— Það var ekki sama ljón-
ynjan, sem átt hafði tvo þá
fyrri, segir Chris. — En við
fengum nýjar sannanir, sem
bentu á sérstakt karlljón sem
föðurinn.
Þá voru fyrri hvitu hvolparnir
orðnir niu mánaða og ekki
virtustlikurá aðþeirskiptu um
lit. Brúnt trýnið, gul ljónsaugu
og dökki skugginn bak við
eyrun, sem er á öllum ljónum,
benti greinilega til að ekki væri
um albfnóa að ræða.
— Brátt sannfærðumst við
um, að það sem við höfðum hér
fyrir augunum, var nýtt furöu-
verk i veraldarsögunni, segir
Chris McBride.
Baráttan fyrir lifinu
Frá þeirri stundu, sem fyrstu
hvitu ljónin i heiminum litu
dagsins ljós, voru þau stöðugri
lifshættu.
Það var eins og við yrðum aö
taka að okkur að halda lífinu i
þeim og það var ekki auðvelt,
segirChris McBride. — Auk
þess sérstaka vanda, sem útlit
þeirra olli, áttu þessir ljóns-
ungar við að striða sömu
hættur og allir ljónhvolpar, sem
fæðast í náttúrunni, en af þeim
lifa aðeins um 20%.
Þegar litið er um fæðu, eru
hvolparnir látnir mæta afgangi,
þvi fullorðnu ljónin hugsa fyrst
og fremst um sjálf sig. Þá
kemur fyrir að hvolpur, sem
dauðþyrstur, hleypur fram fyrir
fullorðnu ljónin við vatnsbólið,
Ljónaskoðarinn Chris McBride situr með Tabithu dóttur sina, og
eiginkonan Charlotte stendur hjá.
Enginn veit með vissu hvaðan hvíti litu
af vernd, síðan ljónin óðu ís og snjó, og
Chris McBride hefur fylgzt með hvítu li
..-.-.... .-. .....-