Tíminn - 13.11.1977, Blaðsíða 26

26
Sunnudagur 13. nóvember 1977
llvíld, smölun lokift i Arnarfelli, 1957.
Gísli Högnason, Læk:
Á öræf aleiðum
„Þótt fögur séu fjöllin vor, feikn
þau marga geyma. Um fannir
liggja freftin spor, feigftin á þar
heima.” G.Th.
Árla morguns 14. október þ.á.
er ég kominn út aft Selfossi áftur
en vinna er hafin: á þar erindum
aft gegna. Starfsmenn sláturhiíss-
ins hafa fengiö sér morgunhress-
ingu, sumir á róli en aftrir i smá-
hópum aft ræfta saman. Þaft er
kallaft til min, þar eru nokkrir
menn samankomnir og eru aft
ljúka vift aft lesa Tímann en blaft
hefi ég ekki sfift siftan verkfallift
hófst og er þaft eina sem ég hef
saknaft. Mér verftur strax aft orfti,
hvort eitthvaft stórkostlegt hafi
skeift og dettur i hug eldgos i
Bjarnarflagi. Jú, hann Jón var
gosinn. Mér var réttblaftift og hóf
lesturinn. Fyrir ofan greinina sá
ég nafnift mitt prentaö stórum
störfum og hún var næstum yfir
heila siftu. Lestri hennar hef ég
brátt lokift og er þegar spurftur
hvernig mér liki greinin: þaft er
eftirvænting i svip spyrjenda.
Þetta er ekki sprengigos,
straumurinn er svo jafn maftur-
inn puftrar þessu ekki út Ur sér og
stendur ekki allt fast I honum á
milli, eins og svo oft gerist hjá
honum. Mér likar þetta bara vel,
ekki hrakift eitt einasta atrifti af
þvi sem ég sagfti i minni stuttu
grein meira aft segja vifturkennt
aft þar sé rétt meft farift. Þvi
skyldi ég ekki vera ánægftur. En
gosift er heitt svo ég veit ekki
hvort hann Sigurftur Þórarinsson
á nokkurn mæli sem þolir slikt
hitastig. Þar kom aft þvi aft
mafturinn komst á tind frægftar-
innar, þó meft öftrum hætti sé en
þeir f jallmenn sem hann nefnir i
greinum sinum.
Forsaga þessa máls er aft i
Heimilis-TImanum 15. sept. 1977
birtist grein er ber nafniö „Fjall-
ferftir og réttir” eftir Jón Gisla-
son sem ég hef séft titlaöan fræfti-
mann. Vift þessa grein hans haffti
ég, sem þetta skrifa talsvert aft
athuga og sendi Timanum stutt-
an pistil „Fræftimenn gerast f jall
kóngar”, sem birtist i blaftinu 23.
sept. 1977. Þeirri grein minni
svarar Jón Gislason i sama blafti
13. október 1977. Eftir aft grein
min birtist 23. september hringir
fyrrnefndur fræftimaftur til min
og vill ósanna mitt mál. Ég tel
þýftingarlaustfyrir okkur aft ræöa
saman, því vift munum ekki verfta
sammála i þessum afréttarmál-
um.
Þetta er rifjaft hér upp vegna
þess hvaft langt er um liftift siftan
þessar greinar birtust. í siftari
grein sinni „Opingátt brjóstvits-
ins villist I f jallieitum”, segir Jón
Gislason: „1 upphafi greinar
sinnar vikur Gisli Högnason aft
þvi hvaft langar fjallleitir séu úr
Flóa og Gnúpverjahreppi. Hann
miftar lengd þeirra vift þaö sem er
á liftandi stund og er timasetning
hans rétt meö þaft til sjónar.” En
hann segir dálitift meira og nú
skulum viötaka vel eftir: „En ég
miftaöi timalengd vift þaö sem
lengsthefur verift, þaft er áftur en
trufianir urftuá smalamennsku i
Amarfelli og betur veröur aft vik-
ift.” Góö visa er aldrei of oft
kveftin, segir einhvers staöar og
ef vift litum á fyrri grein Jóns
Glslasonar, þá getum vift lesiö
þar? „1 sunnlenzkum sveitum eru
fjallferftir misjafnlega erfiftar. 1
mörgum láglendissveitum eru
þær sérstaklega langar og ef til
vill þær lengstu sem til eru á
landinu. Þær lengstu standa yfir á
þriftju viku”. Nú undrar mig á
einu,þaft lifta afteins 28 dagar á
milli þess sem hann skrifar grein-
ar sinar en á þeim tima kemst
mafturinn alveg ótrúlega langt
aftur á bak eöa frá 1760 og allar
götur aft séft verftur til ársins 900.
Þaft er likt og mafturinn sé hrædd-
ur vift eitthvaft reynir aft flýja frá
þvi er hann hefur áftur sagt. Og á
meöan J.G. færir ekki fram
skráftar heimildir fyrir þessari
timalengd á fjallferftum á fyrr-
nefndum afréttum, verftur þaö
bæöi af mér og öftrum talin hrein
fjarstæfta enda ekki rætt frekar
hér.
II. 1760-1800
Þótt þessi skrif um afréttarmál
séu tilorftin meft sérstökum hætti,
þá geri ég mér þaft til gamans og
ef til vill fleirum aft rifja upp aft-
draganda þess, aft hætt var aft
smala inn yfir Fjórftungssand og
um smölun afréttar siftar efta á
19. öld og vel þaft. Þar verftur
stuöst vift þær heimildir sem mér
eru tiltækar og aft öftrum þræöi
má lita á þaft sem svar viö fyrr-
nefndri grein i Timanum, sem
mér var send 13. október 1977.
Þaö hljóta aft gerast stórir at-
buröir áftur en blómlegar sveitir
hætta aft smala afréttarlönd sin
efta afteins aöhálfu leyti, og nægir
varla einn til aft svo fari. Ekki tel
ég aft 18. öldin hafi sýnt lands-
mönnum nein bliöuhótá henni eru
skráft 29 góft ár, 42 i meftallagi en
hörft 29, og af þeim eru 15 mann-
fellisár. Og niundi áratugur
þeirrar aldar er einhver sá öröug-
asti sem um getur i sögu þjóftar
sem barizt hefur tvisýnni baráttu
fyrir llfi sinu i margar aldir.
Arift 1760 gerast svo tveir stórir
atburöir sem áhrif hafa á lif
fólksins i Arnesþingi og viftar.
Nefni ég þann betri fyrr en þá
( Verzlun & Þjónusta )

HOGG-f
deyfar
*'/*/Æ/Jr/Æ/*/,r/Æ/Æ/*/*/*/Æ/*/J'//Æ/A
i

Mikið úrvai af skartgrípum úr silfri og guiii
Eigurn fyrirliggjandi
höggdeyfa i flestar
gerðir bifreiða á
sérstaklega hagkvæmu ^
verði. é
Fullkomin þjónusta ý
við isetningu. ^
Höggdeyfir |
Dugguvogi 7 — Sími 30-154 ^
^ Hringar, hálsmen, lokkar og
1 ótal margt fleira.
2 Handunnið íslenzkt viravirki.
í
Gerum við skartgripi úr silfri
^ og gulli.
2
2 Handgröfum í gull, silfur og plett.
4 Þræðum perlufestar. — Gyllum og
4 hreinsum.
v
I
\
Gefið góðar gjafir - í.
verziið hjá gullsmið. \
PÓSTSENDUM.
Fljót, góð
og örugg
1
Verzlanahöllin v
Laugavegi 26 2
þjónusta Laugaveg' 26 2
101 Reykjavik 2
CfC ii Sími 1-77-42. 2
*WÍöllin f
'/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/a
% 2 : :-------- ^ t,
'Æ/0 *r/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ//Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/ÆZÆ/Æ/Æ/Æ/ZÆ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/j6
Lucas CAV
Ljósasti/ium
aiia bíia
\ !.
HLOSSK
SKIPHOLTI 35 v",lun
REYKJAVIK V/rihZo
Rafmagnsviðgerðir
fyrir Lucas og CAV
BLOSSli 7
SKIPHOITI 35 v s ,3.50